Page Text
________________
१००
उत्तराध्ययन-मूलसूत्रम्-२-२५/९६९ अशेषविद्यास्थानोपलक्षणमेतत्, ततो ये चतुर्दशविद्यास्थानपारगताः, मू.( ९७०) जे समत्था समुद्धत्तुं, परं अप्पाणमेव य।
तेसिमन्त्रमिणं देयं, भो भिक्खू ! सव्वकामियं ।। वृ.अत एव च ये 'समर्थाः' शक्तिमन्तः समुद्धा भवसमुद्रादिति गम्यते, तेसिं'ति सुळ्यत्ययात् 'तेभ्यः' अनन्तरमुक्तरूपेभ्यः द्विजेभ्यः सव्वकामिय'न्ति सर्वाणि कामानि-अभिलषणीयवस्तूनि यस्मिंस्तत्सर्वकाम्यं, यद्वा सर्वकामैनिर्वृत्तं तत्प्रयोजनं वा सर्वकामिकं, षड्ररसोपेतमित्यर्थः, शेषं स्पष्टमिति सूत्रत्रयार्थः ।।
एवमुक्तो मुनिः स कीग जातः? किं वा कृतवान् ? इत्याहम. (९७१) सो तत्थ एव पडिसिद्धो, जायगेण महामनी।
नविरुष्टो नवि तुट्ठो, उत्तमट्ठगवेसओ। मू.( ९७२) नत्रटुं पानहेउवा, नवि निव्वाहणाय वा।
तेसिं विमुक्खणट्ठाए, इमं वयणमब्बवी।। मू.(९७३) नवि जानसि वेयमुहूं, नवि जन्नाण जं मुह।
नक्खत्ताण मुहं जंच, जंच धम्माण वा मुहं।। मू. (९७४) __ जे समत्था समुद्धत्तुं, परं अप्पाणमेव य।
नतेतमं विजाणासि, अह जानासि तो भण। वृ.'सः' इति जयघोषनामा तत्रे'ति यज्ञे एवे'ति एवम्-उक्तप्रकारेण 'प्रतिषिद्धः' निराकृतः, केन? - 'याजकेन' यज्ञका विजयघोषब्राह्मणेन महामुनि पि 'रुष्टः' इति रोषं गतः
"बहुं परघरे अस्थि विविहं खाइमसाइमं ।
न तत्थ पंडिओ कुप्पे, इच्छा दिज्ज परो न वा॥" इत्याद्यागमपरिभावनातो, नापि 'तुष्टः परितोषं प्राप्तः, किन्तु समतयैव स्थिति इति भावः, किमित्येवं?, यत उत्तमार्थो-मोक्षस्तमेव गवेषयते-अन्वेषयते इत्युत्तमार्थगवेषको, मुक्ति विनाऽन्यत्र निःस्पृह इतियावत्, 'न' नैवानम्-ओदनादि तदर्थं, पीयत इति कृत्यलुटोऽन्यत्रापी' ति वचनात्कर्मणि ल्युटि पानम्-आचाम्लादि तद्धेतुं वा-तन्निमित्तं वा, नापि 'निर्वाहणाय वा' वस्त्राभ्यङ्गतैलादिना यापनार्थं सर्वत्रात्मन इति गम्यते, किमर्थं तहि ? इत्याह__ 'तेषां' याजकानां 'विमोक्षार्थ' यथा कथं नु नामामी विमुक्तिमाप्नुयुरिति प्रयोजनार्थम् 'इदं' वक्ष्यमाणं वचनमब्रवीत्, किं तदित्याह-'नवित्ति नैव जानासि वेदानां मुखं वेदमुखंयत्तेषु प्रधानं नापि यज्ञानां यन्मुखम्-उपायो नक्षत्राणां मुखं-प्रधानं यच्च, यच्च धर्माणां वा मुखम्-उपायस्तद्, अनेन तस्य वेदयज्ञज्योतिधर्मानभिज्ञत्वमुक्तं । सम्प्रति पात्राविज्ञतामाह'जे' इत्यादि, व्याख्यातप्रायमेव, नवरम्, अथ जानासि ततो भणेत्याक्षेपाभिधानमिति सूत्रचतुष्टयार्थः । एवं च तत्राक्षिप्तवति भगवति स किं कृतवानित्याहमू.(९७५) तस्सक्खेवपमुक्ख च, अचयंतो तहिं दिओ।
सपरिसो पंजलीहोउं, पुच्छई तं महामुनि ।। मू.(९७६) याणं च मुहं बूहि, बूहि जन्नाण जं मुहं।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003381 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 43 Uttaradhyayanani MoolSutra 4 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 704 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 43, & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 130 MB |