________________
वा०-- अनात्मा रूप पिण ए भाषा सचित्त छे जीवत-शरीरवत । जे जीव जीव छै, त्यां लग तेह्नों शरीर सचित्त कहिये । चित्त ते चेतन - जीव । तिणे करी सहित ते शरीर सचित्त कहिये । तिम भाषा पिण सचित्त कहिये । इण कारण ए प्रश्न पूछयो, उत्तर - जीव थी नोकल्या पुद्गल समुदायरूपपणां थकी ते भाषा नैं सचित्त न कहिये, अचित्त कहिये ।
६. हे प्रभु । भाषा जीव कहीजिये रे,
अथवा भाषा ते अजीव होय रे ?
जिन कहै भाषा जीव हवे नहीं रे,
भाषा ने अजीव कहिये सोय रे ।
वा० - जीवा भंते ! भासा इत्यादि - जीवै ते जीव, प्राण धारण स्वरूप भाषा छै के जीव लक्षण रहित अजीव भाषा है ? एहनों उत्तर ते भाषा जीव नहीं, भाषा नै उच्छ्वासादिक प्राण नां अभाव थकी ।
७. हे प्रभु! भाषा जीवां रे अच्छे रे,
के भाषा अजीवा रे कहिवाय रे ।
जिन कहै भाषा जीवां रे अरे,
पिण भाषा अजीव त नहिं थाय रे ।। सोरठा
८. अक्षर
१०. जे
तणो कहेह तालु आदि व्यापार थी । ऊपजिया छै एह, जीवाश्रितपणां थकी ॥ ६. यद्यपि शब्द विमास, अजीव थी पिण ऊपजै । तो पिण भाषा तास, कहियै नहि तसु न्याय हिव ॥ भाषा पर्याप्ति, जीव तज हुवै अजीव नहि प्राप्ति, रै तिण सं जीवां रे ११. अजीव पी उत्पन्न, शब्द तिके भाषा अभाषापणं प्रपन्न, तसु अभिमतपणां १२. * बोल्यां पहिली भगवंत ! भाषा अछे रे,
अछे । अछे ।
नथी। थकी ॥
के बोल तिण वेला भाषा होय रे ?
Jain Education International
कै भाषा बोल्यां नैं समय थयां पर्छ रे,
भाषा ति बेला कहीजे सोय रे ? सांभरे,.
१३. श्री जिन भाखे गोयम! बोल्या पहिली भाषा नहि होय रे । भाषां तो बोलंती वेला अछे रे, बोल्यां पाछे भाषा नहि कोय रे ॥ १४. बोल्यां पहिली प्रभु ! भाषा भेदिय रे, कै बोलंतां भाषा द्रव्य भेदाय रे ? भाषा समयो व्यतित या पर्छ रे, १५. जिनवर भात्रै गोतम ! सांभले रे,
भाषा भेदावे थे जिनराय ! रे ।
भाषा निसर्ग समय घी जोय रे । पूर्व भाषा नां द्रव्य भेदे करी रे, भाषा भेदावे नहि छ कोय रे ।।
*लय : श्री जिणवर गणधर
२०२ भगवती जोड़
वा०—अनात्मरूपाऽपि सचित्तासौ भविष्यति जीवच्छरीरवदिति पृच्छन्नाह - ' सचित्ते' त्यादि, उत्तरं तु नो सचित्ता जीवनिसृष्टपुद्गल संहतिरूपत्वात्तथाविधलेष्ठवत् । (० ० ६२२)
For Private & Personal Use Only
६. जीवा भंते ! भासा ? अजीवा भासा ? गोयमा ! नो जीवा भासा, अजीवा भासा ।
धारणस्वरूपा
भाषा
वा० – 'जीवा भंते ! ' इत्यादि, जीवतीति जीवा - प्राणतक्षति प्रश्नः, अत्रोत्तरं नो जीवा उच्छ्वासादिशणानां तस्या अभावादिति । ( वृ० प० २२२ ) ७. जीवाणं भंते ! भासा ? अजीवाणं भासा ? गोयमा ! जीवाणं भासा, नो अजीवाणं भासा ।
८. वर्णानां ताल्वादिव्यापारजन्यत्वात् ताल्वादिव्यापारस्य जीव ( वृ० प० २२२ ) ९. यद्यपि चाजीवेभ्यः शब्द उत्पद्यते तथाऽपि नासो भाषा ।
( वृ० प० २२२ ) १०,११. भाषापर्याप्तिजन्यस्यैव शब्दस्य भाषात्वेनाभिमतत्वादिति । (बृ० प० २२२)
१२. पु िभंते! भासा ? भासिज्जमाणी भासा ? भासासमयवी तिक्कंता भासा ?
१३. गोयमा ! नो पुब्वि भासा भासिज्जमाणी भासा, नो भासासमयवीतिक्कता भासा ।
१४. पुव्वि भंते! भासा भिज्जति ? भासिज्जमाणी भासा भिज्जति ? भासासमयवीतिक्कंता भिज्जति ?
भासा
१५. गोयमा ! नो पुब्वि भासा भिज्जति ।
www.jainelibrary.org