________________
विधिप्रपा। ६१००. अधिवासना रात्रौ दिवा प्रतिष्ठा प्रायशः कार्या । इतरथापि किश्चित्कालं स्थित्वा विमिन्ने प्रतिष्ठालमे प्रतिष्ठा विधेया । तत्र प्रथमं शान्तिदेवतामंत्रेणाभिमंत्र्य शान्तिबलिः । शान्तिदेवतामंत्रश्चायम् -ॐ नमो भगवते अर्हते शान्तिनाथखामिने सकलातिशेषमहासम्यत्समन्विताय त्रैलोक्यपूजिताय नमो नमः शान्तिदेवाय सर्वामरसमूहखामिसंपूजिताय भुवनजनपालनोद्यताय सर्वदुरितविनाशनाय सर्वाशिवप्रशमनाय सर्वदुष्टप्रहभूत: पिशाचमारिशाकिनीप्रमथनाय नमो भगवति जये विजये अजिते अपराजिते जयन्ति जयावहे सर्वसंघस्य भद्रकल्याणमंगलप्रदे साधूनां श्रीशान्तितुष्टिपुष्टिदे च खस्तिदे च भव्यानां सिद्धिवृद्धिनिर्वृत्तिनिर्वाणजनने सत्त्वानामभयप्रदानरते भक्तानां शुभावहे सम्यग्दृष्टीनां धृतिरतिमतिबुद्धिप्रदानोद्यते जिनशासनरतानां श्रीसम्प
कीर्चियशोवर्द्धनि रोगजलज्वलनविषविषधरदुष्टज्वरव्यन्तरराक्षसरिपुमारिचौरइतिश्वापदोपसर्गादिभयेभ्यो रक्ष रक्ष शिवं कुरु कुरु शान्ति कुरु कुरु तुष्टिं कुरु कुरु पुष्टिं कुरु कुरु ॐ नमो नमः हूं हः यः क्षः ही फुट "खाहा' । ततश्चैत्यवन्दनम् । प्रतिष्ठादेवतायाः कायोत्सर्गः, चतुर्विंशतिस्तवचिन्तनम् । ततः स्तुतिदानम् -
यदधिष्ठिताः प्रतिष्ठाः सर्वाः सर्वास्पदेषु नन्दन्ति ।
श्रीजिनबिम्ब सा विशतु देवता सुप्रतिष्ठमिदम् ॥१॥ शासनदेवी-क्षेत्रदेवी--समस्तवैयावृत्त्य० धूपमुत्क्षिप्याच्छादनमपनयेत् लमसमये। ततो घृतभाजनमग्रे कृत्वा सौवीरकं घृतमधुशर्करागजमदकर्पूरकस्तूरिकाभृतरूपवर्तिकायां सुवर्णशलाकया 'अहं अई' इति वा । बीजेन नेत्रोन्मीलनं वर्णन्यासपूर्वकम् । यथा-हां ललाटे, श्री नयनयोः, ही हृदये, % सर्वसन्धिषु, श्लौं प्राकारः । कुम्भकेन न्यासः। शिरस्यभिमंत्रितवासदानम्, दक्षिणकर्णे श्रीखण्डादिचर्चिते आचार्यमंत्रन्यासः। प्रतिष्ठामंत्रेण त्रि ३ पञ्च ५ सप्तवारान् सर्वाङ्गं प्रतिमा स्पृशेत् चक्रमुद्रया । सामान्ययतिं प्रति मंत्रो यथा'वीरे वीरे जयवीरे सेणवीरे महावीरे जये विजये जयन्ते अपराजिए ॐ हीं खाहा' अयं प्रतिष्ठामंत्रः । ततो
दधिभाण्डदर्शनम् , आदर्शकदर्शनम्, शंखदर्शनम् , दृष्टेश्चक्षुरक्षणाय सौभाग्याय स्थैर्याय च समुद्रा मंत्रा न्यस० नीयाः । ॐ अवतर अवतर सोमे सोमे कुरु कुरु वग्गु वग्गु' इत्यादिकाः। ततः सौभाग्यमुद्रादर्शनं १, सुरमिमुद्रा २, प्रवचनमुद्रा ३, कृतांजलिः ४, गुरुडा पर्यन्ते । पुनरप्यवमिननं स्त्रीभिः । इह च स्थिरप्रतिमाऽधो घृतवर्तिका श्रीखंडं तंदुलयुतपञ्चधातुकं कुम्भकारचक्रमृत्तिकासहितं पूर्वमेव बिम्बनिवेशसमये न्यसेत् । ततः-ॐ स्थावरे तिष्ठ तिष्ठ खाहा' - इति स्थिरीकरणमंत्रो ऽवमिननोवं न्यसनीयः । चलप्रतिष्ठायां तु नैषः । नवरं चलप्रतिमाऽधः सशिरस्कदर्भो वालिका' च प्रथमत एव वामांगे 'न्यसनीया । तत्र च-ॐ ॐ जये श्रीं ह्रीं सुभद्रे नमः'-इति मंत्रश्च प्रतिष्ठानन्तरं न्यस्यः। ततः पद्ममुद्रया रत्नासनस्थापन कार्यमिदं वदता,
यथा- इदं रत्नमयमासनमलंकुर्वन्तु, इहोपविष्टा भन्यानवलोकयन्तु, हृष्टदृष्ट्या जिनाः खाहा । ॐ हये गंधान्यः प्रतीच्छतु खाहा । ॐ हये पुष्पाणि गृह्णन्तु खाहा । ॐ ह्रये धूपं भजंतु स्वाहा । ॐ हये भूतबलिं जुषन्तु स्वाहा । ॐ हृये सकलसत्त्वालोककर अवलोकय भगवन् अवलोकय खाहा- इति पठित्वा पुष्पांजलित्रयं क्षिपेत् । ततो वस्त्रालंकारादिभिः समस्तपूजा, माइसाडी-कंकणिकारोपश्च, पुष्पारोपणं बल्या"दिश्च । मोरिंडा-सुहालीप्रभृतिका दीयते । ततो लवणावतारणम् , आरत्रिकावतारणम् , मंगलप्रदीपः कार्यः । अत्रापि भूतबलिप्रक्षेप इत्येके । भूतबल्यभिमंत्रणमंत्रस्त्वयम् -'ॐ नमो अरिहंताणं, ॐ नमो सिद्धाणं, ॐ नमो आयरियाणं, ॐ नमो उवज्झायाणं, ॐ नमो लोए सबसाहूणं, ॐ नमो आगासगामीणं, ॐ नमो चारणाइलद्धीणं, जे इमे नरकिंनरकिंपुरिसमहोरगगुरुलसिद्धगंधवजक्खरक्खसप्रिमायभूयपेयडाइणिपभियओ
1 वाटली। 2 प्रोक्षणं । 3 वेल। 4 न्यस्यैव बिम्बं निवेश्यम् । 5 'क्वचिदिदं कूटं सानुस्खारं द्विमात्रं (व्य) दृश्यते।' इति B टिप्पणी।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org