________________
ट्याश्रयमहाकाव्ये [मूलराजः] कादित्वात्समासः । [३. १. ७८.] । एतेन विनयोक्तिः । अत एव पितृणवर्जिताः । पितॄणामृणमपत्याभावस्तेन वर्जिताः पुत्रवन्त इत्यर्थः । भवति हि पूज्यपूजकानां पुत्रादिसमृद्धिः ॥
होतृतं पोतं मातृलतं पिल्लतमुद्गुणन् ।
अत्र स्याजडजिह्वोपि वाग्मी विद्यामठे पठन् ॥ ७ ॥ ७. अत्र पुरे । मैठश्छात्राद्यालयः । विद्यायै मठो विद्यामठो धर्माद्यर्थमुपाध्यायच्छात्राणां भोजनाच्छादनादिसामग्र्योपेत ईश्वरैः कारितो वेश्मविशेषस्तत्र । जातावेकवचनम् । विद्यामठेष्वित्यर्थः । जडा वर्णमात्रोच्चारणेप्यपट्टी जिह्वा यस्य स जडैजिह्वोप्युपाध्यायाध्यापैननैपुण्येन होतृत्-पोछत्मातृलन-पिल्लत्-शब्दान दुरुच्चार्यानप्युद्गृणन्नुच्चारयन सन् वाग्मी पटुवाक् स्यात् । जडजिह्वा हि जिह्वापाटवाय विषमवर्णानुञ्चार्यन्ते ।
अमुष्मिन्पुरुषार्थानां त्रिरूपत्वव्यवस्थितिः ।
लकारस्य ऋकारेण संधाविव विराजते ॥ ८॥ ८. अमुष्मिन् पुरे पुरुषार्थानां धर्मार्थकामानां त्रिरूपत्वव्यवस्थितिः। त्रीणि रूपाणि स्वरूपाणि येषां तेषां भावस्त्रिरूपत्वं तस्य व्यवस्थितिw. वस्था विराजते । परस्परीनाबाँधया स्वस्ववेलायां प्रवर्तनेन धर्मार्थकामानां त्रीणि रूपाणि व्यवस्थितानि शोभन्त इत्यर्थः । यथा । लकारस्य ऋकारेण सह संधौ त्रिरूपत्वव्यवस्थितिः । कृकारः । क्लुऋकारः । कृकारः । इत्येवं रूपत्रयव्यवस्था राजते ॥
१ सी पूज'. २ बी मठं छात्रा. ३ सी टप्यु. ४ सी पनै. ५ बी पुणेन. ६ ए एफ त् श. ७ सी डीन् वा. ८ सी डी जिह्वो हि. ९ सी पुरु. १० एणि ये. ११ सी व्यस्थि°, १२ बी रानबा. १३ सी बाधाया. १४ एकू °णि स्वरूपाणि व्य. १५ सी स्थितिशो.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
