________________
पिण्डनियुक्तिः मूलभूत्रं प्रथमं नोपलभ्यते पश्चात्त्विन्धनप्रक्षेपे प्रवर्द्धमानः स्पष्टमुपत्नभ्यत स विध्यातः, आपिङ्गला अर्घविध्याता अग्निकणामुर्मुरः, ज्वालारहितोवह्निरङ्कारः,यःपुनश्चल्लयाउपरिस्थापितंपिठरंज्वालाभिनंप्राप्नोतिसोऽप्राप्तः यःपुनज्वालाभिःपिठरंबुघ्नेस्पृशतिसप्राप्तः, यःपुनःपिठरस्यबुन्धादूर्ध्वमपियावत्कर्णीज्वालाभिःस्पृशति ससमज्वालः, यस्यपुनवालाःपिटरकर्माभ्यामूर्ध्वमपिगच्छन्तिसव्युत्क्रान्तः, एतेसप्तभेदास्तेजःकायस्य, तत्रैककस्मिन भेदे द्रिकं तद्यथा-अनन्तरनिक्षिप्तं तत्परम्परनिक्षिप्तं तत्र सप्तानभिदानांमध्ये यमेव नमेव वा भेदमधिकृत्य यन्त्रे' इक्षुरसपाकस्थाने कटाहादी अवलिप्ते' मृत्तिकावरण्टिते यतनया परिशाटिपरिहारण ग्रहणमिक्षुरसस्यकल्पते सम्पत्येनामेव गाथां व्याख्यानयन प्रथमतोविध्यातादीनांस्वरूपंगाथाद्वयेनाहमू. (५९२) विज्झाउत्ति न दीसइ अग्गी दीसेइ इंधन छुढे।
आपिंगल अगनिकणा मुम्मुर निज्जाल इंगाले॥ म. (५९३) अप्पत्ता उचउत्थे जाला पिढरंत पंचमे पत्ता।
छट्टे पुण कण्णसमाजाला समइच्छिया चरिमे ।। वृ. सुगमं। नवरम् अप्पत्ता उचउत्थे जाला' इति चतुर्थेऽप्राप्ताख्य भेद पिठरमप्राप्ता ज्वाला द्रष्टच्या, एवमन्यत्राप्यारगमनिका कार्या। सम्प्रति जतोलित्ते य जयणाए' इत्यवपयं व्याचिख्यासुराहमू. (५९४) पासोलित्त कडाहे परिसाडी नत्थितंपि य विसालं।
सोविव्यं अचिरच्छूढो उच्छुरसो नाइउसिणो॥ वृ. इह यदाति सर्वत्राध्याहियते, यदि कटाहः-पिठरविशेषः सर्वतः पार्थेषु मृत्तिकयाऽवलिप्तो भवति दीयमाने चेक्षुरसे यदि परिशाटिनोपजायते तदपि च कटाहरूपं भाजनं यदि विशालं' विशालमुखं भवति, सोऽपि चेक्षुरसोऽचिरप्ति इतिकृत्वा यदि नात्युष्णो भवति तदा स दीयमान इक्षुरसः कल्पते, इह यदि दीयमानस्येक्षुरसस्यकथमपि बिन्दुर्बहिः पततितर्हिसलेपएवावर्तते, नतुचुल्लीमध्यस्थिततेजस्कायमध्ये पतिततत-पावविलिप्त इतिकटाहस्यविशेषणमुक्तं .तथाविशालमुखादाकृष्यमाणउदधनःपिठरस्यकर्णे 'नलगति ततोनपिठरस्यभङ्गइतिनतेजःकायविराधनेतिविशालग्रहणम्, अनत्युष्णग्रहणे तुकारणंस्वयमेव वक्ष्यति । सम्प्रत्युकमधिकृत्य विशेषमाहमू. (५९५) उसिणोदगंपिघप्पइ गुडरसपरिणामियं अनच्चुसिणं।
जंच अघट्टियकन्नं घट्टियपडणांमि मा अग्गी॥ वृ. उष्णोदकमपि गुडरसपरिणामितमनन्युष्णं गृह्यते, किमुक्तं भवति ?-यत्र कटाह गुडःपूर्व कथितो भवति. तस्मिन्निक्षिप्त जलमीपत्तप्तमपि कटाहसंसक्त गुडरसमिश्रणात् सत्वरमचितीभवति, ततरनंदनत्युष्णमपि कल्पत. अत्रापि पाचावलिप्तकटाहरियतमपरिशाटिमचति विशेषणद्रयमनपात्तमपि द्रष्टव्यं. तथा यदघटितकणे' न यस्मिन दीयमान पिठरस्य कावुदर्शनन प्रविशता निर्गच्छता वा घट्टयत तदीयमानं कल्पत, तत इत्याह- घट्टियडणमि मा अग्गा उदश्चनन प्रविशता निर्गच्छता वा पिठरस्य कर्णयोर्घट्टयमानयोलेंपस्यादकस्यवापतननमाऽग्निर्विराध्यततिकृत्वा एतेनचवक्ष्यमाणषोडशभङ्गानामाद्या भङ्गा दर्शितः। सम्प्रति नानव षोडशभङ्गान दर्शयनिमू. (५९६) पासोलित्तकडाहनचुसिणे अपरिसाडऽघट्टते।
सोलसंभगविगप्पा पढमेऽणना न सेसेम् ॥ वृ.पाविलिप्तःकटाहःअनत्युष्णाीयमान डक्षरसादिः, अपरिशादि-परिशाटयभावः. अधट्टत इति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org