________________
४३. मति अज्ञान विषे वली, ते नहिं कहिवा भेद ।
तिण कारण एकाथिका, वा आण उमेद ।। ४४. जाव नोइंद्री धारणा, कही धारणा एह ।
मति अज्ञान ए आखियो, भाव क्षयोपशम जेह ॥ ४५. हिव स्य श्रुत अज्ञान ते? तब भाखै जिनराय ।
ए अज्ञानी नां रच्या, मिच्छदिट्री नां ताय । ४६. जिम नंदी सूत्रे कह्या, भारत रामायण आदि ।
यावत वेद चिउं वली, अंग उपंगज साधि । ४७. शिक्षादिक षट अंग छै, उपंग तसु व्याख्यान । श्रुत अज्ञान ए आखियो, हिव तसु न्याय पिछान ।
सोरठा ४८. मिथ्यादृष्टी जाण, स्वछंद बुद्धि मति रच्या ।
भारतादि पहिछाण, श्रुत अज्ञान कह्यो तसु॥
वा०--तिहां अवग्रह, ईहा बुद्धि अने अवाय, धारणा मति स्वच्छंद ते पोता नां अभिप्राय करिक । तत्व थकी सर्वज्ञ प्रणीत अर्थ अनुसार विना बुद्धि अनै मति ए बिहु करिक विकल्पित ते रच्या, ते स्वच्छंद बुद्धि मति विकल्पित कहिये, ते भारतादिक।
४३. मत्यज्ञाने तु न तान्यध्येयानीति भावः ।
(वृ० प० ३४५) ४४. जाव नोइंदियधारणा । सेत्तं धारणा, सेत्तं मइअण्णाणे ।
(श०८/१०१) ४५, ४६. से कि तं सुयअण्णाणे?
सुयअण्णाणे-जं इमं अण्णाणिएहि मिच्छादिद्विएहि सच्छंदबुद्धि-मइ-विगप्पियं, तं जहा--भारहं, रामायणं जहा नंदीए (सू० ६७) जाव चत्तारि वेदा संगो
वंगा। ४७. इहाङ्गानि-शिक्षादीनि षट् उपाङ्गानि च तद्व्याख्यानरूपाणि ।
(वृ० प० ३४५) सेत्तं सुयअण्णाणे ।
(श० ८/१०२)
वा०-'सच्छंदबुद्धिमइविगप्पियं तं जहा-भारहं रामायण' मित्यादि तत्रावग्रह बुद्धिः अवायधारणे च मतिः स्वच्छन्देन--स्वाभिप्रायेण तत्त्वतः सर्वज्ञप्रणीतार्थानुसारमन्तरेण बुद्धिमतिभ्यां विकल्पितं स्वच्छन्दबुद्धिमतिविकल्पितं ।
(वृ०प० ३४५)
४६. 'निज शास्त्र रै मांहि, जिन-मत मिलती वारता ।
तसु जाणपणो ताहि, कहियै श्रुत अज्ञान ते ॥ ५०. पूरव भण्यो पिछाण, समदृष्टि रै ज्ञान श्रुत ।
मिथ्याती रै जाण, श्रुत अज्ञान कहीजिये ।। ५१. तिम निज रचित विचार, जिन मत मिलती बात जे ।
तसु जाणपणो सार, श्रुत अज्ञान कह्यो अछ । ५२. ज्ञानवरणी देख, क्षयोपशम थी नीपनों ।
ज्ञान अज्ञान संपेख, अनुयोगद्वार विषे कह्यो ।
५२. से कि तं खओवसमनिप्फण्णे ?
खओवसमनिष्फण्णे अणेगविहे पण्णते, तं जहा--- खओवसमिया आभिणिबोहियनाणलद्धी........
खओवसमिया विभंगनाणलद्धी (अणुओग सू० २८५) ५३. तस्स णं छठंछट्टेणं........से विभंगे अण्णाणे सम्मतपरिग्गहिए खिप्पामेव ओही परावत्तइ ।
(श० ६ उ० ३१ सू०३३)
५३. असोच्चा अधिकार, विभंग मिथ्या ष्टि तणें ।
सम्यक्त आयां सार, अवधिज्ञान कहियै तम् ।। ५४. इहविध न्याय पिछाण, अवधिज्ञान समदृष्टि रै।
आयां धर गणठाण, विभंग अज्ञान कहीजिये ॥ ५५. विभंग अवधि जे ज्ञान, दर्शण एक बिहुँ तणो ।
अवधि नाम पहिछाण, भाव क्षयोपशम ते भणी ।। ५६. जिन आगम अवलोय, समदृष्टो रै ज्ञान ते ।
भणे मिथ्याती कोय, कहिये तास अज्ञान ते ।। ५७. भाजन लारै जान, ज्ञान अज्ञान कहीजिये ।
समदृष्टी रै ज्ञान, अज्ञान अज्ञानी तणें ॥
श० ८, उ०२, ढा०१३४ ३४१
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org