________________
२२. क्षेत्रावीचिक मरण कितै प्रकार?
जिन कहै च्यार प्रकार उचार । नारक क्षेत्रावीचि कुमीचि, यावत देवत क्षेत्रावीचि ।।
२३. किण अर्थे प्रभ ! इम आख्यात, नारक क्षेत्रावीचिक घात ?
जिन कहै जे हेतू थी जान, नारक क्षेत्र विषे वर्तमान ।।
२२. खेत्तावीचियमरणे णं भंते ! कतिविहे पण्णत्ते ?
गोयमा ! चउबिहे पण्णत्ते, तं जहा–नेरइयखेत्तावीचियमरणे जाव देवखेत्तावीचियमरणे ।
(श० १३।१३४) २३. से केणठेणं भंते ! एवं वच्चइ-नेरइयखेत्तावीचिय
मरणे-नेरइयखेत्तावीचियमरणे ?
गोयमा ! जणं ने रइया नेरइयखेते वट्टमाणा २४. जाई दवाई नेरइयाउयत्ताए गहियाई
२४. नारक जीव मरै इह जोग, अंतिम शब्द थकीज प्रयोग ।
ग्रहण किया जे द्रव्य जिवार, नारक आयपण तिवार ।। २५. इम जिम द्रव्यावीचि कुमीचि, तिमहिज कहिवो क्षेत्रावीचि ।
इम यावत कहिवो अवधार, भावावीचिक मरण विचार ।।
२५. एवं जहेव दवावीचियमरणे तहेव खेत्तावीचियमरणे वि। एवं जाव भावावोचियमरणे ।
(श० १३।१३५)
. सोरठा २६. इम जाव शब्द थी जोय, कालभवावीचिक मरण ।
तास पाठ इम होय, वृत्ति विषे इम आखियो। २७. *अवधि मरण प्रभु ! कितै प्रकार? जिन कहै पंच प्रकार उचार ।
द्रव्यावधि क्षेत्रावधि लद्ध, काल अनैं भव भाव अबद्ध ।।
२८. प्रभु ! द्रव्य अवधि मरण कितै प्रकार ?
जिन कहै च्यार प्रकार विचार । नारक द्रव्य अवधि मरण ताय, जावत सुर द्रव्य अवधि कहाय ।।
जिन
२६ इह यावत्करणात् कालावीचिकमरणं भवावीचिक
मरणं च द्रष्टव्यं, तत्र चैवं पाठः। (वृ० प०६२५) २७. ओहिमरणे णं भंते ! कतिविहे पण्णते ?
गोयमा ! पंचविहे पण्णत्ते, तं जहा --दव्वोहिमरणे खेत्तोहिमरणे, कालोहिमरणे भवोहिमरणे, भावोहिमरणे।
(श० १३।१३६) २८. दव्वोहिमरणे णं भंते ! कतिविहे पण्णत्ते ?
गोयमा ! चउविहे पण्णत्ते तं जहा -नेरइयदव्योहिमरणे जाव देवदव्वोहिमरणे ।
(श० १३।१३७) २९. से केणठेणं भंते ! एवं वुच्चइ-नेरइयदब्वोहिमरणे
नेरइयदव्बोहिमरणे?
गोयमा ! 'जे णं' नेरइया नेरइयदब्वे वट्टमाणा ३०. जाई दबाई संपयं मरंति, ते णं' नेरइया ताई
दव्वाइं अण।गए काले पुणो वि मरिस्संति ।
२६. किण अर्थ प्रभु ! इम आख्यात, नारक द्रव्य अवधि मरण पात ?
जिन कहै जेह नेरइया जान, नारक द्रव्य विषे वर्तमान ।।
३०. जे नारक जे द्रव्य प्रति न्हाल, मरै करै क्षय सांप्रत काल । जे नारक ते द्रव्य प्रति भाल,
वलि भोगव मरस्यै अनागत काल ।।
सोरठा
३१. जे द्रव्य सांप्रत काल,
वली अनागत काल, ते
मरै करै क्षय नारकी। द्रव्य प्रति मरस्यै नरक ।।
३२. *तिण अर्थे गोतम ! इम ख्यात, नारक द्रव्य अवधि ए घात ।
एम तिर्यंच मनुष्य - देव, द्रव्य अवधि मरण नो भेव ।। ३३. इण आलावे करिने एम, क्षेत्र अवधि पिण कहिवो तेम।
काल अवधि भव भाव अवधि, एह पंचविध कह्या प्रसिधि ।
३१. नैरयिकद्रव्ये वर्तमाना ये नैरयिका यानि द्रव्याणि
साम्प्रतं म्रियन्ते- त्यजन्ति तानि द्रव्याण्यनागतकाले पूनस्त इति गम्यं मरिष्यन्ते-त्यक्ष्यन्तीति यत्तन्नरयिकद्रव्यावधिमरणमुच्यत इति शेषः । (वृ० १०६२५) ३२. से तेणठेणं गोयमा ! जाव दब्बोहिमरणे । एवं
तिरिक्खजोणिय-मणुस्स-देवदव्वोहिमरणे वि। ३३. एवं एएणं गमेणं खेत्तोहिमरणे वि, कालोहिमरणे वि, भवोहिमरणे वि, भावोहिमरणे वि ।
(श० १३।१३८) ३४. आतियंतिय मरणे णं भंते !-पुच्छा ।
गोयमा ! पंचविहे पण्णत्ते, तं जहा-दव्वातियंतियमरणे खेत्तातियंतियमरणे जाव भावातियंतियमरणे ।
(श० १३।१३९)
३४. प्रभु ! आत्यंतिक मरण कितै प्रकार ?
जिन कहै पंच प्रकार विचार । द्रव्य आत्यंतिक मरण कहंति, क्षेत्र काल भव भाव आत्यंति ।।
२१२ भगवती जोड़
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org