Page Text
________________
बालशिक्षा- तृतीयः स्यादिप्रक्रमः। कथं हे सुतनु । हे भीरु । उपमानसहितसंसंहितसहशफवामलक्ष्मणपूर्वादूरोरूडिति । उतः स्त्रियामूड्प्रत्ययादिदमपि प्रयोगद्वयं मतम् ।
क्लीबाः-वस्तु वस्तूनी वस्तुनि । २। वस्तुना। वस्तुने । वस्तुनः।२। वस्तुनोः । वस्तूनाम् । वस्तुनि । वस्तुषु । हे वस्तु, हे वस्तो।
एवं अम्बु-वखादयः।
त्रिलिङ्गाः- शोभनं वसु यस्येति सुवसु । पुंसि बटुवत् । स्त्रियामप्येवम् । नित्यस्त्रीत्वाभावाद वा नदीवद्धावो नास्ति। शसि तु सस्य नत्वं न । सुवसूः। टा नेत्यपि न । सुवस्वा । क्लीवे वस्तुवत् । टादौ खरे पुंवद्वा। न्वागमे टाना पक्षे च । नुवसुना। सुवसुने, सुवसवे । इत्यादि। हे सुवसु।
एवं सुधेनु-सुजानु-मुख्याः ॥२॥
वि० पटु-शब्दः खत एव त्रिलिङ्गोऽस्ति । तदस्य स्त्रियां खत एव स्त्रीत्वप्रवृत्तत्वात् वा नदीवद्भावोऽस्त्येव । तेन धेनुवत् पदै, पटवे। इत्यादि। 'उतो गुणवचनादखरुसंयोगोपधाद्वा।' इति ई प्रत्यये पट्टी इत्यपि स्यात् । खरियम् । पाण्डुरियम् । नित्यमिति । क्लीबे सं० हे पटु । हे पटो।
एवं उरु-गुरु-पृथु - लध्वादयः ॥७॥
क्रोष्टु तृज्वत् । क्रोष्टु घुटि स्त्रियाम् । असंबुद्धौ । अक्लीवे । क्रोष्ट । क्रोष्टा कोष्टारौ क्रोष्टारः । कोष्टारम् । शसादावचि वा। क्रोष्ट्रन् , क्रोष्टुन् । कोष्टा, क्रोष्टुना। क्रोष्टुभ्याम् । क्रोष्टुभिः। क्रोष्टे, क्रोष्टवे। कोष्टः, क्रोष्टोः।२। क्रोष्ट्रोः, क्रोष्ट्वोः। न्वागमे स्वरव्यवहितत्वात् तृचादेशो नास्ति । कोष्टूनाम् । क्रोष्टरि, क्रोष्टौ । कोष्टषु । हे कोष्टो। स्त्रियां क्रोष्टी। क्लीबे बहुक्रोष्टवत् । टादौ खरे पुंवद्वा । बहुक्रोष्टुना । बहुक्रोष्टुने, बहुक्रोष्टवे । इत्यादि ॥ छ ।
ऊदन्ताः लिङ्गाः-हहः ही हूरहहस् । हहुन् । टादी सन्धिः। हूहा। हूढे । इत्यादि। आमि हाम् । हेहूहूः।
एवं नग्नहू-मुख्याः ।
स्त्रीलिङ्गाः-वधूः वध्वौ वध्वः । वधूम् । वधूः । वध्वा । वध्वै । वध्वाः। २१ वध्वोः । वधूनाम् । बध्वाम् । वधूषु । हे वधु ।
एवं चमू-कण्डू-मुख्याः ।
धातूदन्ताः - 'भ्रूर्धातुवत् ।' 'ईदूतोरियुवा खरे।' भूः ध्रुवी भ्रवः । भ्रुवम् । भ्रवः । भुवा । भुवै, ध्रुवे । भुवः । २ । भुवोः। भ्रूणाम् , भ्रूवाम् । भ्रुवाम् , भ्रुवि । भ्रषु । हे श्रः। कथं हे सुभ्र । उणादिसूत्रेण भ्ररिति निपातः । शोभनं भ्रु यस्याः। अत्रापि स्त्रीपर्यायवाद भीरु-शब्दवत् । भ्रुवाम् । जातित्वादूडि ह्रस्वत्वात् सिद्धम् ।
मद्यर्थो भू-शब्दो भ्रवत् ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003395 |
| Book Title | Balshiksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jinvijay |
| Publisher | Rajasthan Prachyavidya Pratishthan Jodhpur |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 208 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 10 MB |