Page Text
________________ [गाथा 263-266 ] प्रभव्याकरणाख्यं औ' इत्येतेदी(तैर्दी)घस्वरैश्चतुर्भियुक्ताः क च ट त प य शा' द्याः पंच वर्गा गजविलुलितन्यायेन आत्मनोव(ऽध)स्ताद्यः अक्षरोऽनन्तरः तं प्राप्नुवन्ति / निदर्शनं च-ककारो हखखरयुक्तः अकारं. प्राप्नोति / चकारोऽपि ककारं प्राप्नोति / एवं सर्वत्र सिंहावलोकितन्यायेन द्रष्टव्यम् / दीर्घस्वरयुक्तः ककारश्चकारं प्राप्नोति / चकारो दीर्घस्वरयुक्तः टकारं प्राप्नोति / टकारोऽपि [तकारं प्राप्नोति / ] तकारोप्य(ऽपि)[पकारं] प्राप्नोत्येवं पंचवर्गप्रतिबद्धाक्षरा [प० 154, पा० 2] गजविलुलितन्यायेन / द्रष्टव्य(व्या) इति // 262 // पत्तो वि परं ठाणं, आइल्लं यं पुणो पलोएइ / सिंहावलोइकरणं, एयारसमं मुणेयत्वं // 263 // प्राप्नोति(प्तोऽपि) परं स्थानं तस्मात्परस्थानात् पूर्व यस्मादालोकयति तथाभिहितं सिंहावलोकितकरणं एकादशमं भवति / सिंहश्वातिक्रान्तं पश्यतीति / / 263 // // सिंहावलोकितकरणं समाप्तम् // [10 155. पा० 1] लोएइ पुवभणियं, करणो गयविलुलिओ महा भणिओ। सूरकरविपर(पवि?)ट्ठो, गउ व सरपाणियं सरए // 264 // लोलयति पूर्वोक्तं गजविलुलितमहाकरणोऽप्रिमं अक्षरं पश्यति स्व(सू)रकराहतो गज इव सरसिकाल(शरत्काल?) इव अग्रिममक्षरं पश्यति / लोलयत्यन्विषतीति वाक्यार्थः / / 264 // // चत्तारि मूलवत्थुणि, वह(हवं)ति म(ग)यविलुलियस्स करणस्स / सरवंजणेण [50 155, पा० 2] कमसो, सवग्ग-परवग्गजोए य // 265 // चत्वारि मूलवस्तूनि भवन्ति गजविलुलितस्य करण[स्य] / खरवस्तु, व्यञ्जनवस्तु / व्यञ्जनान्यक्षराणि / स्ववर्गसंयोगवस्तु, परवर्गसंयोग[व]स्त्विति // 265 // तत्थ सरवत्थु तिविहो, संकड-वियडा य मीसया चेव / पढमाण विवि(ति)य तहि(इ?)या, चरिमाणं आदिमा पक्खा // 266 // तत्र स्वरवस्तु त्रिविधः / संकटं, [प०१५६, पा० 1] विकटं, संकटविकटं चेति / प्रथमाः 'कच ट त पय शास्तै(ढि)तीयानां 'ख छ ठ थ फर पा'णामुपरिगतैः संयोगः / 'गजड द बल सा' 'घ झ ढध भ व हा'नामुपरिगतेस्व(तैश्च)संयोगः / चरिमा 'यण न मास्तैः सर्वेषामेवाक्षराणां उपरिगतैः संयोगश्चेति सूत्रम् // अथवाऽस्या गाथाया अन्यथा व्याख्या कृ(क्रि)यते"तत्थ सरवत्थुप० 156, पा० 2] तिविहो" इति।संकटाः 'अइ ए उ अं'। विकटाः 'आई ऊ / संकट-विकटाः 'ओऐऔ। पंचवर्गीयो(या) वर्गा अपि / प्रथम-तृतीयौ संकटौ। द्वितीयचतुर्थों विकटौ। पंचमः संकट-विकट इति // 'पढमा बिदियाण चरिमा' इत्यत्र स्वरेषु प्रथमद्वितीयौ 'अ आ', चरिमौ 'अं अः'। एषां तुल्यता। कथं ? अकारस्य अनुस्वारः सपक्षत्वात् संकट एव भवति / अकार-विसर्जनीयो द्वादशमः खपक्षः, अतो विकटोऽयम् / सपक्षता परस्परं मैत्री- 30 भाव इति // 266 // (75) Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
| SR No. | 003385 |
| Book Title | Jaypayad Nimmittashastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jinvijay |
| Publisher | Prakrit Bharti Academy |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 76 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 8 MB |