________________
स्थान : ६२ वे भगवान् इस विहार से विहरण करते हुए बारह वर्ष और तेरह पक्ष बीत जाने पर, तेरहवें वर्ष के अन्तराल में वर्तमान होंगे, उस समय उन्हें अनुत्तरज्ञान [भावना अध्ययन की वक्तव्यता के द्वारा केवलवरज्ञानदर्शन समुत्पन्न होगा। उस समय वे जिन, केवली, सर्वज्ञ, सर्वदर्शी होकर नैरयिक आदि लोकों के पर्यायों को जानेंगे-देखेंगे। ये भावना सहित पांच महाव्रतों, छह जीवनिकायों और धर्म की देशना देते हुए विहार करेंगे।
ठाणं (स्थान)
८६७ तस्स णं भगवंतस्स एतेणं विहारेणं तस्य भगवतः एतेन विहारेण विहरतः विहरमाणस्स दुवालसहि संवच्छ- द्वादशैःसंवत्सरैः व्यतिक्रान्तः त्रयोदशश्च रेहि वोतिक्कतेहिं तेरसहि य पक्षः त्रयोदशस्य संवत्सरस्य अन्तरा पोहि तेरसमस णं संवच्छरस्स वर्तमानस्य अनुत्तरेण ज्ञानेन यथा अंतरा वट्टमाणस्स अणुत्तरेणं भावनायां केवलवरज्ञानदर्शनं समुत्पणाणेणं जहा भावणाते केवलवर- त्स्यते । जिनः भविष्यति केवली सर्वज्ञः णाणदंसणे समुप्पज्जिहि ति। सर्वदर्शी सनै रयिक यावत् पञ्चमहाजिणे भविस्सति केवली सव्वण्णू व्रतानि सभावनानि षट् च जीवनिकायान् सव्वदरिसी सणेरइय जाव पंच धर्म दिशन् विहरिष्यति । महव्वयाई सभावणाई छच्च जीवणिकाए धम्म देसेमाणे विहरिस्सति। से जहाणामए अज्जो! मए अथ यथानामकं आर्य! मया श्रमणानां समणाणं णिग्गंथाणं एगेआरंभठाणे, निर्ग्रन्थानां एक आरम्भस्थानं पण्णत्ते।
प्रज्ञप्तम्। एवामेव महापउमेवि अरहा सम- एवमेव महापद्मोऽपि अर्हन् श्रमणानां णाणं णिग्गंथाणं एगं आरंभठाणं निर्ग्रन्थानां एकं आरम्भस्थानं पण्णवेहिति।
प्रज्ञापयिष्यति। से जहाणामए अज्जो ! मए अथ यथानामकं आर्य ! मया श्रमणानां समणाणं णिग्गंथाणं दुविहे बंधणे निर्ग्रन्थानां द्विविधं बन्धनं प्रज्ञप्तम्, पण्णत्ते, तं जहा
तद्यथापेज्जबंधणे य, दोसबंधणे य। प्रेयोबन्धनञ्च, दोषबन्धनञ्च। एवामेव महापउमेवि अरहा एवमेव महापद्मोऽपि अर्हन श्रमणानां समणाणं णिग्गंथाणं दुविहं बंधणं निर्ग्रन्थानां द्विविधं बन्धनं प्रज्ञापयिष्यति. पण्णवेहिती, तं जहा
तद्यथापेज्जबंधणं च, दोसबंधणं च। योबन्धनञ्च, दोषबन्धनञ्च। । से जहाणामए अज्जो ! मए अथ यथानामकं आर्य ! मया श्रमणानां । समणाणं णिग्गंथाणं तओ दंडा निर्ग्रन्थानां त्रयः दण्डा: प्रज्ञप्ताः, पण्णता, तं जहा
तद्यथामणदंडे, वयदंडे, कायदंडे। मनोदण्डः, वचोदण्डः, कायदण्डः। एवामेव महापउमेवि अरहा एवमेव महापद्मोऽपि अर्हन् श्रमणानां समणाणं णिग्गंथाणं तओ दंडे निर्ग्रन्थानां त्रीन् दण्डान् प्रज्ञापयिष्यति, पण्णवेहिति, तं जहा
तद्यथामणोदंडं, वयदंडं, कायदंडं। मनोदण्डं, वचोदण्डं, कायदण्डम् ।
आर्यों ! मैंने श्रमण-निर्ग्रन्थों के लिए एक आरम्भस्थान का निरूपण किया है, इसी प्रकार अर्हत् महापद्म भी श्रमण-निर्ग्रन्थों के लिए एक आरम्भस्थान का निरूपण करेंगे।
आर्यो ! मैंने श्रमण-निर्ग्रन्थों के लिए दो प्रकार के बन्धनों-प्रेयस्-बन्धन और द्वेष-बन्धन—का निरूपण किया है। इसी प्रकार अर्हत् महापद्म भी श्रमण-निर्ग्रन्थों के लिए दो प्रकार के बन्धनों-प्रेयस्बन्धन और द्वेष-बन्धनका निरूपण करेंगे।
आर्यो ! मैंने श्रमण-निर्ग्रन्थों के लिए तीन दण्डों--मनोदण्ड, वचनदण्ड, कायदण्डका निरूपण किया है। इसी प्रकार अर्हत् महापम भी श्रमण-निर्ग्रन्थों के लिए तीन प्रकार के दण्डों-मनोदण्ड, वचनदण्ड और कायदण्डका निरूपण करेंगे।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org