________________
मलं-१९२०
२३१
मू. (११२०) खरिया तिरिक्खजाणी तात्लयर समण माहूण सुमाणे।
वगुरिय वाह गुम्मिय हरिएस पुलिंद मच्छंधा ।। मू. (११२१) खणमदिन खमं गंतुं अनायतनसवणा सुविहियाणं ।
___ जंगं, होइ वणं तंगधं मारुओ वाइ।। मू. (११२२) जे अन्ने एवमादी लोगंभि दुगुंछिया गरहिया य।
समणाण व समीण व न कप्पई तारिसे वासो॥ मू. (११२३) अह लोउत्तरियं पुण अनायतनं भावतो मुणेयव्वं ।
जे संजमजोगाणं करेंति हानि समस्थावि ।। मू. (१९२४) अंबस्स य निंबस्स य दण्हपि समागयाई मूलाई।
संसगाएँ विनट्टो अंबो निबत्तण पत्ता ॥ मू. (१९२५) सुचिरंपि अच्छमाणो नलथंबो उच्छवाडमझमि ।
कीस न जायइ महुरो नइ संसम्गी पमाणं ते? ॥ मू. (११२६) सुचिरंपि अच्छमाणो वेरुलिओ कायमनियओमासे।
न उवेइ कायभावं पाहन्नगुणेण नियएण ।। मू. (११२७) भावुगअभावुगाणि य लोए दुविहाई हुंति दव्वाई।
वेरुलिओ तत्थ मणी अभावुगो अन्नदन्वेणं ।। मू. (१९२८) ऊणगसयभागेणं बिंबाइं परिणमति तब्भावं।
लणागराइसु जहा वज्जेह कुसीलसंसग्गीं। वृ.वर्जयित्वाऽनायतनमायतनस्य गवेषणं 'सदा सर्वकालं कुर्यात्, तत्पुनरनायतनं द्रव्यतो भावतच जेयम । तत्र द्रव्यानायतनं प्रतिपादयन्नाह-'द्रव्ये' द्रव्यविषयमनायतनं रुद्रादीनां गृहम् । इदानीं भावतोऽनायतनमुच्यते, तत्र भावतो द्विविधमेव-लौकिकं लोकोत्तरं च, तत्रापि लौकिकमनायतनमिदं वर्तत'खरिए'त्ति द्रव्यक्षरिका यत्रास्ते यदनायतनं, तथा तिर्यग्योनयश्च यत्र तदप्यनायतनं, तालायरा-चारणास्ते यत्र तदनायतनं. श्रमणाः शाक्यादयस्ते यत्र, तथा ब्राह्मणा यत्र तदनायतनं, श्मशानं चानायतनं, तथा वागरिका व्याधा गुल्मिका-गोत्तिपाला हरिएसा पुलिन्दा मत्स्यबन्धाश्च यत्र तदनायतनमिति. एतेषु चानायतनेषु क्षणमपि न गन्तव्यम्, तथा चाह-क्षणमपि न 'क्षम' योग्यमनायतनं गन्तुं, तथा सेवना चानायतनस्य सुविहितानां कर्तुं न क्षम' न युक्तं. यतोऽयं दोषो भवति- 'जंगधं होइ वणं तंगधं मारुओ वाति'त्ति सुगमम् । येऽन्ये एवमादयो लोके जुगुप्सिता गर्हिताव्यद्यक्षरिकाद्यनायतनविशेषास्तत्र श्रमणानां श्रमणानां वा न कल्पते ताशे वास इति । उक्तं लौकिकं भावनायतनम इदानी लोकोत्तरं भावानायतनं प्रतिपादयन्नाह-अथ लोकोत्तरं पुनरनायतनं भावत इदं ज्ञातव्यं, ये प्रव्रजिताः संयमयोगानां कुर्वन्ति हानि गमा अपि सन्तस्तल्लोकोत्तरमनायतनम्। तैश्चैवंविधः संसगी न कर्तव्या, यत आह-'अंबे'त्यादि सुगमा । पर आह-सुइर' मित्यादि सुगमा।। तथापरवाह-सुइर'मित्यादि सुगमा। आचार्य आह-द्रव्याणि द्विविधानि भवन्ति भावुकानि अभावुकानि च, तत्रास वृक्षो भावुको वर्तते नलस्तम्बथाभावुकः, ननथाभावुकमङ्गीकृत्यैतद द्रष्टव्यमिति, यानि पुनर्भावुकानि द्रव्याणि तेषां न्यूना यः शततमो भागः स यदि लवणादिना व्याप्यते ततस्तद्रव्यं चादि लवणभावेन परिणमति । एतदेवाह-न्यूनथासा शततमभागच
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org