________________
भगवई
२५१
२१. तए णं अहं गोयमा! पढमं वासं ततः अहं गौतम! प्रथमं वर्षं अर्द्धमासम् अद्धमासं अद्धमासेणं खममाणे अर्द्वमासेन क्षाम्यन् अस्थिकग्रामं निश्रया अद्वियगामं निस्साए पढमं अंतरवासं प्रथमम् अन्तरवासम् वर्षावासम् वासावासं उवागए। दोचं वा मासं मासेणं उपागतः। द्वितीय वर्ष मासं मासेन खममाणे पुवाणुपुचि चरमाणे क्षाम्यन् पूर्वानुपूर्वी चरन् ग्रामानुग्राम गामाणुगाम दूइज्जमाणे जेणेव रायगिहे दवन् यत्रैव राजगृहं नगरम् यत्रैव नगरे, जेणेव नालंदा बाहिरिया, जेणेव । नालन्दा बाहिरिका, यत्रैव तंतुवायसाला, तेणेव उवागच्छामि, तन्तुवायशाला, तत्रैव उपागच्छामि उवागच्छित्ता अहापडिरूवं ओग्गहं उपागम्य यथाप्रतिरूपम् अवग्रहम्
ओगिण्हामि, ओगिण्हित्ता तंतुवाय- अवगृह्णामि अवगृह्य तन्तुवायशालायाः सालाए एगदेसंसि वासावासं उवागए॥ एकदेशे वर्षावासम् उपागतः।
श. १५ : सू. २१-२५ २१. गौतम! मैंने प्रथम वर्ष में अर्द्धमासअर्द्धमास तप करते हुए अस्थिग्राम की निश्रा में प्रथम अंतरवास में वर्षावास किया। दूसरे वर्ष में मास-मास का तप करते हुए क्रमशः विचरण तथा ग्रामानुग्राम परिव्रजन करते हुए जहां राजगृह नगर था, जहां बाहिरिका नालन्दा थी, जहां तंतुवायशाला थी, वहां आया, आकर प्रवास योग्य स्थान की अनुमति ली, अनुमति लेकर तंतुवायशाला के एक भाग में वर्षावास किया।
पढम-मासखमण-पदं २२. तए णं अहं गोयमा! पढमं मासखमणं उपसंपज्जित्ताणं विहरामि॥
प्रथम-मासक्षपण-पदम् ततः अहं गोतम! मासक्षपणम् उपसम्पद्य विहरामि।
प्रथम मासखमण-पद २२. गौतम! मैं प्रथम मासखमण तप को स्वीकार कर विहार करने लगा।
२३. तए णं से गोसाले मंखलिपुत्ते चित्त- ततः सः गोशालः मंखलिपुत्रः चित्र- २३. वह मंखलिपुत्र गोशाल चित्रफलक को हाथ फलगहत्थगए मखत्तणेणं अप्पाणं फलकहस्तगतः मंखत्वेन आत्मानं में लेकर मंखत्व वृत्ति से अपना जीवन-यापन भावेमाणे पुव्वाणुपुल्विं चरमाणे भावयन् पूर्वानुपूर्वी चरन् ग्रामानुग्रामं करता हुआ, क्रमानुसार विचरण तथा गामाणुगामं दूइज्जमाणे जेणेव रायगिहे दवन् यत्रैव राजगृहं नगरम्, यत्रैव ग्रामानुग्राम परिवजन करता हुआ, जहां नगरे, जेणेव नालंदा बाहिरिया, जेणेव नालन्दा बाहिरिका, यत्रैव तन्तुवाय- राजगृह नगर, जहां बाहिरिका नालंदा, जहां तंतुवायसाला, तेणेव उवागच्छइ, शाला, तत्रैव उपागच्छति, उपागम्य । तंतुवायशाला थी, वहां आया, आकर उवागच्छित्ता तंतुवायसालाए एगदेसंसि । तन्तुवायशालायाः एकदेशे भाण्डनिक्षेपं तंतुवायशाला के एक देश में भांड का निक्षेप भंडनिक्स्वेवं करेइ, करेत्ता रायगिहे नगरे करोति, कृत्वा राजगृहे नगरे उच्च-नीच- किया, निक्षेप कर राजगृह नगर के उच्च, नीच उच्च-नीय-मज्झिमाई कुलाई घर- मध्यमानि कुलानि गृहसमुदानस्य तथा मध्यम कुलों में सामुदानिक भिक्षा के समुदाणस्स भिक्खायरियाए अडमाणे भिक्षाचर्यायाम् अटन् वसतौ सर्वतः । लिए घूमते हुए चारों ओर आवास-योग्य वसहीए सव्वओ समंता मग्गणगवेसणं समन्तात् मार्गणगवेषणां करोति वसतौ स्थान की गवेषणा की, चारों ओर मार्गणाकरेइ, वसहीए सब्बओ समंता मग्गणग- सर्वतः समन्तात् मार्गणगवेषणां कुर्वन् गवेषणा करते हुए कहीं भी आवास योग्य वेसणं करेमाणे अण्णत्थ कत्थ वि वसहि अन्यत्र कुत्रापि वसतिम् अलभमानः स्थान के प्राप्त न होने पर उसी तंतुवाय. अलभमाणे तीसे य तंतुवायसालाए । तस्याः च तन्तुवाय-शालायाः एकदेशे शाला के एक भाग में वर्षावास किया। गौतम! एगदेसंसि वासावास उवागए, जत्थेवणं वर्षावासम उपागतः, यत्रैव अहं जहां मैं था। अहं गोयमा !
गौतम! २४. तए णं अहं गोयमा! पढममासक्व- ततः अहं गौतम ! प्रथममासकक्षपण- २४. गौतम! मैंने प्रथम मासखमण के पारणे में मणपारणगंसि तंतुवायसालाओ पडि- पारणके तन्तुवायशालायाः प्रति- तंतुवायशाला से प्रतिनिष्क्रमण किया, निक्खमामि, पडिनिस्वमित्ता नालंदं निष्क्रामामि, प्रतिनिष्क्रम्य नालन्दा प्रतिनिष्क्रमण कर बाहिरिका नालंदा के बाहिरियं मझमझेणं निग्गच्छामि, बाहिरिका मध्यमध्येन निर्गच्छामि, बीचोंबीच निर्गमन किया, निर्गमन कर जहां निग्गच्छित्ता जेणेव रायगिहे नगरे तेणेव । निर्गत्य यत्रैव राजगृहं नगरं तत्रैव राजगृह नगर था, वहां आया, वहां आकर उवागच्छामि, उवागच्छित्ता रायगिहे नगरे उपागच्छामि, उपागम्य राजगृहे नगरे । राजगृह नगर के उच्च, नीच और मध्यम कुलों उच्च-नीय-मज्झिमाई कुलाई घर- उच-नीच-मध्यमानि कुलानि गृह- में सामुदानिक भिक्षा के लिए घूमते हुए मैंने समुदाणस्स भिक्खायरियार अडमाणे समुदानस्य भिक्षाचर्याम् अटन् । गृहपति विजय के घर में अनुप्रवेश किया। विजयस्स गाहावइस्स गिह अणपवि॥ विजयस्य . गाहावइरस गृहम्
अनुप्रविष्टः।
२५. तए ण से विजए गाहादई ममं
ततः सः विजयः गाहावई माम् आयन्तं
२५. गृहपति विजय ने मुझे आते हुए देखा,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org