Agam 13 Upang 02 Rajprashniya Sutra Raipaseniyam Terapanth

SR No.: 003569
Original Sutra Author: N/A
Author: Tulsi Acharya, Mahapragna Acharya
Publisher: Jain Vishva Bharati
Publication Year: 1989
Total Pages: 470
Language: Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_rajprashniya
File Size: 9 MB

Page 105

रायपसेणाइयं
११३. तए णं ते बहवे देवकुमारा य देवकुमारीओ य समणस्स भगवओ महावीरस्स 'चरमपूव्वभवणिबद्धं च चरमचवणनिबद्धं च चरमसाहरणनिबद्धं च चरमजम्मणनिबद्धं च चरमअभिसेअनिबद्धं च चरमबालभावनिबद्धं च चरमजोव्वणनिबद्धं च चरमकामभोगनिबद्धं च चरमनिक्खमणनिबद्धं च चरमतवचरणनिबद्धं च चरमणाणुप्पायनिबद्धं च चरमतित्थपवत्तणनिबद्धं च चरमपरिनिव्वाणनिबद्धं च चरमनिवद्धं च" णामं दिव्वं णट्टविहिं उवदंसेति ।।
११४. तए णं ते बहवे देवकुमारा य देवकुमारीओ य चउव्विहं वाइत्तं वाएंति, तं जहा-ततं विततं धणं सुसिर ।
११५. तए णं ते बहवे देवकुमारा य देवकुमारियाओ च चउन्विहं गेयं गायंति, तं जहा–'उक्खित्तं पायंत मंदायं रोइयावसाणं च" ॥ १. पूवभवचरियनिबद्धं च देवलोयचरियणिबद्धं च चवणचरियणिबद्धं च साहरणचरियणिबद्धं च
जम्मणचरियणिबद्धं च अभिसेअचरियनिबद्धं च बालभावचरियनिबद्धं च कामभोगवरियनिबद्धं च तवचरणचरियनिबद्धं च तित्थपवत्तणचरियनिबद्धं च परिनिव्वाणचरियनिबद्धं च चरिमचरियनिबद्ध
च (क, ख, ग, घ, च, छ) । २. असिरं (जी० ३१४४७) । ३. रायपसेणइय (सू० ११५) रायपसेणइय (सू०२८१)स्थानांग (४१६३४) जीवाजीवाभिगम (३२४४७) उक्खित्तं उक्खित्तायं उक्खित्तए
उक्खित्तं पायंतं पायंतायं पत्तए
पवतं मंदायं मंदाय मंदए
मंदायं रोइयावसाण रोइयावसाणं रोविदए
रोइयावसाणं रायपसेणइय (सू० ११५) वृत्ति :--उत्क्षिप्तं प्रथमतः समारभ्यमाणम् पादान्तम् –पादवृद्धम् वादि-चतर्भागरूपपादबद्धम् इति भावः । मध्यभागे मूर्छनादिगुणोपेततया मन्दं मन्दं घोलनात्मकम रोचितावसानम् इति--रोचितं यथोचित लक्षणोपेततया भावितम्-सत्यापितम् इति यावत् अवसानं यस्य तद् रोचितावसानम् (वृत्ति, पृ० १४४,१४५)।
रायपसेणइय सू० २८१ । अत्र वृत्तिकृता नास्ति किञ्चिद् व्याख्यातम् स्थानाङ्ग (४६३४) वृत्तिकारेण लिखितमत्र-नाट्यगेयाभिनयसूत्राणि सम्प्रदायाभावान्न विवृतानि (वृत्ति, पत्र २७२) ।
___ जीवाजीवाभिगम (३६४४७) । वृत्ति :--'उत्क्षिप्त' प्रथमतः समारभ्यमाणम् 'प्रवृत्तम्' उत्क्षेपावस्थातो विक्रान्तं मनाम्भरेण प्रवर्तमानं मन्दायमिति ----मध्यभागे मूर्छनादि गुणोपेततया मन्दं मन्दं घोलनात्मक रोचितावसान' मिति रोचितं....यथोचितलक्षणोपेततया भावितं सत्यापितममिति यावत अवसानं यस्य तद् रोचितावसानम् (वत्ति, पत्र २४७)।।
रायपसेणइयसूत्रे द्विवारं गेयस्य उल्लेखोस्ति, तत्र द्वितीयवारे प्रथमवतिनो द्वयोः शब्दयोः स्वाथिकः क प्रत्ययः कृतोस्ति तेन ‘उक्खित्तायं, पायंतायं' पाठो जातः। यद्यपि आदर्शषु पायत्तायं' पाठो दृश्यते किन्तु लिपि दोषाद् एवं जात: प्रतीयते । तेन अस्माभिर्मूले 'पायंतायं' पाठः स्वीकृतः ।
जीवाजीवाभिगमे त्रयः शब्दा: रायपसेणइयशब्देश्यस्तुल्या वर्तन्ते केवलं द्वितीयशब्दो भिन्नोस्ति । स्थानांगे 'पत्तए, रोविदए' द्वौ शब्दो भिल्लो वर्तते । असो वाचनाभेदोस्ति अथवा लिपिदोषेण परिवर्तनं जात मिति न निश्चेतुं शक्यते ।