________________
मूल-१३८ योगकृतभिक्षाशङ्कया स निवृत्त भिक्षापरिभ्रमणात् । शीर्ष सुगमम् ॥ एवमेव विषकृतेऽपि दृष्टान्तः, गुराः 'दत्त्वा' समर्पयित्वा कायिकां व्युत्सृजति. तेन च गुरुणा गन्धादिना विज्ञाते. आदिग्रहणादभत्तस्य उप्फसणेण वा, 'उज्झनं' परित्यागः क्रियते तत्र विधिना, अविधिपरिष्ठापने सति श्रृगालादिवधो भवति । एवं विद्यभिमन्त्रितस्य योगचूर्णकृतस्य तथा विषसंयुक्त स्य गृहीतस्य सतः 'प्राणात्ययेऽपि' अत्यर्थं क्षत्पीडायामपि सत्यां नियमन अवश्यन्तयाज्झनीय (ना कार्या) तम्य च परिष्ठापनविधिं वक्ष्ये । पूर्वाई पूर्ववत, तद्विषादिकृतं भोजनं छारण भूत्या आक्रम्य' मिश्रीकृत्य चैव परिष्टापनीयं, सुगमम्। मू. (९३९) दोरोण जेन दुटुं तु भोयणं तस्स सावणं कुज्जा।
एवंइवहवोसट्टे वेराओ मुच्चई साहू।। वृ. दोषेन येन-मूलकादिना आधाकर्मादिना वा दुष्ट भोजनं भवति तस्य तिम्रो वाराः श्रावणं कर्त्तव्यं, यदुत मूलकादिदोषर्दुष्टमिति, एवमुत्तरगुणयोगमन्त्रविषकृतदुष्टानामपि तिम्रो वाराः श्रावणं करोति, एवं विधिना व्युत्सृष्टे सति चरान' कर्मणा मुच्यते साधुः अथवा वैरात' जीववधजनितान्मुच्यते साधुरिति ।।
आह-इदमुक्तं शुद्धाया भिक्षाया यत्परिष्ठापनं साऽजातापरिष्टापनिकीन्युच्यते. ततश्चमू. (९४०) जावइयं उक्न इ तत्तिअमित्त विगिचणा नत्थि।
तम्हा पमाणगहणं अइरेग होज्न उ इमेहिं॥ वृ. यावन्मात्रकमेवोपयुज्यते तावन्मात्रमेव भिक्षाग्रहणं कर्त्तव्यं, यदा चैवं तदा तावन्मात्रकग्रहणे 'विगिंचनं' परिष्ठापनं 'नास्ति' न भवति तस्मात्प्रमाणग्रहणमेव कर्त्तव्यं, ततश कुतोऽजातायाः संभवति परिष्ठापनम् ?, अतिरेकग्रहणाभावादिति. एवमुक्ते परेण आह सूरिः- 'अइरेग होज्न उ इमेहि' 'अतिरिक्तं' शुद्धमपि भक्तं 'एभिः' वक्ष्यमाणकारणैर्भवेत, कानि च तानि वक्ष्यमाणकारणानीत्यत आह. मू. (९४१) आयरिए य गिलाणे पाहुणए दुल्लभे सहसदाने।
एवं हाइ अजाया इमा उ गहणे विहीं हाइ॥ व.कदाचित्कस्मिंश्रित्क्षेत्र आचार्यप्रायोग्यं दर्लभं भवति ततश्च सर्व एव सङ्घाटका आचार्यप्रायोग्यस्य ग्रहणं कुर्वन्ति ततश्च नद् घृतादि कदाचित्सर्व एव लभन्ते ततस्तदुद्धरति, ततोऽन्येषां च साधूनां पर्याप्तं, एवमाचार्यार्थ गृहीतस्य शुद्धस्यापि परिठापना भवति । तथा ग्लानार्थमप्येवमेव गृहीतं सद्वरति. प्राघर्णकानामप्येवमेव. तथा दर्लभलाभे सति सबैरव सङ्घाटकैर्गहीतमदरति.तथा 'सहसटाणे' अप्रतर्कितदाने सति प्रचुरमुद्धति, तत एवं भवति अजातापरिष्ठापनिका । तत्र चाचार्यादीनां ग्रहणेऽयं विधिः-वक्ष्यमाणः. कथासावित्यत आहमू. १९४२) जड़ तरुणां निरुवहओ भंजइ ता मंडलीइ आयरिआ!
असहस्स वीसुगहण एमेव य होइ पाहणए। व. कचनव भणति यद्यासावाचार्यस्तरुणा निरूपहतपश्चेन्द्रियश्च ततोऽसौ मण्डल्यामव भुको सामान्यं, अथ असह-असमर्थस्ततस्तस्य विश्वक-पृथग ग्रहणं प्रायोग्यस्य कर्तव्यं, एवमव प्राघूर्णकऽपि विधिद्रष्टव्यः, यदि प्राघूर्णकः समर्थस्ततो नैव तत्प्रायोग्यग्रहणं क्रियते. अथासमर्शग्ततः क्रियत इति, कंचित्पुनरेवं भणन्ति-यदुत समर्थस्याप्याचार्यस्य प्रायोग्यग्रहणं कर्त्तव्यं यत एते गुणा भवन्ति. मू. (९४३) मुत्तत्थथिरीकरणं विनओ गुरुपूय सेहबहुमाणो।
दानवतिसळवुड्डी बुन्द्रिबलवन्द्धणं चव ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org