________________
पिण्डनियुक्तिः-मूलसूत्र पश्यताऽप्युपक्षाप्रावर्तिप्ट?,सप्राह-नाहमद्राक्षंतदानीं दन्दशुकं, केवलमयमस्माकंसार्वजं उपदेशा यथामा ग्राहिषुः साधवो! मालापहृतं भिक्षामिति, ततोऽहं प्रतिनिवृत्तः। ___ एवं चोक्ते यक्षदिन्नः स्वचेतसि चिन्तयामास-अहो ! निरपायो भगवता निरुपादेशि भिक्षणां धर्मः, य एव चेत्थं निरपार्य धर्ममुपदिशति स्म स एव सर्वज्ञान खलु सुधाभ्यवहारमन्तरेण सुधोद्गार उज्जृम्भते, एवं न यावत्ज्ञेयव्यापिज्ञानमन्तरणत्थं सकलकालमनपायिनो धर्मस्योपदेशप्रवृत्तिः, बुद्धिप्रागल्भ्ये हि वचसि प्रागल्भ्यमुपालम्भितस्मात्सण्वसर्वज्ञइति, इत्थंचविचिन्त्यभक्ति वशोच्छलितपुलकजालोपशोभिततनुः सादरं धर्मरुचिश्रमणमवन्दत, वन्दित्वा च जिनप्रणीतं धर्म पप्रच्छ, स च कथयामास सझेपतः, ततो जिनप्रणीतवाक्यामृतरसास्वादतस्तेषामवजगामसकलमपिमायासूनवीयादिसम्पादितकुवासनामयंगरलं. पश्यतिसयथावस्थितानिहेयपादयानिवस्तूनि, प्रमोदतेचजात्यन्धइवचक्षुभिसविशेषतर, ततो मध्या विशेषतो गुरुसमीपे समागत्य धर्म श्रुत्वा जातसंवगा दम्पती अपि प्रव्रज्यांप्रपेदाते। सूत्रं सुगम। मू. (३९०) आसंदिपीढमंचकनताइवल पडत उभयवहे।
वोच्छेय पओसाई उड्डाहमनाणिवाओ य॥ वृ. 'आसंदी' मश्चिका पीठं' गांमयादिमयमासनं मञ्चकः' प्रतीतः ‘यन्त्रं' व्रीह्यादिदलनोपकरणम्. 'उडूखलः'प्रतीतः, एतेष्वारुह्य, उपलक्षणमेतत्,पाणीचोत्पाट्यऊर्ध्वविलगितसिक्ककादिस्थितमोदकादिग्रहणकथमपियदिमश्चकादिह्रसनतोदात्रीनिपततितर्हि उभयवधः' दात्र्याः पृथिव्यादिकायादीनांचविनाशः । तत्रदान्याहस्तादिभङ्गतोयदिवा विसंस्थुलपतनतःकथमप्यस्थानाभिघातसम्भवात्प्राणव्यपरोपणमपि,तया चनिपतन्त्या भूम्याद्याश्रितानां पृथिवीकायादीनामपि विनाशः, यथैतस्मै भिक्षामहं ददती प्रागपिमहत्यनर्थे पतितति न कोऽप्यस्मै दास्यतीति तद्गृहे तव्यान्यद्रव्यव्यवच्छेदः, तथा मुण्डेनानेन परमार्थतः पातितेति कस्यापि गृहस्वामिनः साधुविषयः प्रद्वेषोऽपि भवति, आदिशब्दात्ताङनादिपरिग्रहः, प्रद्वेषदग्धो हि कोऽपि कोपान्धतया ताडनमपिकुर्यात, कोऽपि निर्भर्त्सनं, कोऽपिवयमपि, तथा च प्रवचनस्योड्डाह: खिंसा यथासाध्वर्थमेषा भिक्षामाहरन्ती परासुरभूत्, तस्मान्नामी साधवः कल्याणकारिणः, लोके चाज्ञानवाद:एवंविधमपिदाव्याअनर्थमेतेनजानन्तीत्येवंमूर्खताप्रवादः, तस्माजघन्यमपिमालापहृतमवश्यंपरिहर्त्तव्यं । तदेवमुक्तो जघन्यस्यमालापहृतस्य सदोषो दृष्टान्तोऽन्येऽपि च दोषाः, सम्प्रत्युत्कृष्टस्य तानाहमू. (३९१) एमेव य उक्कोसे वारणनिस्सेणि गुम्विणीपडणं।
गम्भित्थिकुन्छिफोडण पुरओ मरणं कहण बोही। वृ.जयन्तीनामपुरी,तत्रसुरदत्तो नामगृहपतिः तस्यभार्यावसुन्धरा, अन्यदा चतद्गृहेगुणचन्द्रामिधः साधुमिक्षार्थं प्राविशत. त च प्रशास्तमनसमिहपरलोकनिःस्पृह मूर्त धर्ममिव समागच्छन्तमवक्ष्य सरदत्तो वसुन्धराममिहितवान-यथा हि साधव मालादानीव मादकानिति. सा च तदानीमन्तवत्नी, परं पन्युरादर्श दवताशेनामिवप्रतीच्छन्तीमादकानयनाथमालाभिमुखांनिश्रेणिमारादमयतिष्ट, साधुश्चनकल्पतमालापहता भिक्षा संयतानामिति तां विनिवार्य तद्गृहान्निःसंसार, ततस्तत्क्षण एव कोऽपि कापिला भिक्षार्थ तस्मिन्नेव गृह प्राविशत. सुरुदत्तन च स पृष्टो तथा भोः ! किं संयतेन मालादानीयमाना भिक्षा न प्रतिजगृह ?, ततः स मात्सर्यवशादसम्बद्ध किम्पयमाविष्ट. ततस्तस्मायापि सुदत्तो वसुन्धरया मोदकान दापितवान, वसुन्धरा च मोदकानयनार्थं निःश्रेणिमारोहन्ती कथ मपि पादहसनतो विसंस्थुलाङ्गीन्यपतत, अधश्च व्रीहिदलनयन्त्रकमासीत्, ततस्तत्कीलकस्तस्यानिपतन्त्याः कुक्षि द्विधापाटयामासनिर्गतश्चपरिस्फुरस्ततोगर्भः,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org