________________
८६
दशवैकालिक-मूलसूत्रं-२/-/१२ ततोऽसाविदमवोचतमू.(१३) अहं च भोगरायस्स, तं चऽसि अंधगवण्हिणो।
मा कले गंधणा होमो, संजमंनिहओचर।। वृ. अहं च भोगराज्ञः-उग्रसेनस्य, दुहितेति गम्यते, त्वं च भवसि अन्धकवृष्णे:समुद्रविजयस्य, सुत इति गम्यते, अतो मा एकैकप्रधानकुले आवां गन्धनौ भूव, उक्तं च-'जह न सप्प-तुल्ला होमुत्ति भणियं होइ' अतः संयम निभृतश्चर-सर्वदुःखनिवारणं क्रियाकलापमव्याक्षिप्तः कुर्विति सूत्रार्थः।। मू.(१४) जइ तं काहिसि भावं, जा जा दिच्छसि नारीओ।
वायाविद्धव्य हडो, अट्ठिअप्पा भविस्ससि। वृ.किञ्च-यदि त्वं करिष्यसि भावम्-अभिप्रायंप्रार्थनामित्यर्थः, क्व?-यायाद्रक्ष्यसि नारी:स्त्रियः, तासुतासु एताः शोभना एताश्चाशोभना अत: सेवेकाममित्येवंभूतं भावयदि करिष्यसि ततो वातविद्ध इव हड:-वातप्रेरित इवाबद्धमूलो वनस्पतिविशेषः अस्थितात्मा भविष्यसि, सकलदुःखक्षयनिबन्धनेषुसंयमगुणेष्व(प्रति)बद्धमूलत्वात् संसारसागरेप्रमादपवनप्रेरित इतश्चेतश्चपर्यटिष्यसीति सूत्रार्थः। मू.(१५) तीसे सो वयणं सोच्चा, संजयाइ सुभासियं।
अंकुसेण जहा नागो, धम्मे संपडिवाइओ। वृ. 'तस्याः राजीमत्या 'असौ' रथनेमिः वचनम्' अनन्तरोदितं श्रुत्वां' आकर्ण्य, किंविशिष्टायास्तस्याः?-'संयतायाः' प्रव्रजिताया इत्यर्थः, किंविशिष्टं वचनम्?-'सुभाषितं' संवेगनिबन्धनम्, अङ्कुशेन जहा नागो'त्ति, एत्थ उदाहरणं-वसंतपुरं नयरं, तत्थ एगा इन्भण्हुया नदीए हाइ, अन्नो य तरूणो तंदट्ठण भणइ
"सुण्हायं ते पुच्छइ एसा नइ पवरसोहियतरङ्गा।
ए ए य नदीरुक्खा अहं च पाएसु ते पडिओ।।" ताहे सा पडिभणइ. "सुहया होउ नईते चिरंच जीवंतु जे नईरुक्खा।
सुण्हायपुच्छयाणं धत्तीहामो पियं काउं।" सो य तीसे घरं वा दारं वा न याणइ, तीसे व बितिज्जियाणि चेडरूवाणि रुक्खे पलोयंताणि अच्छंति, तेन ताणं पुष्फफलाणि सुबहूणि दिनाणि पुच्छियाणि य-का एसा?, तानि भणन्तिअमुगस्स सुण्हा, सो यतीए विरहं न लहति, तओ परिव्वाइयं ओलग्गिउमाढत्तो, भिक्खा दिन्ना, सा तुट्ठा भणइ-किं करेमि ओलग्गाए फलं?, तेन भणिया-अमुगस्स सुण्हं मम कए भणाहि, तीए गन्तूण भणिया-अमुगोते एवंगुणजातीओ पुच्छई, ताए रुट्टाए पउल्लगाणि धोवन्तीए मसिलित्तएण हत्थेण पिट्ठीए आहया, पंचंगुलियं उट्ठियं, अवदारेण निच्छुड्डा, गया तस्स साहइ-नामं पिसा तवन सुणेइ, तेन नायं-कालपंचमीए अवदारेण अइगंतव्वं, अइगओ य, असोगवणियाए मिलियाणि सुत्ताणि य, जावपस्सवणागएण ससुरेण दिट्ठाणि। तेन नायं-न एस मम पुत्तो, पारदारिओ कोइ, पच्छा पायाओ तेन नेउरंगहियं, चेइयं च तीए, सो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org