________________
मूलं- ५१८
३०५
पात्रभरणप्रमाणमंडिकः प्रतिलाभितः, भणितश्च सादरंवृत्तान्तं विश्वकर्म्मा निजकुटुम्बस्य, भणिते च दुहितरी यथा सादरं दानस्नेहदर्शनादिना तथा कर्त्तव्यो यथा युष्माकमायत्ता भवति प्रतिदिवसमायाति च भिक्षार्थमाषाढभूतिः, दुहितरौ च तं तथैवोपचरतः, ततोऽत्यन्तमनुरक्त मवगभ्य रहसि भणितो- यथा वयमत्यन्तं तवानुरुक्ताः ततोऽस्मान्परिणीयत्वं परिभुङ्गवंति, अत्रान्तरे चतस्यादयमियाय चारित्रावरणं कर्म्म गलितो गुरूपदेशः प्राणेशद्रिवेको दूरीभूतः कुलजात्यभिमानः, ततस्तेनोक्तम एवं भवतु, परमहंगुरुपादान्तिकेलिङ्ग विमुच्ये समागच्छामि, गता गुरुसमीपं प्रणतस्तेषां पादयुगलं प्रकटितो निजाभिप्रायः, ततो गुरुभिवाचिवत्स । नेदंयुष्माद्दशां विवेकरत्नाकरणामवगाहितसकलशास्त्रार्थानामुभयलोकजुगुप्सनीयं समाचरितुमुचित्तं, तथा दीहरेसीलं परिवालिऊणं विसुएसु वच्छ। मा रमसु । को गोपयंमि बुड्डुइ ज्यहिं तरिऊण बाहाहिं ? ।।
इत्यादि, तत उवाचाषाढभूतिः- भगवन् । यथा यूयमादिशथ तथैव केवलं प्रतिकूलकर्मोदयतः प्रतिपक्षभावनारूपकवचदुर्बलतया मदनशवरेण निरन्तरं समुत्रस्तमृगनयनरमणीकटाक्षविशिखोपनिपातमादधता शतज्ञा में जर्जरीकृतं हृदयं एवं चोक्त्वा गुरुपादान. प्रणम्य तदन्तिक रजोहरणं मुक्तवान. ततः कथमहमभीषामनुपकृतोपकारिणामपारसंसारोदधिनिमग्नजन्तुसमुद्धरणैकचेतसां सकलजग त्परमबन्धुकल्पानां गुरूणां पृष्ठ ददामि इति पश्चात्कृतपादप्रचारी हा । कथमहं भूयोऽप्येवंविधगुरूणां चरणकमलं प्राप्स्यामि ? इति विचिन्तयन् वसतेर्विनिर्गत्यविश्वकर्मणो भवनमायातः, परिभावितस्मयसादरमनिमिष्टदृष्टया नटदुहितृभ्यांवपुः, प्रत्यभासतसकलजगदाश्चर्यमस्यरूपं, ततोऽचिन्तयतामिमे अहो | कौमुदीशशाङ्कमण्डलमिवास्यमनोहरकान्तिवदनं कमलदलयुगलमिवनयनयुगलं गुरुन्मत इव तुङ्गमायतं नाशानालंकुन्दमुकुलक्षेइणिरिव सुस्निग्धा दशनपद्धतिः महापुरकपाटमिव विशालमस्य मांसलं वक्षःस्थलं मृगरिपारिव संवर्त्तितः कटिप्रदेभूःनिगूढजनानुप्रदेशंजङ्घायुगलं सुप्रतिष्ठितकनककूर्मयुगलमिव चरणयुगलं, ततो विश्वकर्माऽवोचत्महाभाग । तवाऽऽयत्ते द्रे अप्यम् कन्यके ततः स्वीक्रियेतामिति, ततः परिणीते ते द्वे अपि तेन कन्यके, भणिते चविश्वकर्मणा-योनामेतादृशीमप्यवनस्थां गतो गुरुपादानस्मरतिसनियमादुत्तप्रकृतिः, तत एतचित्तावर्जनार्थ सर्वदेव मद्यपानविरहिताभिर्युष्माभिः स्थातव्यं अन्यथैष विरक्तो यास्यति, आषाढभूति सकलकलाकलापपरिज्ञानकुशलो नानाविधैर्विज्ञानातिशयैः सर्वेषामपि नटानामग्रणीर्वभूव, लभते च सर्वत्र प्रभृतं द्रव्यं वस्त्राभरणानिच। अन्यदा च राज्ञा समादिष्टा नटाः अद्य निर्महलं नाटक नत्तनीयं, ततः सर्वेऽपि नटाः स्वां स्वां युवतिं स्वस्वगृहे विमुच्य राजकुलं गताः. आषाढभूतिभार्याभ्यामपि चिन्तितम् अद्य राजकुले गतोऽस्माकं भर्त्ता सकनामपिच रात्रिं गमयिष्यतीति ततः पिवामां यथच्छमासवमिति तथैव कृतं मदवशाच्चापगतचेतन विगतवस्त्रे द्वितीयभूमिकाया उपरि सुप्ते तिष्ठतः राजकुलेऽपि पराष्ट्रदूतः समायात इति राज्ञां व्याक्षेपी बभूव नतोऽनवसरइतिकृत्वाप्रतीहारणमुक्त गलिताः सर्वेऽपिनटाः समागताः स्वस्वभवनं, आषाढमृतिश्रनिजकावास समागत्य यावद्वितीयभूमिकामारोहति तावत है अपि निजभार्य विगतवस्त्रतथा बीभत्सं पश्यति ततः स महात्माऽ-चिन्तयत- अहो । मे मूढता अहो । म निर्विवकता अहो | मे दुर्विलसितं य एतादृशामप्यशुचिकरण्डक-भृतानामधोगतिनिबन्धनानां कृतं परशुचिभूतमिहपरलोक कल्याणपरम्पराजनकमक्षेपण मुक्ति-पदनिबन्धनं संयमं उज्झांबभूव, ततो ज्यापिनमकिमपित्रिनष्टम अधिगच्छामि गुरुपादान्तिकंप्रतिपद्य चारित्रं प्रक्षालयामि पापपङ्कमिति विचिन्त्य विनिर्गता गृहात्, दृष्ट कथमपि विश्वकर्मणा, लक्षति इङ्गितादिना यथा विरक्त एषयातीति, ततः सत्वरं निजदुहितरावुत्थाप्यनिर्भत्संयति-हा । दुरात्मिकं । हीनपुण्यचतुर्दशीके । पुष्मद्विल- सितमताद्दशमवलोक्य सकलनिधानभूतां युष्मोदभर्ता विरक्तं । यातीति तद्यदि निर्वर्त्तयितुं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org