________________
अध्ययनं-२१,[नि.४३१]
५९ तै: शोभा-तत्कालोचितपरभागलक्षणा यस्यासौ वध्यमण्डनशोभाकरतं वध्यं' वधार्ह कञ्चन तथाविधाकार्यकारिणं पश्यति-बाह्य-नगरबहिर्वतिप्रदेशं गच्छतीति बाह्यगस्तं, कोऽर्थः? - बहिनिष्क्रामन्तं, यद्वा वध्यगम्' इह वध्यशब्देनोपचाराद्वध्यभूमिरुक्ता।
तथाविधं वध्यं दृष्ट्वा संवेगः-संसारवैमुख्यतो मुक्त्यभिलाष्सतद्धेतुत्वात्सोऽपि संवेगस्तं समुद्रपाल: 'इदं' वक्ष्यमाणमब्रवीत्, यथा-अहो ! 'अशुभानां कर्मणां' पापानामनुष्ठानानां 'निर्याणम्' अवसानं पापकम्' अशुभम् 'इदम' प्रत्यक्षं यदसौ वराको वधार्थमित्थं नीयत इति भावः । एवं परिभावयन्, 'संबुद्धः' अवगततत्त्वः 'स:' वणिकपुत्रः 'तो'ति तस्मिन्नेव प्रासादालोकने 'भगवान्' माहात्म्यवान्, माहात्म्येऽपि भगवच्छब्दस्य दर्शनात्, परं-प्रकृष्टं संवेगमागतः, ततश्चापृच्छय मातापितरौ 'पव्वये'त्ति 'प्राव्राजीत्' प्रकर्षेण गतवान्, कोऽर्थः?प्रतिपन्नवान्, 'अनगारितां' निस्सङ्गतामिति सूत्रदशकार्थः। सम्प्रति अनुवादोऽपि स्पष्टताहेतुर्व्याख्याङ्गमिति ख्यापनायैवोक्तमेवार्थमनुवदन् विशेषं च वदन्नाह नियुक्तिकार:नि.[ ४३२] चंपाए सत्थवाहो नामेणं आसि पालिओ नाम ।
वीरवरस्स भगवओ सो सीसो खीणमोहस्स।। नि.[४३३] अह अन्नया कयाई पोएणं गणिमधरिमभरिएणं।
तो नगरं संपत्तो पीहुंडं नाम नामेणं । नि.[४३४] ववहरमाणस्स तहिं पिहंडे देइ वाणिओ धूअं।
तंपि अ पत्ति धित्तूण निग्गओ सो सदेसस्स। नि.[ ४३५] अहसा सत्थाहसुआ समुद्दमज्झमि पसवई पुत्तं ।
पिअदसणसव्वंगं नामेण समुद्दपालित्ति ।। नि.[४३६] खेमेणं संपत्तो सो पालिअ सावगो घरं निययं ।
धाईदसद्धपरिखुडो अह वड्डइ सो उदहिनामो । नि.[४३७] बावत्तरि कलाओ अ सिक्खिओ नीइकोविओ जाहे।
तो जुव्वनमुप्फन्नो जाओ पिअदंसणो अहिअं !! नि.[४३८] अह तस्स पिआ पत्ति आणेई रूविणित्ति नामेणं!
___चउसट्ठिगुणोवेयं अमरवहूणं सरिसरूवं ॥ नि.[४३९] अहरूविनीइ सहिओ कीलइ सो भवनपुंडरीअंमि ।
दोगुंदगुव्व देवो किंकरपरिवारिओ निच्चं ॥ नि.[ ४४०] अह अन्नया कयाई ओलोअनसंठिओ सदेवीओ।
वझं नौनिज्जंतं अन्निज्जंतं जनसएहिं।। नि.[४४१] अह भणइ सन्निनाणी भीओ संसारिआण दुक्खाणं ।
नीआण पावकम्माण हा जहा पावगं इनमो॥ नि.[ ४४२] संबद्धो सो भयवं संवेगमनुत्तरं च संपत्तो।
आपुच्छिऊण जएण निक्खंतो खायजसकित्ती ।। वृ.व्याख्यातप्राया एव, नवरं वीरवरस्स'त्ति नामतोऽन्येऽपि वीराः संभवन्ति स तु भगवान्
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org