________________
३१४
पिण्डनियुक्तिः-मूलसूत्र दानादिनामादकादिकृतंतत्कम्मत्यभिधीयते। एककस्मिथउद्दिष्टादिकेभंद चतुष्कको वक्ष्यमाणश्चतुःसङ्ग्या भेदाभवति,जयश्चतुर्भिगुणिताद्वादश,ततोविभागादेशिकं द्वादशधा सम्प्रत्योधौदेशिकस्यपूर्वस्थाप्यतया मुक्तस्य प्रथमतः सम्भवमाहमू. (२४२) जीवामु कहवि ओमे नियय भक्खाव कइवई दमो।
___हंदिह नस्थि अदिनं भज्जइ अकयं न य फलेई॥ वृ. इह दुर्भिक्षानन्तरं केचिद्गृहस्था एवं चिन्तयति 'कथमपि महता काप्टेन जीविताः अवमे' दुर्भिक्षे ततः 'नियतं' पयतिदिवसं कतिपया भिक्षा दयो यतः 'हु' निश्चितं हन्दी ति स्वसम्बोधने नास्त्येतद् यदुत भवान्तरेऽदत्तमहि जन्मनि भुज्यते, नापीह भवेऽकृतं शुभं कर्म परलोके फलति. तस्मात्परलोकाय कतिपयभिक्षादानेन शुभं कर्मोपार्जयाम इत्योघौद्देशिकसम्भवः । सम्प्रत्योघौद्देशकस्वरूपं कथयतिमू. (२४३) सा उअविसेसियं चिय मियंमिभत्तमि तंडले छहड़।
___पासीण गिहीण व जो एहिड़ तस्स भिक्खट्टा ॥ वृ. सा तु गृहनायिका योषित् प्रतिदिवसं यावत्प्रमाणं भक्तं पच्यते तावत्प्रमाण एव भक्ते पक्तु मारभ्यमाणे पाखण्डिनां गृहिणां वा मध्ये यः कोऽपि समागमिष्यति तस्य भिक्षार्थ' भिक्षादानार्थम् 'अविशेषितमेव'एतावत्स्वार्थमेतावच्चभिक्षादानार्थमित्येवंविभागरहितमेवतण्डुलानअधिकतरान्प्रक्षिपति. एतदोघाद्देशिकम् अत्र परस्य पूर्वपक्षमाशङ्कयोत्तरमाह. मू. (२४४)
छउमत्याधुद्देसं कहं वियाणाइ चोइए भणइ।
___ उवउत्तो गुरु एवं निहत्थसद्दाइचिट्टाए। वृ. छद्मस्थः' अकेवली कथमोधौदेशिक-पूर्वोक्त स्वरूपं विजानाति?.न ह्येवं छद्मस्थाने ज्ञातुं शक्य यथानात स्वार्थमारभ्यमाणेपाकेभिक्षादानायकतिपयतण्डुलप्रक्षेपआसीदिति, एवं चोदिते' प्ररेणेकृते गुरु. भणति- 'एवं वक्ष्यमाणप्रकारेणगृहस्यशब्दादिचेष्टायामुपयुक्तो-दत्तावधानोजानातीति। एतदेवभावयति. मू. (२४५) दिनाउतापंचविरेहाउ करेइ देइ व गणति।
देहि इओ मा य इओ अवनेह य एत्तिया भिक्खा।। वृ. यदि नाम भिक्षादानसङ्कल्पतः प्रथमत एवाधिकतण्डुलप्रक्षेपः कृतो भवेत् तर्हि प्राय एवं गृहस्थानां चेष्टाविशेषाभवेयुः यथादात्तस्ता:पश्चापिभिक्षा: इयमत्रभावना-वापिगृहेभिक्षार्थप्रविष्टायसाधवेतत्स्वामी निजभायंया भिक्षा दापयति. या च साधोः श्रृण्वत एवेत्थं प्रत्युत्तरं ददाति-यथा ताः प्रतिदिवसं सङ्कल्पितकः पचापिभिक्षाअन्यभिक्षाचरभ्योदत्ताइति, यद्रा-भिक्षाददतीदत्तभिक्षापरिगणनायभत्त्यादिषु रेखाःकरोति, अथवा पर्यथमयं भिक्षा द्वितीययं भिक्षत्यवंगणयन्ती ददाति, यदिवा काचिन कस्या अपि समुखमवं भणति. यथा रमादुद्दिष्टदत्तिसत्कपिटकादमध्यद्दिहि. मा च इति इति. अथवा प्रथमतः साधा विवक्षित गृह भिक्षार्थ प्रविष्ट काचित्कस्याः सम्मुखमवमाह-अपनय' पृथक्कुरु विवक्षितात स्थानादतावाभिक्षा भिक्षाचरभ्या दानायत्ति, तत एवमुल्लपश्रवणे रेखाकर्षणादिदर्शन च छद्मस्थेनाप्योधौदेशिकं ज्ञातुं शक्यते, ज्ञात्वा च परिहियत. तता न कश्चिद्दोषः । अत्र चायं वृद्धयम्प्रदायः सङ्कल्पितायु दत्तिषु दत्तासु पृथगुब्द्धृतागु बा शेषमशनादिकं कल्प्यमवसंयमिति। इहोपयुक्त : सन शुद्धमशुद्धं वाऽऽहारं ज्ञातुं शक्नोति, नानुपयुक्तः ततो गोचरविषयां सामान्यत उपयुक्तता प्रतिपादयति
मू. (२४६) सद्दइएसु साह मुच्छं न करेज्ज गोयरगओ य।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org