________________
१८.
१८, ६६. अज्ञलोकबोधनार्थ शिष्याणां वा स्ववचसि प्रत्ययोत्पादनार्थं सूत्ररचनाकल्पसंपादनार्थं वेति ।
(वृ०-५० १६)
तथा अजाण लोक नै, समझावण वर नीत । शिष्यां नै निज वचनी, उपजावण परतीत ।। तथा सूत्र नी रचना, निपजावा संपेख । श्री गौतम प्रभु नै, पूछया प्रश्न अनेक ।। जिन उत्तर दे इम, हंता गोयमा ! वाण । हंत कोमलामंत्रण, दीर्घ मागध देशी जाण ।। चलमाणे चलिए, इत्यादि प्रत्युच्चार। जिम गौतम पूछयो, तिम हिज उत्तम सार ।।
१०१.
१००. हता गोयमा ! हन्तेति कोमलामन्त्रणार्थः, दीर्घत्वं च
मागधदेशीप्रभवमुभयत्रापि। (वृ०-प०१६) १०१. चलमाणे चलिए... -
[श० १११] चलमाणे इत्यादेः प्रत्युच्चारणं तु चलदेव चलित
मित्यादीनां स्वानुमतत्वप्रदर्शनार्थम् । (३०-प०१६) १०२, १०३. वृद्धाः पुनराहुः---'हंता गोयमा' इत्यत्र 'हन्ते'
ति एवमेतदिति अभ्युपगमवचनः, यदनुमतं तत्प्रदर्शनार्थ ।
(वृ०-प०१६)
१०३.
वृत्तिकार कह्यो बलि, वृद्धा इम आखंत । हंत शब्द तणो अर्थ, इमहिज एह सुतंत ॥ अंगीकार नै अर्थे, हंत शब्द कहिवाण । पछै जिन नव पद कह्या, आज्ञा अर्थे जाण ॥ ए नइ पदां नों, कर्म तणे अधिकार । प्रश्न ने उत्तर, आख्या अधिक उदार ।।
१०४.
१०४. एवमेतानि नव पदानि कर्माधिकृत्य वर्तमानातीत
कालसामानाधिकरण्यजिज्ञासया पृष्टानि निर्णीतानि च।
(वृ०-प०१६) १०५, १०६. एए णं भंते ! नव पदा कि एगट्ठा नाणाधोसा
नाणावंजणा?
१०७.
१०७, १०८. उदाहु नाणट्ठा नाणाघोसा नाणावंजणा?
१०८.
११०.
बलि गौतम पूछे, नव पद हे भगवंत ! माहोमांहि एकार्थक, स्यूं तुल्य अर्थ कहत?।। णाणा - घोसा ते, घोप नाना प्रकार। णाणा - बजणा ते, अक्षर जजआ सार?।। उदाहु पाठ ते, विकल्प अर्थ निपात। अथवा नव पद नो, जूजूओ अर्थ विख्यात ?।। जजआ घोप छै, अक्षर नाना प्रकार । तिहां वृत्तिकार इम, कही चौभंगी सार ।। केइ एक - अर्थ है, व्यंजन पिण छै एक। जिम क्षीरं क्षीरं, इत्यादिक सुविशेख ।। तथा एक-अर्थ पिण, जजआ व्यंजन जाण। जिम क्षीर अनै पय, इत्यादिक पहिछाण ।। तथा अनेक अर्थ पिण, व्यंजन एक विचार। गाय भैस आक नों, क्षीर चतुर ! अवधार। तथा अनेक अर्थ वलि, जुजआ व्यंजन जाण । जिम घट पट नै स्तंभ, कुंभ प्रमुख पहिछाण ।। इहां गौतम प्रश्न, पूछयो तिण में ताहि। दुजो नै चौथो, भांगो पाठ रै मांहि ।। चलनादिक चिहुं पद, दूजे भांगै देख। छिन्नमाणादि पंच पद, चौथै भांगै पेख ।। प्रभु उत्तर दे इम, सांभल गौतम शीस। चलवा लागो ते, कहीजै चल्यं जगीस ।।
१११.
११२.
१०६. तत्र कानिचिदेकार्थानि एकव्यञ्जनानि यथा क्षीरं क्षीरमित्यादीनि।
(वृ०-प०१७) ११०. तथाऽन्यानि एकार्थानि नानाव्यञ्जनानि यथा क्षीरं पय इत्यादीनि।
(वृ०-५०१७) १११. तथाऽन्यान्यनेकार्थान्येकव्यञ्जनानि यथाऽर्कगव्यमाहिषाणि क्षीराणि।
(वृ०-प०१७) ११२. तथाऽन्यानि नानार्थानि नानाव्यञ्जनानि यथाघटपट___ लकुटादीनि।
(वृ०-५०१७) ११३. तदेवं चतुभंगीसंभवेऽपि द्वितीयचतुर्थभंगको प्रश्नसूत्रे गृहीतौ।
(वृ०-प०१७) ११४. चलनादीनि चत्वारि पदान्याश्रित्य द्वितीयः,छिद्यमाना
दीनि तु पञ्च पदान्याश्रित्य चतुर्थ इति ।(वृ०-प०१७) ११५-११८. गोयमा ! चलमाणे चलिए, उदीरिज्जमाणे
उदीरिए, वेदिज्जमाणे वेदिए, पहिज्जमाणे पहीणे
११३.
११४.
११५.
श० १, उ० १, ढा० ३ ५१
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org