________________
२२. मणुसा जीव कह्या जिम कहिवा, पंच ज्ञान भजना ठानी।
तीन अज्ञान तणी छै भजना, अखिल न्याय दिल में आनी ।। २३. बाणव्यंतरा जेम नारकी, जोतिषी वैमानिक ख्यानी।
तीन ज्ञान बलि तीन अज्ञान तणी, नियमा निश्चै मानी।
२४. सिद्धां नीं पूछा जिन भाखै, ज्ञानी छै नहिं अज्ञानी।
केवलज्ञान तणी छै नियमा, आतमीक सुख गुणखानी ॥
२२. मणुस्सा जहा जीवा, तहेव पंच नाणाणि, तिण्णि
अण्णाणाणि भयणाए। २३. वाणमंतरा जहा नेरइया । जोइसिय-वेमाणियाणं तिण्णि नाणाणि, तिण्णि अण्णाणि नियमा।
(श० ८/१०६) २४. सिद्धाणं भंते ! पुच्छा ।
गोयमा ! नाणी, नो अण्णाणी, नियमा एगनाणीकेवलनाणी।
(श० ८/११०) वा०–अनन्तरं जीवादिषु षड्विंशतिपदेषु ज्ञान्यज्ञानिनश्चिन्तिताः, अथ तान्येव गतीन्द्रियकायादिद्वारेषु चिन्तयन्नाह
(वृ० प० ३४५) २५. निरयगतिया णं भंते ! जीवा किं नाणी? अण्णाणी?
गोयमा ! नाणी वि, अण्णाणी वि । २६. तिण्णि नाणाई नियमा, तिणि अण्णाणाई भयणाए।
(श० ८/१११)
वा०--जीवादि छब्बीस पद नै विषे ज्ञानी अज्ञानी चितव्या, हिवै तेहिज गति, इंद्रिय, कायादि द्वार नै विषे चितवन करता छता कहे छ
२५. नारकगतिया जीवा प्रभुजी ! स्य ज्ञानी के अज्ञानी ?
श्री जिन भाखै ज्ञानी पिण छ, अज्ञानी पिण पहिछानी ।। २६. तीन' ज्ञान तणी छ नियमा, भजना तीन अज्ञानानी।
नरक विषे नर तिरि ऊपजता, वाटे वहिता ए जानी ॥
सोरठा २७. पंचेंद्री तिर्यंच, वलि मनष्य थी नरक में।
उत्पत्तिकामी संच, एह विचालै बरतता॥ २८. सम्यगदृष्टी जेह, नियमा तोन ज्ञान नीं।
मिथ्यादृष्टी तेह, भजना तीन अज्ञान नी । २९. असन्नी नरके जाय, वाटे दोय अज्ञान तसु ।
सन्नी मिथ्याती ताय, वाटे तीन अज्ञान ह॥
२७. ये पंचेन्द्रियतिर्यगमनुष्येभ्यो नरके उत्पत्तुकामा अन्तरगतौ वर्त्तन्ते ते निरयगतिका विवक्षिताः ।
(वृ० ५० ३४६)
३०. तिण कारण अवलोय, नियमा तीन ज्ञान री।
अज्ञान त्रिहं नी सोय, भजना छै इण कारणे ।।
३१. *तिर्यंचगतिया जीवा प्रभजी ! स्य ज्ञानी के अज्ञानी ?
जिन कहै दोय ज्ञान में दोय अज्ञान तणी नियमा जानी।।
२६. असज्ञिनां नरके गच्छतां द्व अज्ञाने अपर्याप्तकत्वे विभङ्गस्याभावात् सज्ञिनां तु मिथ्यादृष्टीनां त्रीण्यज्ञानानि भवप्रत्ययविभङ्गस्य सद्भावाद् ।
(वृ० प० ३४६) ३०. एतत्प्रयोजनत्वाद् गतिग्रहणस्येति तिन्नि नाणाई नियम' त्ति... अतस्त्रीण्यज्ञानानि भजनयेत्युच्यत इति ।
(वृ० प० ३४६) ३१. तिरियगतिया णं भंते ! जीवा किं नाणी ? अण्णाणी? गोयमा ! दो नाणा, दो अण्णाणा नियमा।
(श०८/११२) ३२. तिर्यक्षु गतिः---गमनं येषां ते तिर्यग्गतिकास्तेषां तद
पान्तरालत्तिनां 'दो नाण' त्ति सम्यग्दृष्टयो अवधिज्ञाने प्रपतिते एवं तिर्यक्षु गच्छन्ति तेन तेषां द्वे एव ज्ञाने 'दो अन्नाणे' ति मिथ्यादृष्टयोऽपि हि विभङ्गज्ञाने • प्रतिपतिते एव तिर्यक्षु गच्छन्ति तेन तेषां द्वे अज्ञाने
(वृ० प० ३४६, ३४७)
सोरठा ३२. तिथंच में आवंत, वाटे ज्ञान अज्ञान बे।
अवधि विभंग न हुँत, तिण स्य नियमा बे तणी॥
इति ।
*लय: चेत चतुर नर कहै तनै सतगुरु
श०८, उ०२ ढा० १३५ ३४५
Jain Education Interational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org