________________
१३. चिउं वायु समुद्र संबंधिया, जिण काले बाजंत ।
द्वीप संबंधिया वायरा पिण, तिण काले चिउं हत? १४. जिन कहै अर्थ समर्थ नहीं, प्रभ! किण अर्थे इम वाय ?
द्वीप समुद्र ना वायरा, समकाले नहिं थाय ॥
१३. जया णं सामुद्दया ईसि पुरेवाया, तया णं दीविच्चया
वि ईसि पुरेवाया? १४. णो इणठे समठे।
(श० ५/३८) से केणठेणं भंते! एवं वुच्चइ-जया णं दीविच्चया ईसि पुरेवाया, णो णं तया सामुद्दया ईसि पुरेवाया, जया णं सामुद्दया ईसि पुरेवाया, णो णं तया दीवि
च्चया ईसि पुरेवाया ? १५. गोयमा ! तेसि णं वायाणं अण्णमण्णविवच्चासेणं
लवणसमुद्दे वेलं नाइक्कमइ । १६. तथाविधवातद्रव्यसामर्थ्याद्वेलायास्तथास्वभावत्वाच्चेति ।
(वृ० प० २१२) १७. से तेणठेणं जाव णो णं तया दीविच्चया ईसि पुरेवाया पत्था वाया मंदा वाया महावाया वायति ।
(श० ५/३६)
१६. तथानितथाविध स्वभाना, वायु समकाला थी जोय ।।
१५. जिन कहै ते वायरा तणे, विपरीतपणों माहोमांहि ।
तिण सं लवणसमुद्र नी वेल नैं, अतिक्रमै नहिं ताहि ॥ १६. तथाविध वाय द्रव्य ना, समर्थपणां थी कहाय ।
वेल ना तथाविध स्वभाव थी, तथा लोक ना स्वभाव थी ताय ।। १७. तिण अर्थे द्वीप उदधि ना, वायु समकाले नहिं होय ।
अक्षरार्थ ए आखियो, तथा वृत्ति टबा थी जोय ॥ १८. धर्मसीह कह्यो द्वीप में विष, वायु जे बाजतो होय ।
ते समद्र विषे आवै नहीं, तसं परमारथ जोय ॥ १६. द्वीप नो वायु समुद्र नी, वेल अतिक्रमै नांहि ।
धर्मसीह कृत ते यंत्र छै, एह अर्थ तिण मांहि ॥ २०. हिवै वायु नो बाजवो, तेहना छै तीन प्रकार ।
त्रिण सूत्र त्रिण भेदे करी, कहियै ते अधिकार ॥ २१. हे भगवंत ! वायू अछ, थोडा सा तेह सहीत ।
बाजै पथ्य मंद महा वायरो? जिन कहै हंता प्रतीत ॥ २२. ए चिह वायु बाजे कदा प्रभु ! जिन कहै वाऊकाय ।
स्वभाव गति करि चालतां, बाजै च्यारूं वाय ॥
२३. हे भगवंत ! वाय अछ, थोडा सा तेह सहीत ।
बाजै पथ्य मंद महा वायरो? जिन कहै हंता प्रतीत ॥ २४. ए चिहु वायु बाजे कदा प्रभु ! जिन कहै वाऊकाय ।
उत्तर-क्रिया गति चालतां, बाजे च्यारूं वाय ॥
२१. अत्थि णं भंते ! ईसि पुरेवाया पत्था वाया मंदा
वाया महावाया वायंति ? हंता अस्थि । (श० ५/४०) २२. कया णं भंते ! ईसिं पुरेवाया जाव वायंति ?
गोयमा! जया णं वाउयाए अहारियं रियति, तया
णं ईसि पुरेवाया जाव वायंति । (श० ५/४१) २३. अत्थि णं भंते ! ईसि पुरेवाया ? हंता अत्थि ।
(श० ५/४२) २४. कया णं भंते ! ईसिं पुरेवाया?
गोयमा ! जया णं वाउयाए उत्तरकिरियं रियइ,
तया णं ईसिं पुरेवाया जाव वायंति । (श०५/४३) २५. वायुकायस्य हि मूलशरीरमौदारिकमुत्तरं तु वैक्रिय
मत उत्तर-उत्तरशरीराश्रया क्रिया गतिलक्षणा
यत्र गमने तदुत्तरक्रियं । (वृ०प० २१२) २६. अत्थि णं भंते ! ईसिं पुरेवाया ? हंता अत्थि।
(श०५/४४) २७. कया णं भंते ! ईसि पुरेवाया पत्था वाया ?
गोयमा ! जया णं वाउकुमारा, वाउकुमारीओ वा २८. अप्पणो परस्स वा तदुभयस्स वा अट्ठाए वाउकायं उदीरेंति तया णं ईसि पुरवाया जाव वायंति ।
(श०५/४५)
२५. ऊदारीक तसुं मूलगो, वैक्रिय उत्तरकाय ।
ते आश्रय क्रिया गति चालवू, ते उत्तर-क्रिया कहाय ।।
२६. हे भगवंत! वायू अछै थोडा सा तेह सहीत ।
बाजे पथ्य मंद महा वायरो ? जिन कहै हंता प्रतीत ॥ २७. ए चिहु वायु बाजै कदा? जिन कहै वाउकुमार ।
अथवा वाउकुमार नीं, बहु देवी तिण वार । २८. आपण पर बेहु तणे, प्रयोजने कहिवाय ।
करै ऊदीरणा वाउकाय नी, बाजै तब चिउं वाय ॥
श. ५, उ० २, ढाल ७६ १३
For Private & Personal Use Only
Jain Education Intemational
www.jainelibrary.org