Balshiksha

SR No.: 003395
Original Sutra Author: N/A
Author: Jinvijay
Publisher: Rajasthan Prachyavidya Pratishthan Jodhpur
Publication Year: 1968
Total Pages: 208
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 33

बालशिक्षा - तृतीयः स्यादिप्रक्रमः ।
वि० किम् । 'किम् कः ।' कादेशे सर्ववत् । कः कौ के । स्त्रियां का के काः । क्लीबे किं के कानि । 'अकि सकोऽपि' कादेशः ।
२६
इदम् - पुंसि अयम् इमौ इमे । इमं इमान् । अनेन आभ्याम् एभिः । अस्मै । अस्मात् अस्य अनयोः एषाम् । अस्मिन् । एषु । स्त्रियां सौ इयकम् । अन्यत्र इसके इमकाः इत्यादि सर्वावत् । क्लीबे इदम् इमके इमकानि । २ । अकि सौ अयकम् । अन्यत्र इमकौ इमके इत्यादि सर्ववत् । अन्वादेशे द्वितीयायां टौसोश्च । एतदूवत् एनादेशः । अकि कोsपि नत्वम् ।
तूष्णीम् इत्यव्ययम् ।
यान्ताः - यथा अव्ययमाचष्टे इति अव्ययतीति अव्यय् अव्ययौ अव्यरभ्याम् । क्लीबे अव्यय् अव्ययी अव्यय । २ ।
रान्ताः - स्त्रीलिङ्गो द्वार् । द्वाः द्वारौ । विभक्तिव्यञ्जने रेफस्य विसर्गो न स्यादिति । द्वार्भ्याम् । 'भवति च' इति सुपि वा विसर्गादेशे द्वार्षु, द्वाःषु । एवं स्त्रीलिङ्गो वार । केऽपि क्लीवमिच्छन्ति । तदा वाः वारी वारि । २ । गिर् । 'विरामव्यं ०' 'इरुरोरीरूरौ ।' गीः गिरौ । गीर्भ्याम् । गीर्षु, गीःषु,
गीष्षु ।
एवं धुर् । धूः धुरौ धुरः । धुर्भ्याम् ।
एवं पुर्-त्वर् - मुख्याः ।
त्रिलिङ्गाः - सुगिर गिवत् । क्लीबे सुगीः सुगिरी सुगिरि । २ ।
एवं धृतधुर् जितपुर् - मुख्याः ।
लान्ताः - विमलमाचष्टे इतीन् । विमलयतीति । विमल विमलौ । विमल्भ्याम् । क्लीबे विमल विमली विमलि । २ ।
एवं धवलू - उज्ज्वल - पठितहल् - मुख्याः ।
-
वान्ताः - यथा कृतो वकारो येन । कृतव् कृतवौ । कृतवृभ्याम् । क्लीबे कृतव् कृतवी कृतवि । २ ।
वि० स्त्रीलिङ्गो दिव । द्यौः दिवौ दिवः । द्याम्, दिवम् दिवः । दिवा । 'दिव उद् व्यञ्जने । द्युभ्याम् । द्युषु ।
एवं त्रिलिङ्गाः । सुदिव । क्लीवे 'विरामव्यञ्जनादावुक्तं । नपुंसकात् स्वमोर्लोपेsपि ।' इति वचनादुक्तम् । सुद्यु सुदिवी सुदिवि । २ ।
एवं अतिदिव - विमलदिव - मुख्याः ।
शान्ताः - यथा विश् पुमान् । विटू, विड् विशौ । विड्भ्याम् । विट्सु ।