________________
ढाल:४९२
(ख) एकेन्द्रिय महायुग्मों में उपपात आदि की प्ररूपणा
दहा
१. पढमसमयकडजुम्मकडजुम्मएगिदिया णं भंते ! कओ
उववज्जति ?
१. द्वितीय उद्देशक हिव कहै, प्रथम समय भगवंत ! कडजुम्म-कडजुम्म एकेंद्रिया, किहां थकी ऊपजंत?
वा०-एकेंद्रियपणे करी उत्पत्ति नै विषे पहिलो समय छै जेहन ते प्रथम समय, तेहीज कृतयुग्म-कृतयुग्म ते प्रथम समय कृतयुग्म-कृतयुग्म, एकेंद्रिय हे भगवन ! किहां थकी ऊपजै? इति प्रश्न ।
वा०-'पढमसमयकडजुम्म-कडजुम्मएगिदिय' त्ति, एकेन्द्रियत्वेनोत्पत्तौ प्रथमः समयो येषां ते तथा ते च ते कृतयुग्मकृतयुग्माश्चेति प्रथमसमयकृतयुग्मकृतयुग्मास्ते च ते एकेन्द्रियाश्चेति समासोऽतस्ते ।
२. जिन भाखै तिमहीज जे, इम जिमहीज विचार ।
प्रथम उद्देशक नै विषे, आख्या अर्थ उदार ।। ३. तिमहिज सोलै वार जे, कहिवं द्वितीय उद्देश ।
तिमज सह पूर्वोक्त जे, सोल राशि करि एस ।। ४. णवरं ए दश णाणत्ता, अवगाहना सुमाग । जघन्योत्कृष्ट आंगुल तणों, असंख्यातमें भाग ।।
२. गोयमा ! तहेव, एवं जहेव पढमो उद्देसओ
(३५॥३-२०) ३. तहेव सोलसखुत्तो बितिओ भाणियव्वो, तहेव सव्वं,
वाo---ते उद्देशक नै विषे बादर वनस्पति नी अपेक्षा अवगाहना मोटी कही। अनैं इहां प्रथम समय उत्पन्नपणे करी अवगाहना अल्प कही, ए नानापणों । इम अन्य पिण स्व बुद्धि करी विचारी कहिवू १।
४. नवरं-इमाणि दस नाणत्ताणि-१. ओगाहणा जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्ज इभागं, उक्कोसेण वि अंगुलस्स असंखेज्जइभागं ।
वा०-तत्रावगाहनाद्योद्देशके बादरवनस्पत्यपेक्षया महत्युक्ताऽभूत् इह तु प्रथमसमयोत्पन्नत्वेन साऽल्पेति नानात्वम्, एवमन्यान्यपि स्वधियोह्यानोति ।
(वृ. प. ९६८)
५. २. आउयकम्मस्स नो बंधगा, अबंधगा।
६. ३. आउयस्स नो उदीरगा, अणुदीरगा।
५. प्रथम समय छै ते भणी, आयु कर्म नां जाण ।
तेह बंधगा छै नथी, अबंधगा पहिछाण ।। ६. आयु कर्म तणां जिके, उदीरगा छै नांहि । ___ अनुदीरका छै तिके, तृतीय णाणत्तो ताहि ।। ७. नहीं उस्सासका जिके, नहिं निःस्वासजवंत ।
उस्सास-नि:सासगा नहि, तुर्य णाणत्ते मंत ।। ८. आयु वर्जी सप्त-विध-बंधग ते कहिवाय ।
अष्ट कर्म नां बंधगा, तेह नहीं छै ताय ।। ९.हे भगवंत ! प्रथम समय, कडजुम्म-कडजुम्म सोय।
एकेद्रियाज काल थी, काल केतलो होय ? १०. जिन भाखै सुण गोयमा! एक समय संपेख ।
स्थिति विषे पिण इमज ही, कहिवो समयो एक ।। ११. समुद्घात बे आदि नां, समोहया सुविचार ।
तेह प्रत नहि पूछवा, असंभव थी अवधार ।। १२. उद्वर्तना न पूछवा, प्रथम समय रै माय ।
नीकलवो नहिं ते भणी, उद्वर्त्तन नहिं थाय ।।
७. ४. नो उस्सासगा, नो निस्सासगा, नी उस्सास
निस्सासगा। ८. ५. सत्तविहबंधगा, नो अट्ठबिहबंधगा।
__(श. ३५।२२) ९. ते णं भंते ! पढमसमयकडजुम्मकडजुम्मएगिदियत्ति
कालओ केवच्चिरं होइ ? १०. गोयमा ! ६. एक्कं समयं । ७. एवं ठिती वि।
११. ८. समुग्धाया आदिल्ला दोन्नि। ९. समोहया न
पुच्छिज्जति । १२. १०. उध्वट्टणा न पुच्छिज्जइ,
४०८ भगवती जोड़
Jain Education Intenational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org