________________
२१८
तेति
आवश्यक-मूलसूत्रम् -२- ४/२९ अम्ह सज्झाओ न सुज्झइ, जदि तेहिं छड्डिओ सुद्धो, अह न छड्डेति ताहे अन्नं वसहिं मग्गति, अह अन्ना वसही न लब्भइ ताहे वसहा अप्पसागारिए विगिचंति । एस अभिन्ने विही, अह भिन्नं ढंकमादिएहिं समंता विक्किन्नं दिलृमि विवित्तंमि सुद्धा, अदितुताव गवेसेंतेहिं जं दिटुंतंसव्वं विवित्तंति छड्डियं, इयरंमि अदिट्ठमि तत्थत्थेवि सुद्धा-सज्झायं करेंताणवि न पच्छित्तं, एत्थं एवं पसंगओ भणियंतिगाथार्थः ।। युगहेत्ति गयं, इदानिं सारीरेत्ति दारं, तत्थनि.(१३४९) सारीरंपिय दुविहं मानुस तेरिच्छियं समासेणं ।
तेरिच्छं तत्थ तिहा जलथलखहजं चउद्धा उ ।। वृ- सारीरमवि असज्झाइयं दुविहं-मानुससरीररुहिरादि तेरिच्छं असज्झाइयं च । एत्थ मानुसं ताव चिठ्ठउ, तेरिच्छंताव भणामि, तं तिविहं-मच्छादियाण जलजं गवाइयाण थलजं मयूराइयाण खहयरं । एएसिं एक्केवं दव्याइयं चउब्विहं, एकेकस्स वा दव्वादिओइमो चउद्धापरिहारोत्ति गाथार्थः नि.(१३५०) पंचिंदियाण दव्वे खेत्ते सहिहत्थपुग्गलाइन्नं ।
तिकुरत्थ महंतेगा नगरे बाहिं तुगामस्स ।। वृ- पचिंदियाणरुहिराइदव्वं असज्झाइयं, खेत्तओ सहित्थब्भंतरे असज्झाइयं, परओनभवइ, अहवा खेत्तओपोग्गलादिन्नं-पोग्गलं मंसं तेन सव्वं आकिन-व्याप्तं, तस्सिमो परिहारो-तिहिं कुरत्थाहिं अंतरियं सुज्झइ, आरओ न सुज्झइ, अनंतरं दूरट्ठियं न सुज्झइ । महंतरत्था-रायमगो जेन राया बलसमग्गो गच्छइ देवजागरहो वा विविहा य आसवाहणा गच्छंति, सेसा कुरत्था, एसा नगरे विही, गामस्स नियमा बाहिं, एत्थ गामो अविसुद्धणेगमनयदरिसणेण सीमापजंतो, परगामे सीमाए सुज्झइत्ति गाथार्थः ।। नि.(१३५१) काले तिपोरसिट्ठव भावे सुत्तंतुनंदिमाईयं ।
सोणिय मंसं चम्मं अट्ठी विय हुंति चत्तारि ।। वृ-तिरियमसज्झायं संभवकालाओजाव तइया पोरुसी ताव असन्झाइयं परओसुज्झइ, अहवा अटुं जामा असज्झाइयंति-ते जत्थाघायणट्ठाणं तत्थ भवंति । भावओ पुन परिहरंति सुत्तं, तं च नंदिमनुओगदारं तंदुलवेयालियं चंदगविज्झयं पोरुसिमंडलमादी, अहवा असज्झायंचव्विहं इमंमंसं सोणियं चम्म अट्टि यत्ति गाथार्थः ।। मंसासिणा उक्खित्ते मंसे इमा विहीनि. (१३५२) अंतो बहिं च धोअंसट्ठीहत्थाउ पोरिसी तिन्नि ।
- महकाए अहोरत्तं रद्धे वुड्ढे असुद्धं तु ।। व्याख्यानगाथानि. (१३५३) बहिधोयरद्धपक्के अंतो धोए उ अवयवा हंति ।
महकाय बिरालाई अविभिन्ने केइइच्छंति ।। वृ- वक्खाणं-साहुवसहीओसट्टीहत्थाणं अंतो बहिं च धोअन्तिभंगदर्शनमेतत्,अंतोधोयं अंतो पक्कं, अंतोधोयंबहिपक्कं बाहिंधोयं अंतो पक्कं, अंतग्गहणाउपढमबितिया भंगा बहीगहणाउ ततिओ भंगो, एएसुतिसुवि असज्झाइयं,जंमिपएसे धोयं आणेत्तु वारद्धंसो पएसोसट्टिहत्थेहि परिहरियव्यो, कालओ तिन पोरुसिओ । तथा द्वितीयगाथायां पूर्वार्द्धन यदुक्तं 'बहिधोयरद्धपक्के' एस चउत्थभंगो,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org