________________
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
सूत्रकृतांग सूत्र - 1/1/4/5-7
सूत्रकृतांग वृत्ति पत्र
49
लोकवाद: ।
सन्दर्भ एवं टिप्पणी
-
सूत्रकृतांग चूर्णि पृ.
सूत्रकृतांग वृत्ति पत्र -
सूत्रकृतांग चूर्णि पृ. 46, लोकवाद स्तावत् - अनपत्यस्य लोका न सन्ति, गावान्ता:
-
नरका: तथा गोभिर्हतस्य गोहनस्य नास्ति लोकः । तथा
लोकानां पाखण्डिनां पौराणिकानां वा वादो
46
लोका नाम पाषण्डा गृहिणश्च ।
49- लोकानां पाखण्डिनां पौराणिकानां वा ।
-
जेसिं सुणया जक्खा, विप्पा देवा पितामहा काया । ते लोग दुव्वियड्डा, दुक्खं मोक्खा विबोधितुं ॥
-
-
Jain Education International
सूत्रकृतांग वृत्ति पत्र - 49 नास्यान्तो ऽस्तीत्यनन्तः न निरन्वय नाशेन नश्यतीत्युक्तं भवतीति। तथाहि यो यादृगिहभवे सतादृगेव परभवेऽप्युत्पद्यते, पुरुष पुरुष एव, अङ्गना अङ्गनैवेत्यादि ।
वही, : यदिवा अनन्त अपरिमितो निरवधिक इति यावत् ।
वही,
...तथा शश्वद्भवतीति शाश्वतो द्वयणुकादिकार्य द्रव्यापेक्षयाऽशश्वद् भवन्नपि न कारण द्रव्यं परमाणुत्वं परित्यजतीति तथा न विनश्यतीति दिगात्माकाशाद्यपेक्षया ।
सूत्रकृतांग चूर्णि पृ.
47- सांख्या : तेषां सर्वगतः क्षेत्रज्ञः कूटस्थः ग्रहणम् । वही - 47 - यथा पौराणिकानां सप्तद्रीपा: सप्तसमुद्रा: क्षेत्रलोक परिमाणम्, कालतस्तु नित्यः ।
(क) सूत्रकृतांग चूर्णि पृ. 46- केषाञ्चित सर्वज्ञवादिनां अनन्तज्ञानं सर्वत्र चाप्रतिहतमिति सर्वत्रेति तिर्यगूर्ध्वमधश्चेति क्षेत्रत: कालतः । (ख) सूत्रकृतांग वृत्ति पत्र - (क) सूत्रकृतांग सूत्र - 1/1/4/7 (ख) सूत्रकृतांग वृत्ति पत्र 50,
-
50
अपरिमितज्ञोऽसावतीन्द्रिय दृष्टा न पुनः सर्वज्ञ इति, यदि वा अपरिमितज्ञ इत्यभिप्रेतार्थातीन्द्रियदर्शीति ।
-
तथा चोक्तम्
सर्व पश्यतु मा वा मा इष्टमर्थं तु पश्यतु । कीट संख्या परिज्ञानं, तस्य नः क्वोपयुज्यते ॥ तस्मादनुष्ठानगतं ज्ञानमस्य विचार्यताम् । प्रमाणं दुरदर्शी चेदेते गृद्धानुपास्महे ॥
पुराण - 'चतुर्युग सहस्राणि ब्रह्मणो दिनमुच्यते ।'
(क) सू. शी. वृ. पत्र - 50 दिव्यं वर्ष सहस्रमसौ स्वपिति, तस्यामवस्थायां न
322 / सूत्रकृतांग सूत्र का दार्शनिक अध्ययन
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org