________________
तच्चा चउम्विहपडिवत्ती
३९७
६६८. कहि णं भंते ! उत्तरकुराए कुराए जंबू-सुदंसणाए जंबूपेढे नाम पेढे पण्णत्ते ? गोयमा ! जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स उत्तरपुरथिमेणं नीलवंतस्स वासधरपव्वतस्स दाहिणणं मालवंतस्स वक्खारपव्वयस्स पच्चत्थिमेणं गंधमादणस्स वक्खारपव्वयस्स पुरथिमेणं सोताए महाणदीए पुरथिमिल्ले कूले, एत्थ णं उत्तरकुराए कुराए जंबूपेढे नाम पेढे पण्णत्तेपंचजोयणसताइं आयाम-विक्खंभेणं, पण्णरस एवकासीते जोयणसते किंचिविसेसाहिए परिक्खेवेणं, बहुमज्झदेसभाए बारस जोयणाई वाहल्लेणं, तदाणंतरं च णं माताए-माताए पदेसपरिहाणीए' परिहायमाणे-परिहायमाणे सव्वेसु चरमंतेसु दो कोसे बाहल्लेणं, सव्वजंबूणयामए अच्छे जाव पडिरूवे । से णं एगाए पउमवरवेइयाए एगेण य वणसंडेणं सव्वतो समंता संपरिक्खत्ते, वण्णओ दोण्हवि ॥
६६६. तस्स णं जंबूपेढस्स चउद्दिसिं चत्तारि तिसोवाणपडिरूवगा पण्णत्ता । तं चेव जाव तोरणा जाव' छत्तातिछत्ता।
६७०. तस्स णं जंबूपेढस्स उप्पि बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पण्णत्ते, से जहाणामए आलिंगपुक्खरेति वा जाव' मणीणं फासो ॥
६७१. तस्स णं बहुसमरमणिज्जस्स भूमिभागस्स बहुमज्झदेसभाए, एत्थ णं महं एगा मणिपेढिया पण्णत्ता-अट्ठ जोयणाई आयाम-विक्खंभेणं, चत्तारि जोयणाई वाहल्लेणं, मणिमई अच्छा जाव पडिरूवा ॥
६७२. तीसे णं मणिपेढियाए उवरि, एत्थ णं महं जंबू सुदंसणा पण्णत्ता-अदुजोयणाई उड्ढं उच्चत्तेणं, अद्धजोयणं उव्वेहेणं, दो जोयणाइं खंधे, अट्ठ जोयणाई विक्खंभेणं, छ जोयणाई विडिमा, बहुमझदेसभाए अट्ठ जोयणाई विक्खं भेणं, सातिरेगाइं अट्ठ जोयणाई
मपि तथैव, नवरं यस्मादुत्पलादीनि ऐरावतह्रदप्रभाणि, ऐरावतो नाम हस्ती तद्वर्णानि च ऐरावतश्च नामा तत्र देवः परिवसति तेन ऐरावत हद इति, ऐरावताराजधानी विजयराजधानीवत काञ्चनकपर्वतवक्तव्यतापर्यवसाना तथैव । अधुना माल्यवन्नामह्रदवक्तव्यतामाह'कहि णं भंते' इत्यादि सुगमं, भगवानाहगौतम ! ऐरावतह्रदस्य दाक्षिणात्याच्चरमान्तादर्वाग दक्षिणस्यां दिशि अष्टौ चतुस्त्रिशानि योजनशतानि चतुरश्च सप्तभागान् योजनस्य अबाधया कृत्वेति शेषः शीताया महानद्या बहमध्यदेशभागे 'अत्र' एतस्मिन्नवकाशे उत्तर- कुरुषु कुरुषु माल्यवन्नामा ह्रदः प्रज्ञप्तः, सच नीलवहदवदायामविष्कम्भादिना तावद्वक्तव्यो यावत्पद्मवक्तव्यतापरिसमाप्तिः, नामान्वर्थ
सुत्रमपि तथैव यस्मादुत्पलादीनि 'माल्यवद्हदप्रभाणि' माल्यवद्दाकाराणि, माल्यवन्नामा वक्षस्कारपर्वतस्तद्वर्णानि-तद्वर्णाभानि माल्यवन्नामा च तत्र देवः परिवसति तेन माल्यवहद इति, माल्यवतीराजधानी विजयाराजधानीवद्वक्तव्या काञ्चनकपर्वतवत्त व्यतावसाना प्राग्वत् (मव)। १. वृत्तो एतत्पदं व्याख्यातं नास्ति । २. बाहल्लेणं पण्णते (क,ख,ग,ट,त्रि)। ३. जी० ३१२८७-२६१।। ४. छत्ता (ख); चत्तारि छत्ता (त्रि)। ५. जी० ३।२७७-२८४, २८६-२६७; यावच्च बहवो वानमन्तरा देवा देव्यश्चासते शेरते यावद् विहरन्ति (मवृ) ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org