________________
४५
मू. (१२१)
जाए दिसाए गिलाणां ताए दिसाए उ हाइ पडियरणा ।
पुव्वभणिअं गिलाणा पंचहवि होइ जयणाए ॥
वृ. यया दिशा ग्लानस्तिष्ठति तया दिशा 'पडिअरण' त्ति प्रतिपालनां करोति साधूनां अथवा 'पडिअरण' त्ति निख्वणं आलोचनं तस्य श्रावकदानस्य करोति, तच्च परीक्षणं ग्लानप्रतिचारकसाधुदर्शन सति भवति अत उक्तं यया दिशा ग्लानस्तया दिशा 'पंडिअरणं' ति पुव्वभणिअं गिलाणे 'ति पूर्वभणिता स्तानविषयां विधिर्द्रष्टव्यः साम्भोगिकासाम्भोगिकस्य ग्लानस्य किमस्यैव प्रतिचरणं कर्त्तव्यं ?. नेत्याह`पंचण्हविहोति जयणाए' पञ्चानामपि-पासत्यासन्नकुसीलसंसत्तणितिआनयतनया प्रासुकान्नपानेन कर्त्तव्यं प्रतिजागरणमिति, अपिशब्दान्निह्नवका देवकुलप्रतिपालकाच गृह्यन्ते ।
इयं नियुक्ति गाथा. एतां च भाष्यकृदव्याख्यानयन्नाह मू. (१२२)
तसि पडिच्छण सुडुकयं अत्थि नत्थि वा लभा । स्वग्गूड बिल ओलणदानमनिच्छं नहिं नयनं ॥
[भा, ३५ ] वृ. ' तसि पडिच्छण' त्ति 'तेषां ग्लानप्रतिजागरकसाधूनां प्रतिपालनां करोति यया दिशा ते साधव आगच्छन्ति, 'पुच्छण' त्तिततस्तान साधून दृष्ट्वा पृच्छति - एतन्ममामुकेन श्रावकण दत्तं यदि ग्लान- प्रायोग्यं ततो गृह्यतामिति, एवमुक्ते तेऽप्याहुः सुछुकयं अत्थि' त्तिसुष्ठुकृतं श्रावकेण अस्ति ग्लानप्रायोग्यं तत्रान्यदपि त्वमेवेदं गृहाण, 'नत्थि वत्ति अथवा एवं भणन्ति नास्ति तत्रेदं द्रव्यं किन्त्वन्यन्न लाभो भविष्यति, त्वमेव गृहाणेदम्। अथ ते 'खग्गृडि' त्तिनिर्धर्मप्रायास्तत एवमाहुः विड-ओला 'त्तिधाडिरव निपतिता ततस्तद्द्रव्यं साधुः सकलं ददाति - समर्पयति, तेऽपिचरुषानेच्छन्तिग्रहीतुं ततश्रासी' नयनं' तिग्लानसमीपेतस्यद्रव्यस्य नयनं करोति ॥ इदानीं यद्यसौ समर्थस्ततश्च गच्छत्येव, अथासमर्थस्ततः
मू. (१२३)
·
आधनियुक्तिः मूलसूत्र
-
पंतं असहू करिता निवेदनं गहण अहव समणुन्ना । खग्गूड देहि तं चिअ कमढग तस्सप्पणा पाए ।
[ भा. ३६ ] वृ. ‘प्रान्तं' नीरसप्रायं असहू’असमर्थः-क्षुत्पीडितः ‘करेत्ता' अभ्यवहृत्य व्रजति । ततश्च तत्र प्राप्तः सन निवेदनंकरीत्याचार्याय, सोऽप्याचार्योग्नानार्थं 'ग्रहण' त्तिग्रहणं करोति, कस्य? द्रव्यस्य, अथवा समणुन्न'त्ति तस्यवसाधारनुज्ञां करोति यदत - भक्षयेदं ग्लानस्यान्यदपि भविष्यति । अथा-सावाचार्यः 'खम्गूडी' शठप्रायां भवत्तत इदं वक्ति देहि तं चिअ' त्वमेव स्नानाय प्रयच्छ किं ममानन ? एवं चोक्त स्तेनाचार्येण गत्वा ग्लानसमीपं 'कमढग तस्स' त्ति तदीयके कमढके ददाति. अथ तस्य तन्नास्ति ततः अप्पणी पाए' आत्मीय पात्र एवं ददाति ततश्च पुनरप्याचार्यसमीपं व्रजति गत्वा इदं ब्रवीति
मू. (१२४ ) किं कीरड ? जं जाणसि अतरंति संढत्ति वच्च तं भत! |
निम्मा न करेंती करणमनालाइयसहाओ ॥
Jain Education International
[भा. ३० / वृ. हे आचार्य ! ग्लानस्य किमन्यत्क्रियत ? आचार्याऽप्याह- 'जं जाणसित्ति यज्जानासि तंदव कुरु. पुनश्रामी ग्लानसमीपं गच्छति, अतरंतो 'त्ति स्नानाऽपि वक्ति - भगवन् ! शदास्ते य एवं त्वां वलीकुर्वन्ति. ब्रज भढन्न। अस्ति म परिचारकाः एवं चोक्तं व्रजति । निद्धम्मा न करेंती' अथायां स्नान एवमाह-यदुनते निर्द्धमां मम न परिचष्टां कुर्वन्ति तनथासां साधुः करणं 'ति वैयावृत्त्यं करोति. पुनश्रासी साधुस्तं ग्लानसमीपमवं ब्रवीति अनालाडयत्ति अमीषां निर्द्धर्माणां मध्येऽनालोचिता-प्रतिक्रान्तं कथचिदेव त्वं नष्ट इति अत एवमभिधाय नमात्मसहायं कृत्वा प्रयाति ॥ यदा तु पुनः
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org