________________
मृलं-५४८
२०३ साधुरिति । प्राघूर्णकोऽप्याचार्यवव्याख्यात एव द्रष्टव्यः । इदानीं दुर्लभत्ति व्याख्यानयनाह. मू. (९४९) दुल्लभदव्वं व सिआ घयाइ घेतणसेसभुञ्जति।
थोवं दे मि व गेण्हामि यत्ति सहसा भव भरियं ॥ वृ. दुर्लभद्रव्यं वा स्याद-भवेत घृतादि तद्गृहीत्वा उपभुज्य च यत शेषं तद् उज्झति, एवं वा पारिष्ठापनिकं भवति । इदानीं सहसदाणत्ति व्याख्यानयन्नाह यावं दमी'त्यादि, स्तोकं दास्यामीत्येवं चिन्तयन्त्या गृहस्थया सहसा-अतर्कितमव तत् साधुभाजन भृतं, माधुर्वा चिन्तयति स्तोकं ग्रहीष्यामीति, पुनश्रातर्कितमेव भाजनं भृतं, ततथैवमतिरिक्तं भवति, पुनश्च परिष्ठाप्यत इति। . मू. (९५०) एएहिं कारणेहिं गहियमजाया उसा विगिंचणया।
आलोगंमि तिपंजी अन्दाणे निग्गयातीण ॥ वृ. एभिः पूर्वोक्त कारणयदहातंभक्तं सा अजातविगिंचणय'त्ति अनाता परिष्ठापनोच्यते, तस्यावाजानायाः साध्वानोक त्रयः पुत्राः क्रियन्ते. किमर्थमित्याहअिन्द्राण निग्गयाईणं' अध्वाने निर्गतास्तदर्थ त्रयः पुत्राः क्रियन्ते, आदिग्रहणात्कदाचित्त एव कारणे उत्पन्ने गृह्णन्तीति । आहमू. (९५१) एक्को व दो व तिन्नि व पुंजा कीरंइत किं पुन निमित्तं?।
विहमाइनिग्गयाणं सुद्धेयरजाणणट्ठाए। वृ. एको वा द्वौ वा यो वा पुञ्जाः किं पुनर्निमित्तं क्रियन्ते?, उच्यते, 'विहमादि' विहः पन्थास्तदर्थ निर्गतानां साधूनां शुद्धेतरभक्त परिज्ञानार्थं त्रयः पुञ्जकाः क्रियन्ते, आदिग्रहणाद्वास्तव्यानामेव कदाचिदुपयुज्यते इतिकृत्वा परिज्ञानार्थं त्रयः पुञ्जकाः क्रियन्त इति। इयं च गाथाऽनन्तरातीतगाथाया व्याख्यानभूता द्रष्टव्येति। मू. (९५२) एवं विगिंचिउं निग्गयस्स सन्ना हवेज तं तु कहं ?।
निसिरेजा अहव धुवं आहारा होइ नीहारो॥ वृ. 'एवं' उक्तेन प्रक्रमण परिष्ठापनार्थ विनिर्गतस्य यदि सञ्जा' पुरीषोत्सर्जन बुद्धिर्भवेत् 'तत्कथं ?' किं तत्र कर्तव्यमिति, अत आह-'निसिरेज्न' व्युत्सृजेत, अथवा किमत्र प्रष्टव्य ?. धुवमाहारानीहारो भवति. ततश्च स्थण्डिले व्युत्सृजनं कर्त्तव्यं, तत्र स्थण्डिलं पूर्वभणितमेव, तथाऽऽहम. (९५३) . थंडिल्ल पव्वभणियं पढमं निहोस दोस जयणाए।
नवरं पुण नाणत्तं भावासनाए वोसिरणं ।। वृ. स्थण्डिलं पूर्वभणितमेव यदुत अनापातं असंलोकं १ अनापातं ससंलाकं २ सापातमसंकलोकं ३ सापातं ससंलोकं ४ अत्र प्रथमो भङ्गको निर्दोषः. द्वयोश्च द्वितीयतृतीयभङ्गकयोर्यतनया व्युत्सृजति, एतत्पूर्वोक्त स्थण्डिलस्यसामान्यमेव. 'नवरं पुणणाणत्तं ति नवरं केवलमिदं नानात्वं, यदतात्रभावासन्नअतिपीडायां व्युत्सृजनमनुज्ञातं, तत्र चानुज्ञा नैव कृताऽऽसीदिह च कृताऽतो नानात्वं. ततश्चतुर्थभङ्गकासेवनमप्यनुज्ञातमेव द्रष्टव्यमिति । इदानी भाष्यकार: पूर्वोक्त स्थण्डिलानि प्रदर्शयन्नाहमू. (९५४) अनावायमसलोयं अनावायालोय तत्तिय विवरीयं । आवातं संलोगं पुव्युत्ता थंडिला चउरो॥
(भा. ३०८ __ वृ. अनापातमसंलोकं च प्रथमा भङ्ग उक्तस्तथाऽन्यदनापातमालोकं च द्वितीय तृतीय पुनविपरीत स्थण्डिल- सापातमयलोकमिन्यर्थः तथाऽन्यदापातं सफाकं च चतुर्थो भङ्गकः, एतानि पूर्वोक्त स्थण्डिलानि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org