________________
३६०
4. ६ : धर्म : श्लोक ८-१६
सूयगडो । ८. पुढवी आऊ अगणी वाऊ तण रुक्ख सबीयगा। अंडया पोय जराऊ रस संसेय उब्भिया ॥
पृथ्वी आपः अग्निर्वायुः, तृणाः रूक्षाः सबीजकाः । अंडजाः पोत-जरायु-, रस-संस्वेद (जाः) उद्भिदः ।।
८. पृथ्वी, पानी, अग्नि, वायु तथा तृण, वृक्ष और मूल
से बीज तक वनस्पति के दस प्रकार तथा अंडज, पोतज, जरायुज, रसज, संस्वेदन और उद्भिज्ज
६. एतेहिं छहि काहिं तं विज्ज ! परिजाणिया। मणसा कायवक्केणं णारंभी ण परिग्गही।
एतेष षटसु कायेषु, तद् विद्वन् ! परिजानीयात् । मनसा कायवाक्येन, नारंभी न परिग्रही ॥
६. इन छहों जीव-निकायों को विद्वान् जाने और इनकी हिंसा न करे । मनसा, बाचा, कर्मणा आरम्भी और परिग्रही न बने ।
१०. मुसावायं बहिद्धं च
उग्गहं च अजाइयं । सत्थादाणाई लोगंसि तं विज्जं! परिजाणिया ॥
मषावादं बहिस्तात् च, अवग्रह च अयाचितम् । शस्त्रादानानि लोके, तद् विद्वन् ! परिजानीयात् ।।
१०. मृषावाद, बहिस्तात् (बाह्य वस्तु का ग्रहण)", अया
चित अवग्रह-ये सभी शस्त्र-प्रयोग" के समान हैं । इन्हें विद्वान् त्यागे।
११. पलिउंचणं च भयणं च
थंडिल्लुस्सयणाणि य।. धुत्तादाणाणि लोगंसि तं विज्ज! परिजाणिया ॥
परिकुञ्चनं च भजनं च, स्थण्डिलोच्छयणानि च । धूर्तादानानि लोके, तद् विद्वन् ! परिजानीयात् ॥
११. माया", लोभ, क्रोध", अभिमान ---"ये सब कर्म
के आयतन" हैं। इन्हें विद्वान् त्यागे ।
१२. वस्त्र धोना, रंगना, वमन, विरेचन", वस्तिकम",
शिरोवेध इन्हें विद्वान् त्यागे ।
धावनं रजनं चैव, वमनं च विरेचनम् । वस्तिकर्म शिरोवेधान, तद् विद्वन् ! परिजानीयात् ।।
१३. गंध, माल्य", स्नान", दांत पखालना, परिग्रह,
स्त्री, हस्तकर्म"- इन्हें विद्वान् त्यागे ।
१२. धावणं रयणं चेव
वमणं च विरेयणं । वत्थिकम्मं सिरोवेधे
तं विज्ज ! परिजाणिया ॥ १३. गंधमल्लं सिणाणं च दंतपक्खालणं तहा। परिग्गहित्थिकम्मं च
तं विज्ज ! परिजाणिया ॥ १४. उद्देसियं कोयगडं
पामिच्चं चेव आहडं। पूर्ति अणेसणिज्जं च तं विज्ज! परिजाणिया॥
गन्धमाल्यं स्नानं च, दन्तप्रक्षालनं तथा । परिग्रह-स्त्री-कर्म च, तद् विद्वन् ! परिजानीयात् ।।
औद्देशिकं क्रीतकृतं, प्रामित्यं चैव आहृतम् । पूर्ति अनेषणीयं च, तद् विद्वन् ! परिजानीयात् ॥ आशूनि अक्षिरागं च, गृद्धथुपघातकर्मकम् । उत्क्षालनं च कल्कं च, तद् विद्वन् ! परिजानीयात् ॥
१४. साधु के उद्देश्य से बनाए गए", खरीदे गए" उधार
लिए गए", दूर से लाए गए", पूति", (साधु के लिए बनाए गए आहार आदि से मिश्रित) तथा
अनेषणीय (आहार आदि)--- इन्हें विद्वान् त्यागे । १५. वीर्य-वर्धक आहार या रसायन", आंखों को आंजना,
उपकरणों की आसक्ति, तिरस्कार", हाथ-पैर आदि धोना, उबटन करना"--- इन्हें विद्वान् त्यागे ।
१५. आसूणिमक्खिरागं च गिद्धवघायकम्मगं उच्छोलणं च कक्कं च
तं विज्ज! परिजाणिया ॥ १६. संपसारी कयकिरिए
पसिणायतणाणि य। सागारियं पिडं च तं विज्जं! परिजागिया ।
संप्रसारी कृतक्रियः, प्रश्नायतनानि च । सागारिकं पिण्डं च, तद् विद्वन् ! परिजानीयात् ॥
१६. असंयत प्रवृत्ति को सहारा (या उपदेश) देना",
आरंभ की प्रशंसा करना"", अंगुष्ठ-आदर्श आदि के द्वारा फल बताना", शय्यातर-पिंड" (जिसके मकान में रहे उसका भोजन लेना)-इन्हें विद्वान् त्यागे ।
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org