________________
बालशिक्षा-तृतीयः स्यादिप्रक्रमः। अच् स्वरपर्यायः । चस्य गत्वं न । दृगादेः कृदन्तस्य साहचर्याच्चवर्गोऽपि कृदन्त एव ग्राह्यः। अच्, अझ् अची। अभ्याम् । अट्न।
एवं लिखितच् ।
छान्ताः-पथिप्राच्छ। 'हशषच्छान्तेऽजादीनांडः।' पथिप्राट्,-०ड् पथिप्राच्छौ । पथिप्राड्भ्याम् । पथिप्राट्सु । क्लीबे पथिप्राट्,-०डू पथिप्राच्छी पथिप्राञ्च्छि । २।
जान्ताः-वणिज । वणिक , वणिग् वणिजौ वणिजः। वणिग्भ्याम् । वणिक्षु।
___ एवं क्ष्माभुज् - भूभुज-मुख्याः पुंलिङ्गाः । ऋज-सज्-मुख्याः स्त्रीलिङ्गाः । क्लीवे असृज् । असृक् , अमृग असृजी असृञ्जि । २।
त्रिलिङ्गाः-सुखभाज् वणिज्वत् । क्लीबे अमृग्वत् । एवं अर्द्धभाज्-नीरुज् - तृष्णुज्-धृष्णुज् -खमजादयः।
वि० साधुमस्ज्। 'संयोगादेवुटः।' इत्यादिलोपे साधुमक, साधुमग । खरे 'धुटां तृतीयः।' इति सस्य दत्वे, 'तवर्गस्य टवर्ग'इत्यादिना दस्य जत्वे साधुमज्जौ । साधुमग्भ्याम् । साधुमक्षु । क्लीबे साधुमक्,-ग् साधुमजी साधुमञ्जि । २।।
बहू-'त्रिषु व्यञ्जनेषु ।' इत्यादिना एकव्यञ्जनलोपे 'रात्सस्यैव ।' इति संयोगान्तलोपो न स्यात् । गत्वम् । रेफाक्रान्तस्य द्वित्वम् । बहू, -र्ग बहूजौं । बहूराम् । बहू । क्लीवे बहूक, बहूर्ग बहूर्जी। 'रेफात्परो जात्पूर्वो नुर्वा वक्तव्यः।' बहूर्जि, बहूजि । ___ युज्-'युजेरसमासे नु घुटि।' युङ् युञ्जौ युञ्जः।युञ्जम् । युञ्जः।युजा। युग्भ्याम् । युक्षु । क्लीवे युक, युग युजी युञ्जि । २। समासे तु अश्वयुक् सुखभाज वत् । यदा आश्विनमासार्थस्तदा पुंस्येव ।
यज्-सृज-मृज् -राज - भ्राज-भ्रस्ज-व्रश्च-परिव्राजः एवमष्टौ यजादयः।
देवेज-देवेट् , देवेड् देवेजौ । देवेड्भ्याम् । देवेट्सु । क्लीबे देवेद,-डू देवेजी देवेति ।२।
एवं रज्जुसृज् , परिमृज् , सम्राज् , भ्राज्, धानाभ्रस्ज, परिव्राज् । तत्रापि सम्राज् पुंलिङ्गः। धानाभ्रस्ज् अत्रादिलोपे धानाभृट्,-०डू । स्वरे सस्य दत्वात् जत्वे धानानज्जौ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org