________________
उपोद्घात् नियुक्ति : -२
नोआगमतो दुविधा- आउविवागदसा अज्झयणदसा य। आयुषो विपाकः विपचनमित्यर्थः । विभागो बा दसधा विभज्यते, वाससवाउस्स दसहा आउगं विभज्यते । दस दस वासाणि कचंति ताणं नामानि इमानि - नि. [३]
नि. [४]
चू. एताई नामाई आउविवागदसाणं दस बालादीनि एयाणी चेव लकखणानिवि । कहमेयं जे चेवाभिधानं तं चेच लक्खणं ? उच्यते जहा खमती खमणो तवती तचणो एवमादि, एवमिहापि, द्वाभ्यां कलितो बालः, कार्याकार्यानभिज्ञो वा बाल; तस्स जा दसा सा बाला भन्नति । मंदमस्यां वाऽल्पं योवनं विज्ञानं भोत्रादिविज्ञानं वा तेन मंदा । कीडनमस्यां क्रीडाविसएसु सद्दादिसु नाऽबलमस्यां जायतीति चला वीर्यमित्यर्थः । प्रज्ञा अस्यां जायत इति पन्ना । हायत्यस्यां बाहुबलं चक्षुर्वा हायनी, प्रपंच्यतेऽस्यामिति प्रपंचा । भाषिते चेष्टिते वा भारेन नत इव चिट्ठए पब्भारा । विनओवक्कमंतो मूक इव भाषते मुंमुही । सयने चिट्ठदि नं चंकमणादि समत्यो भवति । एता दस आउविवागगाथा । दस नामतो लक्षणतश्चोक्ता । एत्तोत्ति अस्मादुत्तरं अज्झयणदसा 'अहक्क' ति जहक्कमं जह भगवया भणियाओ कित्तइस्सामि वन्निस्सामि कहेस्सामि । दुविधातो अज्झयणदसाओ
नि. [५]
बाला मंदा किड्डा बला य पन्ना य हायनिपवंचा । पब्मारमुम्मुही सयणी नामेहि य लक्खणेहिंदसा ।। दस आओ विवागदसा नामेहि य लक्खणेहिं एहिंति । एतो अज्झयणदसा अहक्कमं कित्तइस्सामि ।।
डहरीओ उ इमाओ अज्झयणेसु महईओ अंगेसु । छसुनायादीएसुं वत्यवि भूसावसाणमिव ।।
चू. डहरीतो इमातो आयारदसातो । आयारो साहूण सावयाण य संखेवेण वणिज्जत्ति । अतो आयारदसातो असमाहिट्ठाणादि । महल्लीओ पुन अंगेसु छसु नायादिसु नायाणं धम्मकहातो जाव विवागदसातो जहा वत्थस्स विभूसणनिमित्तं मंगलनिमित्तं च अवसानदसाण दसाओ भवंति । एवं इमाओवि अज्झयणदसातो मंगल्लातो। एताओ केन कताओ ? उच्यते-सव्वाण वि दसाण अत्थो भगवया भासितो, सुत्तं गणधरेहि कतं ।
नि. [६]
डहरीओ उ इमाओ निज्जूढाओ अनुग्गहट्ठाए । थेरेहिं तु दसाओ जो दसा जाणओ जीवो ॥
चू. दिट्ठिवायातो नवमातो पुव्वातो असमाधिट्ठाणपाहुयातो असमाधिड्डाणं एवं सेसाओवि सरिसनामेहि पाहुडेहि निज्जूढाओ । केन ? भद्दबाहूहि । नित्यमात्मनि गुरुषु च बहुवचनम् । तेहिं थेरेहिं । कि निमित्तं निज्जूढाओ ? उच्यते-उस्सप्पिणि समगाणं परिहायंताण आयुगबलेसु होहितुवग्गहकरा पुव्यगतम्मि पहीणम्मि ओसप्पिणीए अनंतेहि वन्नादिपज्जवेहि परिहायमानीए समणाणं ओग्गहधारणा परिहार्यंति । बलधितिविरिउच्छाह- सत्तसंघयणं च सरीरबलविरियस्स अभावा पढिउं सद्धा नत्थि संघयणाभावा उच्छाहो न भवति । अतो तेन भगवता परानुकंपिएण भो अनगदारगरायदिट्ठ- तेन मा वोछिज्जिस्संति एते अत्थपदा अतो अनुग्गहत्थं, न आहरुवधिसेज्जादिकित्तिसद्दनिमित्तं वा निज्जूढातो आगमतो, जो दसा जाणतो उववुत्तो जीवो सो भावदसातो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org