Agam Sutra Satik 43 Uttaradhyayanani MoolSutra 4

SR No.: 003381
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 704
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 43, & agam_uttaradhyayan
File Size: 130 MB

Page 116

अध्ययनं-२,[ नि. १२२] भूमीए दव्वं निहल्लयं, तं सो आयरितो नानेन जाणति, पच्छा तेनं तओहुत्तं हत्थं काउं भण्णति-- 'इमं च एरिसंतं च चारिसमित्यादिगाथा' इमं च एरिसं दव्वजायं, सो अन्नाणेणं भमइ, एवं च भणमाणे जनो जाणति, जहा-घरमेव पुचि लट्टे इयाणि तु सडियपडियं दट्टे अनिच्चयाणि - रूवणत्थं भयवं दंसेइ । सो य आगतो, महिलाए सिटुं-जहा थूलभद्दो आगतो आसि, सो भणति-थूलभद्देण किंचि भणियं? न किंचि, नवरं खंभहुत्तं हत्थं दायतो भणियाइओ-'इमं च एरिसमित्यिादि' तेन पंडरिए नायं-जहा एत्थ अवस्सं किंचि अस्थि, तेन खाणियं जाव नानापगाररयनान भरियं कलसं पेच्छइ । तेन नानापरीसहो नाहियासिओ । नैवं शेषसाधुभिः कर्त्तव्यम् । इह च प्रज्ञाज्ञानयोर्भावाभावाभ्यां सूत्रे परीपहत्वेनोपवर्णनं निर्युक्तौ चाज्ञानपरोपहे तथैवदोदहारणद्वयोपवर्णनमन्यत्रापि यथासम्भवमेवं भावनीयमिति ज्ञापनार्थं ।।
साम्प्रतमज्ञानादर्शनेऽपि संशयीत कश्चिदिति तत्परीषहमाहमू.(९३) नत्थि नूनं पर लोए, इड्डी वावि तवस्सिणो।
अदुवा वंचिओमित्ति, इइ भिक्खू न चिंतए॥ वृ.'नास्ति' न विद्यते नूनं निश्चितं परलोको' जन्मान्तरमित्यर्थः, भूतचतुष्टयात्मकत्वा-- च्छरीरस्य, तस्य चेहैव पापात्, चैतन्यस्य च भूतधर्मभूतत्वात्, तदितिरिक्तस्य चात्मनः प्रत्यक्षतोऽनुपलभ्यमानत्वाद, 'ऋद्धिर्वा' तपोमाहात्म्यरूपा, अपिः पूरणे, कस्य? - तपस्विनः, सा च आमौंषध्यादिः
'पादरजसा प्रशमनं सर्वरुजां साधवः क्षणात्कुर्युः । त्रिभुवनविस्मयजननान् दधुः कामांस्तृणायग्राद्वा॥१||
धर्माद्रत्नोन्मिश्रितकाञ्चनवर्षादिसर्गसामर्थ्यम्।
अद्भुतभीमोरुशिलासहस्रसम्पातशक्तिश्च ।।२।।' __ इत्यादिका च, तस्या अप्युनपलभ्यमानत्वादिति भावः, 'अदुव'त्ति अथवा, किंबहुना?वञ्चितोऽस्मि भोगानामिति गम्यते इती'त्यमुना शिरस्तुण्डनोपवासादिना यातनात्मकेन धर्मानुष्ठाने, उक्तं च-"तपांसि यातनाश्रित्राः, संयमो भोगवञ्चना" इत्यिादि, 'इती'त्यनन्तरमुपदर्शितं भिक्षुः 'न चिन्तयेत्' न ध्यायेत्, परिफल्गुरूपत्वादस्य, तथाहि-यत्तावदुक्तं- 'भूतचतुष्टयात्मकत्वाच्छरीरस्य जन्मान्तराभाव' इति, तदसत्, न हि शरीरस्य जन्मान्तरानुयायित्वमस्माभिरुच्यते, किन्त्वात्मनः, न च भूतधर्म एव चैतन्ये आत्मव्यपदेशः, तस्य तद्धर्मत्वेनोत्तरत्र निषेत्स्यमानत्वात्, यदपि ऋद्धिर्वा तपस्विनो नास्ति, तदपि वचनामात्रमेव, अथात्मनऋद्धिनां चाभावे अनुपलभ्यो हेतुरक्तः, सोऽपि स्वसम्बन्धी सर्वसम्बन्धी वा?, तत्र न तावदात्मनोऽभावो स्वसम्बन्ध्यनुपलम्भो हेतुः, स्वयं तस्य घटादिवदुपलभ्यमानत्वात, यथैव हि घटादिगता रूपादया उपलभ्यन्ते, तथा आत्मगता अपि ज्ञानसुखादय इति नात्र महदन्तरमुत्पश्यामः, उक्तं चाश्वसेनवाचकेन-"आत्मप्रत्यक्ष आत्माऽय"मित्यादि, अधायं न दग्गोचरइति नास्तीत्युच्यते, नायमप्येकान्तो, यतस्तेनैवोक्तम्-"नच नास्तीह तत् सर्वचक्षुषा यन्न गृह्यते" अन्यथा चैतन्यमपि न दग्गोचर इति तस्याप्यसत्त्वं स्यात्, अथ तत् स्वसंविदितमिति सदुच्यते, अयमपि तथाभृत [28/8]