________________
श. १२ : उ. ४ : सू. ८७ - ६१
तहेब वेउब्वियपोग्गल परियट्टावि भाणियव्वा । एवं जाव वेमाणियस्स । एवं जाव आणापाणुपोग्गलपरियट्टा । एते एगत्तिया सत्त दंडगा भवंति ॥
८७. नेरइयाणं भंते! केवइया ओरालियपोग्गलपरियट्टा अतीता? केवइया पुरेक्खडा ?
अनंता । एवं जाव वेमाणियाणं । एवं वेउब्वियपोग्गलपरियट्टावि । एवं जाव आणापाणुपोग्गलपरियट्टा वेमाणियाणं । एवं एए पोहत्तिया सत्त चउव्वीसतिदंडगा ॥
८८. एगमेगस्स णं भंते! नेरइयस्स नेरइयत्ते केवतिया ओरालियपोग्गलपरियट्टा अतीता ?
नत्थि एक्को वि । केवतिया पुरेक्खडा ? नथ एक्को वि ॥
८६. एगमेगस्स णं भंते! नेरइयस्स असुरकुमारत्ते केवतिया ओरालियपोग्गलपरियट्टा अतीता ? एवं चेव । एवं जाव थणियकुमारत्ते ॥
६०. एगमेगस्स णं भंते! नेरइयस्स पुढविक्काइत्ते केवतिया ओरालियपोग्गलपरियट्टाअतीता ?
अनंता ।
केवतिया पुरेक्खडा ? कस्सइ अत्थि, कस्सइ नत्थि । जस्सत्थि जहणेणं एक्को वा दो वा तिण्णि वा उक्कोसेणं संखेज्जा वा असंखेज्जा वा अणंता वा । एवं जाव | मंतर - जोइसिय वेमाणियत्ते जहा असुरकुमारते ॥
६१. एगमेगस्स णं भंते ! असुरकुमारस्स
Jain Education International
४६
तथैव वैक्रियपुद्गलपरिवर्ताः अपि भणितव्याः । एवं यावत् वैमानिकस्य । एवं यावत् आनापानपुद्गलपरिवर्ताः । एते एकत्विकाः सप्त दण्डकाः भवन्ति ।
नैरयिकाणां भदन्त ! कियन्तः औदारिक- पुद्गलपरिवर्ताः अतीताः ? कियन्तः पुरस्कृताः? अनन्ताः । एवं यावत् वैमानिकानाम् । एवं वैक्रिय- पुद्गलपरिवर्ताः अपि । एवं यावत् आनापानपुद्गलपरिवर्ताः वैमानिकानाम् । एवम् एते पृथकत्वकाः सप्तचतुर्विंशति- दण्डकाः ।
एकैकस्य भदन्त ! नैरयिकस्य नैरयिकत्वे कियन्तः औदारिकपुद्गल-परिवर्ताः अतीताः ?
नास्ति एकोऽपि ।
कियन्तः पुरस्कृताः? नास्ति एकोऽपि
एकैकस्य भदन्त ! नैरयिकस्य असुरकुमारत्वे कियन्तः औदारिकपुदगलपरिवर्ताः अतीताः ? एवं चैव । एवं यावत् स्तनितकुमारत्वे ।
भदन्त !
एकैकस्य नैरयिकस्य पृथ्वीकायिकत्वे कियन्तः औदारिकपुद्गलपरिवर्ताः अतीताः ?
अनन्ताः ।
कियन्तः पुरस्कृताः?
कस्यचित् अस्ति कस्यचित् नास्ति । यस्यास्ति जघन्येन एकः वा द्वौ वा त्रयः वा उत्कर्षेण संख्येयाः वा असंख्येयाः वा अनन्ता वा । एवं यावत् मनुष्यत्वे । वानमन्तर- ज्योतिष्क- वैमानिकत्वे यथा असुरकुमारत्वे ।
एकैकस्य भदन्त !
असुरकुमारस्य
For Private & Personal Use Only
भगवई
की वक्तव्यता वैसे ही वैक्रिय पुद्गलपरिवर्त की वक्तव्यता। इसी प्रकार यावत् वैमानिक के। इसी प्रकार यावत् आनापान पुद्गल परिवर्त की वक्तव्यता । यह परिवर्त चौबीस दंडकों में ही होता है। इनके प्रत्येक जीव की अपेक्षा सात-सात दंडक होते हैं।
८७. भंते! नैरयिकों के अतीत में कितने औदारिक कितने होंगे ?
पुद्गल परिवर्त हुए हैं ? भविष्य में
अनंत। इसी प्रकार यावत् वैमानिकों में परिवर्त की वक्तव्यता । इसी प्रकार वैक्रिय पुद्गल - परिवर्त की भी वक्तव्यता । इसी प्रकार यावत् आनापान पुद्गल परिवर्त की वैमानिकों में वक्तव्यता । यह परिवर्त पृथक्-पृथक् अनेक जीवों की अपेक्षा चौबीस दंडकों में ही होता है।
८८. भंते! प्रत्येक नैरयिक के नैरयिक के रूप में अतीत में कितने औदारिक पुद्गल - परिवर्त हुए हैं ?
एक भी नहीं।
भविष्य में कितने होंगे ?
एक भी नहीं।
८६. भंते! एक-एक नैरयिक के असुरकुमार के रूप में अतीत में कितने औदारिक पुद्गलपरिवर्त हुए हैं ?
पूर्ववत् । इसी प्रकार यावत् स्तनितकुमार के रूप में।
६०. भंते! एक-एक नैरयिक के पृथ्वीकायिक के रूप में अतीत में कितने औदारिक पुद्गल - परिवर्त हुए हैं ?
अनंत ।
भविष्य में कितने होंगे ?
किसी के होंगे, किसी के नहीं होंगे। जिसके होंगे, उसके जघन्यतः एक, दो अथवा तीन, उत्कृष्टतः संख्येय, असंख्येय अथवा अनंत। इसी प्रकार यावत् मनुष्य के रूप में। वाणमंतर, ज्योतिष्क, और वैमानिक के रूप में असुरकुमार की भांति वक्तव्यता ।
१. भंते! प्रत्येक असुरकुमार के नैरयिक के
www.jainelibrary.org