________________
भगवई
४५
श. १२ : उ. ४ : सू. ८२-८६
१२. कविहे णं भंते ! पोग्गलपरियट्टे । कतिविधः भदन्त! पुदगलपरिवर्तः पण्णत्ते ?
प्रज्ञप्तः? गोयमा! सत्तविहे पोग्गलपरियट्टे गौतम! सप्तविधः पुद्गलपरिवर्तः पण्णत्ते, तं जहा-ओरालियपोग्गल- प्रज्ञप्तः, तद्यथा-औदारिकपुद्गलपरियट्टे, वेउब्बियपोग्गलपरियट्टे, परिवर्तः, वैक्रियपुद्गलपरिवर्तः, तेयापोग्गलपरियट्टे कम्मापोग्गल- तैजसपुद्गलपरिवर्तः, कर्मकपुद्गलपरियट्टे मणपोग्गलपरियट्टे वइपोग्गल- परिवर्तः, मनःपुद्गलपरिवर्तः, परियट्टे, आणापाणुपोग्गलपरियट्टे॥ वाकपुद्गलपरिवर्तः,
पुद्गलपरिवर्तः।
६२. भंते! पुदगल-परिवर्त्त कितने प्रकार के
प्रज्ञप्त हैं? गौतम ! पुद्गल-परिवर्त सात प्रकार के प्रज्ञप्त हैं, जैसे-औदारिक पुद्गल-परिवर्त्त, वैक्रिय पुद्गल परिवर्त, तैजस पुद्गलपरिवर्त्त, कर्म पुद्गल-परिवर्त्त, मनः पुद्गलपरिवर्त्त, वचन पुद्गल-परिवर्त्त और आनापान पुद्गल-परिवर्त।
८३. नेरइयाणं भंते ! कतिविहे पोग्गल- नैरयिकाणां भदन्त! कतिविधः ५३. भंते ! नैरयिकों के कितने प्रकार के परियट्टे पण्णत्ते? पुद्गलपरिवर्तः प्रज्ञप्तः?
पुद्गल-परिवर्त्त प्रज्ञप्त हैं? गोयमा ! सत्तविहे पोग्गलपरियट्टे । गौतत! सप्तविधः पुद्गलपरिवर्तः गौतम! नैरयिकों के सात प्रकार के पुद्गलपण्णत्ते तं जहा-ओरालियपोग्गल- प्रज्ञप्तः, तद्यथा-औदारिकपुद्गल- परिवर्त्त प्रज्ञप्त हैं, जैसे-औदारिक पुद्गलपरियट्टे, वेउब्वियपोग्गलपरियट्टे जाव। परिवर्तः, वैक्रिय-पुद्गलपरिवर्तः यावत् परिवर्त, वैक्रिय पुद्गल परिवर्त्त यावत् आणापाणुपोग्गलपरियट्टे। एवं जाव आनापान-पुद्गलपरिवर्तः। एवं यावत् आनापान पुद्गल-परिवर्त। इसी प्रकार वेमाणियाणं॥ वैमानिकानाम्।
यावत् वैमानिक देवों के।
१४. एगमेगस्स णं भंते! नेरइयस्स एकैकस्य भदन्त! नैरयिकस्य कियन्तः ८४. भंते ! प्रत्येक नैरयिक के अतीत में कितने
केवइया ओरालियपोग्गलपरियट्टा औदारिकपुद्गलपरिवर्ताः अतीताः? औदारिक पुद्गल-परिवर्त्त हए हैं? अतीता? अणंता। अनन्ताः ।
अनंत। केवइया पुरेक्खडा ? कियन्तः पुरस्कृताः?
भविष्य में (पुरस्कृत) कितने होंगे? कस्सइ अत्थि, कस्सइ नत्यि। कस्यचित् अस्ति, कस्यचित् नास्ति। किसी के होंगे, किसी के नहीं होंगे। जिसके जस्सत्थि जहण्णेणं एक्को वा दो वा यस्यास्ति जघन्येन एकः वा द्वौ वा त्रयः होंगे, उसके जघन्यतः एक, दो अथवा तीन, तिण्णि बा, उक्कोसेणं संखेज्जा वा वा, उत्कर्षेण संख्येयाः वा असंख्येयाः उत्कृष्टतः संख्येय, असंख्येय अथवा अनंत। असंखेज्जा वा अणंता वा॥ वा अनन्ताः वा।
८५. भंते ! प्रत्येक असुरकुमार के अतीत में
कितने औदारिक पुद्गल-परिवर्त्त हुए हैं?
८५. एगमेगस्स णं भंते ! असुरकुमारस्स एकैकस्य भदन्त! असुरकुमारस्य
केवइया ओरालियपोग्गलपरियट्टा कियन्तः औदारिकपुदगलपरिवर्ताः अतीता ?
अतीताः? अणंता।
अनन्ताः । केवइया पुरेक्खडा ?
कियन्तः पुरस्कृताः? कस्सइ अस्थि, कस्सइ नथि। कस्यचित् अस्ति, कस्यचित् नास्ति। जस्सत्थि जहण्णेणं एक्को वा दो वा यस्यास्ति जघन्येन एकः वा द्वौ वा त्रयः तिण्णि वा, उक्कोसेणं संखेज्जा वा वा, उत्कर्षेण संख्येयाः वा असंख्येयाः असंखेज्जा वा अणंता वा। एवं जाव वा अनन्ताः वा। एवं यावत् वेमाणियस्स॥
वैमानिकस्य।
अनंत। भविष्य में कितने होंगे? किसी के होंगे, किसी के नहीं होंगे। जिसके होंगे, उसके जघन्यतः एक, दो अथवा तीन, उत्कृष्टतः संख्येय, असंख्येय अथवा अनंत। इसी प्रकार यावत् वैमानिक के।
८६. भंते ! प्रत्येक नैरयिक को अतीत में कितने
वैक्रिय पुद्गल-परिवर्त्त हुए हैं?
८६. एगमेगस्स णं भंते ! नेरइयस्स ८६. एकैकस्य भदन्त! नैरयिकस्य
केवइया वेउब्वियपोग्गलपरियट्टा कियन्तः वैक्रियपुद्गलपरिवर्ताः अतीता?
अतीताः? अणंता।
अनन्ताः । एवं जहेब ओरालियपोग्गलपरियट्टा एवं यथैव औदारिकपदगलपरिवर्ताः
अनंत। इसी प्रकार जैसे औदारिक पुदगल परिवर्त्त
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org