________________
मूलं-१६३
३५३ दिकर्मणामप्यत्र सम्भवाद्, उपशान्तास्तु कषाया औपशामिके भाव इति गम्यते, अत्राप्युदाहरणमात्रमेतत्, दर्शनमोहनीयनोकषायमोहनीययोरप्यौपशमिकत्वसम्भवाद्, एतनिगमयति-'एस णं से नामे उदइएउवसमनिप्फने'त्ति, णमिति वाक्यालङ्कारे एतत्तन्नाम यदद्दिष्टं प्रागौदयिकोपशमिकभावबद्वयनिष्पत्रमिति प्रथमद्विकयोगे भङ्गक-व्याख्यानम्, अथं च द्विकयोगविवक्षामात्रत एव संपद्यते, न पुनरीदृशो भङ्गः कविञ्जीवे संभवति, तथा हि-यस्यौदयिकी मनुष्यगतिरौपशमिकाः कषाया भवन्ति तस्य क्षायोपशमिकानीन्द्रियाणी पारिणामिकं जीवत्वं कस्यचित् क्षायिकं सम्यक्त्वमित्येतदपि संभवति, तत्कथमस्य केवलस्य सम्भवः?, एवमेत
व्याख्यानुसारेण शेषा अपि व्याख्येयाः, केवलं क्षायिकपरिणामिकभावद्वयनिष्पन्नं नवमभङ्ग विहाय परेऽसम्भविनो दृष्टव्याः, नवमस्तु सिद्धस्य संभवति, तथाहि-क्षायिके सम्यक्त्वज्ञाने पारिणामिकं तं जीवत्वमित्येतदेव भावद्वयं तस्यास्ति नापरः, तस्मादयमेक: सिद्धस्य संभवति, शेषास्तु नव द्विकयोगाः प्ररूपणामात्रमिति स्थितम्, अन्येषां हि संसारीजीवानामौदयिकी गतिः क्षायोपशमिकानीन्द्रियाणि पारिणामिकं जीवत्वमित्येतद्भावत्रयं जघन्यतोऽपि लभ्यत इति कथं तेषु द्विकसंयोगसम्भव?, इति भावः । त्रिकयोगानिर्दिदिक्षुराह
मू.(१६३ वर्तते तत्थणं जे ते दस तिगसंजोगा ते णं इमे-अस्थि नामे उदइएउवसमिएखयनिष्फने १ अत्थि नामे उदइएउवसमिएखओवसमनिप्फन्ने २ अस्थि नामे उदइएउवसमिएपरिणामिअनिप्फन्ने ३ अस्थि नामे उदइएखइएखओवसमनिष्फन्ने ४ अत्थिनामे उदइएखइएपरिणामिअनिप्फन्ने ५ अस्थि नामे उदइएखओवसमिपरिणामिअनिष्फन्ने ६ अस्थि नामे उवसमिएखओवसमनिप्फन्ने ७ अस्थि नामे उवसमिएखइएपारिणामिनिप्फने ८ अत्थि नामे उवसमिएखओवसमिएपारिणामिअनिप्फन्ने ९ अत्थि नामे खइएखओवसमिएपारिणामिअनिप्फन्ने १०॥ ___ कयरे से नामे उदइएउवसमिएखयनिप्फने? उदइएत्ति मनुस्से उवसंता कसाया खइअं सम्मत्तं, एस नं से नामे उदइएउवसमिएखयनिष्फने १, कयरे से नामे उदइएउवसमिएखयओवसमियनिष्फन्ने ? उदइएत्ति मनुस्से उवसंता कसाया खओवसमिआइं इंदिआई, एसणं से नामे उदइएउवसमिएखयओवसमनिप्फन्ने २, कयरे से नामे उदइएउवसमिएपारिणामिअनिष्फो? उदइएत्ति मनुस्से उवसंता कसाया पारिणामिए जीवे, एसणं से नामे उदइएउवसमिपारिणामिअनिप्फने ३, कयरे से नामे उदइएखइएखओवसमनिप्फने? उदइएत्ति मनुस्से खओवसमिआइं इंदिआई, एस णं से नामे उदइएखइएखओवसमनिप्फन्ने ४, कयरे से नामे उदइएखइएपारिणामिअनिष्फो? उदइएत्ति मनुस्से खइअंसम्मत्तं पारिणामिए जीवे, एस णं से नामे. उदइएखइएपारिणामिअनिष्फने ५, कयरे से नामे उदेइएखओवसमिएपारिणामिअनिष्फने?, उदइएत्ति मनुस्से खओवसमिआई इंदिआई पारिणामिए जीवे, एस नं से नामे उदइएखओवसमिएपारिणामिअनिष्फन्ने ६, कयरे से नामे उवसमिएखइएखओवसमनिएफने ?, उवसंता कसाया खइ सम्मत्तं खओवसमिआइं इंदिआई, एस णं से नामे उपसमिएखइएखओवसमनिष्फन्ने ७, कयरे से नामे उवसमिएखइएपारिणामिअनिष्फन्ने?, 30/23
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org