SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 757
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ७२४ व्याख्याप्रज्ञप्तिसूत्र विवेचन–प्रणिधान : स्वरूप, प्रकार एवं जीवों में प्रणिधान की प्ररूपणा—मन, वचन और काययोग को किसी भी एक पदार्थ या निश्चित विषय-आलम्बन में स्थिर करना प्रणिधान है। वह तीन प्रकार का है। एकेन्द्रिय जीवों में एक कायप्रणिधान और विकलेन्द्रिय जीवों में दो वचनप्रणिधान और कायप्रणिधान तथा पंचेन्द्रिय जीवों में तीनों-मन-वचन-कायप्रणिधान पाए जाते हैं। दुष्प्रणिधान एवं सुप्रणिधान के तीन-तीन भेद तथा नैरयिकादि में दुष्प्रणिधान-सुप्रणिधानप्ररूपणा २०. कतिविधे णं भंते ! दुप्पणिहाणे पन्नत्ते ? गोयमा ! तिविहे दुप्पणिहाणे पन्नत्ते, तं जहा—मणदुप्पणिहाणे जहेव पणिहाणेणं दंडगो भणितो तहेव दुप्पणिहाणेण वि भाणियव्वो। _ [२० प्र.] भगवन् ! दुष्प्रणिधान कितने प्रकार का कहा गया है? [२० उ.] गौतम! दुष्प्रणिधान तीन प्रकार का कहा गया है यथा—मनो-दुष्प्रणिधान, वचन-दुष्प्रणिधान और काय-दुष्प्रणिधान। जिस प्रकार प्रणिधान के विषय में दण्डक कहा गया है, उसी प्रकार दुष्प्रणिधान के विषय में भी कहना चाहिए। २१. कतिविधे णं भंते ! सुप्पणिहाणे पन्नत्ते ? गोयमा ! तिविधे सुप्पणिहाणे पन्नत्ते, तं जहा—मणसुप्पणिहाणे वतिंसुप्पणिहाणे कायसुष्पणिहाणे। । [२१ प्र.] भगवन् ! सुप्रणिधान कितने प्रकार का कहा गया है? [२१ उ.] गौतम! सुप्रणिधान तीन प्रकार का कहा गया है, यथा—मनःसुप्रणिधान, वचनसुप्रणिधान और कायसुप्रणिधान। २२. मणुस्साणं भंते ! कतिविधे सुप्पणिहाणे पन्नत्ते ? एवं चेव। सेवं भंते ! सेवं भंते ! जाव विहरति। [२२ प्र.] भगवन् ! मनुष्यों के कितने प्रकार का सुप्रणिधान कहा गया है? [२२ उ.] गौतम! मनुष्यों के तीनों प्रकार का सुप्रणिधान होता है। १. (क) भगवती. अ. वृत्ति, पत्र ७५० प्रकर्षेण नियते आलम्बने धानं-धरणं मनःप्रभृतेरिति प्रणिधानम् । (ख) भगवती. चतुर्थ खण्ड (पं. भगवानदास दोशी), प्र. ६५
SR No.003444
Book TitleAgam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapati Sutra Part 03 Stahanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorMadhukarmuni
PublisherAgam Prakashan Samiti
Publication Year1985
Total Pages840
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, Metaphysics, & agam_bhagwati
File Size16 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy