________________
परिशिष्ट-७
जोड़ : पद्यात्मक व्याख्या
-श्रीमज्जयाचार्य
दूहा १. अर्हन् सिद्ध साधू नमू, भिक्षू भारीमाल ।
रायऋषी प्रणमी रचूं, वारू वचन विशाल ।। २. उत्तराज्झयण अज्झयण वर, अष्टवीसमे आम ।
सुद्ध समक्त्व तणी सही, दश रुचि दाखी स्वाम ।। ३. कुदृष्टि पाखंड नहिं ग्रह्या, निपुण शास्त्र में नाय ।
ते संक्षेप रुची कही, संक्षेप श्रद्धा पाय ।। ४. द्रव्य तणां सहु भाव जिण, सर्व प्रमाण करेह ।
सहु नय विधि करि ओलख्या, ते रुचि विस्तार कहेह ।। ५. अनुयोग द्वार सिद्धांत में, कह्या निक्षेपा च्यार ।
वर्णन सप्त सुनय तणों, आख्यो बहु अधिकार ।। ६. अनघ अथग जे अर्थ तसुं, बुद्धिवंत जाणेह ।
वारूं न्याय विचार वर, समदृष्टी सद्दहेह ।। ७. ते अनुयोगज द्वार नां, अर्थ अधिक विस्तार । पिण संक्षेप करी इहां, कहिये छै धर प्यार ।।
ढाल:१
(लय : सोही सयाणा ! अवसर साध)
१.ज्ञान पंच विध आख्या स्वाम, आभिनिबोधिक श्रुत सुखधाम ।
अवधि अने मनपर्यवज्ञान, केवलज्ञान पंचमों जान ।।
श्री जिनवाण सुधारस सारी, सांभलतां अति आनंदकारी ॥ध्रपद। २. तिहां श्रुत बरजी चिहं ज्ञान प्रयोग्य,
ए स्थापी म्हेलवा स्थापण जोग्य । ते उद्देशीय समुद्देशिय नाही,
अणुजाणीय पिण नहि छै क्यांही ।।श्री.।।
१. नाणं पंचविहं पण्णत्तं तं जहा-आभिणिबोहियनाणं सुयनाणं ओहिनाणं मणपज्जवनाणं केवलनाणं ।
(सू. १) २. तत्थ चत्तारि नाणाई ठप्पाइं ठवणिज्जाइं-नो
उद्दिस्संति, नो समुद्दिस्संति, नो अणुण्णविज्जति, सुयनाणस्स उद्देसो समुद्देसो अणुण्णा अणुओगो य पवत्तइ।
सोरठा ३. श्रुत वरजी सुप्रयोग्य, वर च्यारूं ही ज्ञान ते । स्थापी म्हेलवा योग्य, इतलै असंव्यवहारीक ए।।
३. तत्र तस्मिन् ज्ञानपञ्चके आभिनिबोधिकावधि
मनःपर्यायकेवलाख्यानि चत्वारि ज्ञानानि 'ठप्पाई' ति स्थाप्यानि-असंव्यवहार्याणि। (व. प. ३) ४. व्यवहारनयो हि यदेव लोकस्योपकारे वर्तते तदेव संव्यवहार्य मन्यते।
(व.प. ३)
४. नय व्यवहार कहेह, जेह वस्तु सहु लोक नैं।
उपगारे वह, ते संव्यवहारिक मानिये ।।
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org