________________
१२
व्याश्रयमहाकाव्ये
[ मूलराजः ]
न्यः पुष्पफलाद्युच्चयनाय मदोन्मत्तहस्तिवत्सविलासं विहरमाणा: सत्योङ्गना भान्ति यतो रम्भास्तम्भनिभोरवः कदलीकाण्डतुल्य सक्ध्यस्तथा नागरलिपौ वक्राकारलकारो लिख्यते तद्वद्वं भ्रुवौ यासां ताः । रूपवत्य इत्यर्थः ॥
“औदन्ताः स्वराः” [१.१.४-४२. ] इत्यादिभिः सूत्रैर्विधीयमानानां स्वरादिसंज्ञानां प्रयोजनम् “इवर्णादेरस्वे स्वरे यवरलम्” [१.२.२१.] इत्यादिविधिसूश्रेष्वेवेति तदुदाहरणदर्शनेनैवैता ज्ञापिता भविष्यन्तीति स्वरादिसंज्ञासूत्राण्युलक्ष्य विधिसूत्रोदाहरणानि दर्शितवान् । तथा हि ।
धर्मागारम् । नयास्पदम् । नाम्नाणहिल । सदाश्लिष्टम् । अनुपतीष्यते । विधीहाभिः । श्री । सपत्नीर्ष्या । मधूत्तमम् । मृदूरुभिः । सत्क्षेपम् । वधूढाभिः । भर्तृषभ । गम्ऌतम् । इत्यत्र “समानानां तेन दीर्घः" [१] इति दीर्घः ॥ बहुवचनं व्यात्यर्थम् । तेनोत्तरसूत्रेणं लऋतोरपि ऋलृति ह्रस्वो भवति । क्लृऋकारः। मातृलुतम् । अन्यथा "ऋस्तयोः " [५] इति परत्वाद् ऋरेव स्यात् ॥
1
महऋषि । नृभर्तृऋर्षभाः । मातृऌतम् । शक्लृलुतम् । इत्यत्र "ऋति इस्वो वा" [२] इति वा ह्रस्वः ॥ पक्षे । महर्षयः । उमाभर्तृषभ । होतृतम् । गम्लुतम् ॥ कश्चित्तु ईस्वत्वाभावपक्षे प्रकृतिभावमपीच्छति । तन्मते महाऋषीन् ॥ ऋता । कॄकारः रः ॥ लुता । पल्लुतम् । इत्यत्र "लत लु ऋभ्यां वा " [३] इति लुतो वा लु आदेशौ ॥ पक्षे । ऋता सह पूर्वेण ह्रस्व उत्तरेण ऋकारश्च । क्लृऋकारः । कृकारः ॥ ऌता च सह दीर्घत्वं ह्रस्वत्वं च । गम्लतम् । शक्लृलुतम् ॥
१३.
ऋता । पितृषि ॥ लुता । पोलुतम् । इत्यत्र "ऋतो वा तौ च" [४] इति
O
१ सी माणस ं. २ एफ् द्वौ भ्रु
५ ए एफ षभः । ग. ६ एफ् 'नामिति । व. 'योरप . ९. ९ एफ् षभः । मा न्हस्वाभा'. १३ सी 'देशप
३ सी डी नां प्र. ४ सी डी हिल ।. ७ फू ऋतो. ८ एफ्
१० एफ् त्र ह. ११ एफ् षभ: । हो. १२ बी डी देशः । प १४ सी डी
o
ऋस्त .
•
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
