________________
३३३
मूलं-३३४
आयकियं च परकियं परदन्नं तिविह चित्ताई॥ वृ.क्रयणक्रीतं तेनकृतं निष्पादितंक्रीतकृतं.क्रीतमित्यर्थः तदपिआस्ताप्रादष्करणमित्यपिशब्दार्थः, 'द्विविध' द्विप्रकार, तद्यथा-'दव्वे भाव च' अत्र तृतीयार्थ सप्तमी, ततोऽयमर्थः-द्रव्येण क्रीतं भावेन च क्रीतमित्यर्थः, पनरप्येकैकं द्रव्यक्रीतंभावक्रीतं च प्रत्येकं द्विधा, तद्यथा-आत्मक्रीतं परक्रीतं च, आत्मद्रव्य. क्रीतमात्मभावक्रीतंच परद्रव्यकीतं परभावक्रीतं चेत्यर्थः, तत्रात्मनास्वयमेव द्रव्येणोजयन्तभगवत्प्रतिमाशेषादिरूपेण प्रदानतः परमावर्त्य यद्भक्तादि गृह्यते तदात्मद्रव्यक्रीतं. यत्पुनरात्मना स्वयमेव भक्ताद्यर्थं धर्मकथादिना परमावर्त्य भक्तादि ततो गृह्यते तदात्मभावक्रीतं. तथा यत परेण साधुनिमित्तं द्रव्येण कीतं तत्परद्रव्यक्रीतं, यत्पुनः परेण साध्वर्थं निजविज्ञानप्रदर्शनेनापरमावन्यं ततो गृहीतं तत्परभावक्रीतं, तत्र 'विचित्रा सूत्रगति'रिति प्रथमतः परद्रव्यक्रीतस्य स्वरूपमाहपरद्रव्यं गृहस्थसत्कं द्रव्यं त्रिविधं, तद्यथा'चित्तादि' सचित्तमचित्तं मिथंच. तेन परेण साध्वर्थ यत्कीतं तत्परद्रव्यकीतम ।। उक्तं परद्रव्यक्रीतं. मू. (३३५) आयकिय पुन दुविहं दव्चे भाव य दव्य चुन्नाई।
भावंमिपरस्सट्टाअहवावा अप्पणाचेव।। वृ.आत्मक्रीतंपुनर्द्विविधं तद्यथा-'दव्वभावेय'त्तिअत्रापितृतीयार्थेसप्तमी.ततोऽयमर्थः-आत्मनाऽपि क्रीतं द्विधा, तद्यथा-द्रव्येण भावेन च, तत्र द्रव्येण-चूर्णादिना वक्ष्यमाणेन, भावेन पुनः परस्य साधोराय यन्निनविज्ञानप्रदर्शनादिनोपाय॑ते तद्भावक्रीतं, परभावक्रीतमित्यर्थः, अथवा भावेन तदात्मना स्वयमेवाहारार्थ धर्मकथादिना परमावर्त्य ततो गृह्यते तदभावक्रीतम, आत्मभावक्रीतमित्यर्थः। तदेवं सामान्यतस्त्रयोऽपि भेदा उक्ताः , सम्प्रत्यात्मद्रव्यक्रीतं सप्रपश्च विवरीषुरिदमाहमू. (३३५) निम्मल्लगंघगुलिया वन्नय पोत्ताइ आयकय दव्वे।
गेलने उड्डाहो पुउणे चड़गारि अहिगरणं॥ । वृ. 'निर्माल्य तीर्थादिगतसप्रभावप्रतिमाशेषा'गन्धाः' पटवासादयः 'गुलिका' मुखेप्रक्षेपकस्यस्वरूपपरावादिकारिका गुटिका वर्णकः' चन्दन पोतानि लघुबालकयोग्यानि वस्त्रखण्डानि, आदिशब्दात्कण्डकादिपरिग्रहः, एतानि कार्ये कारणोपचारादात्मद्रव्यकीतानि, किमुक्तं भवति ?-निर्माल्यादिप्रदानेन परमावय॑यत्तताभक्तादिगृह्यतंतदात्मद्रव्यक्रीतमिति अत्रदोषानाह-'गेलने' इत्यादि निर्माल्यप्रदानान्तरं यदि कथमपि दैवयोगतोग्लानताभवति तर्हि प्रवचनस्योड्डाइ: साधुनाऽहंग्लानीकृत इत्यादि साधना प्रगुणीकृतोऽतिशयी चासी साधुः सकलज्ञातव्यकुशलः परहितनिरत इत्यादि समक्ष परोक्षंवा सदैव प्रशंसा करोति, तथा च सत्यधिकरण-भूयस्तस्याधिकरणप्रवृत्तिः, तादृशी हितस्यप्रशंसामाकण्यन्यिोडन्यः समागत्यतं साधु निर्माल्यगन्धादियाचन, ततस्तत्प्रार्थनापरवशा:अधिकरणमपि समारभंत।सम्प्रतिपरभावक्रीतंक्वृिण्वन्नाहमू. (३३७) वझ्याइ मरखमाई परभावकयं तु संजयट्ठाए।
उप्पायणा निमंतण कीडगडं अभिहड ठविए। वृ. 'जिका' लघुगोकुलम्, उपलक्षणमेतत्. तेन पत्तनादिपरिग्रहः, तत्र जिकादौ मसादिः' मङ्खःकेदारको यः पटमुपदर्य लोकमावजयनि, आदिशब्दात्तथाविधान्यपरिग्रहः, भक्तिवशात संयतार्थं यद घृतद्ग्धादेरुत्पादनं करोति कृत्वा च निमन्त्रयति तत्परभावक्रीतं, परेण-मयादिना संयतार्थं भावेनस्वपटप्रदर्शनादिरूपेण क्रीतं परभावक्रीतम, इत्थंभूते च परभावक्रीते त्रयो दोषाः, एक तावत्क्रीतं, द्वितीयमन्यस्मादन्यस्माद्हादानीतमित्यभ्याहृतम.आनीयानीयचकत्रसाधुनिमित्तंस्थाप्यतइतिस्थापितं.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org