________________
उद्देशक :- १०, मूलं - २५१, [ भा. ४०५९ ]
भा. [ ४०५९ ] जइ आगमो य आलोयणा य दोन्नि विसमं तु निवयंति ।
एसा खलु वीमंसा जो व सहू जेण वा सुज्झे ॥
वृ. यद्यागमश्चालोचना च एते द्वे अपि समकं परस्परमविसंवादिता निपततौ यथैव तस्यागमस्तथैवेतरस्यालोचना यथैव तस्यालोचना तथैवागमिन आगमः । एष खलु आगमविपश उच्यते । अस्मिन् सति शोधिं ददति नान्यथा याद वा यः सहोऽसहो वा येन वा यः शुद्धयति । एतत्परिभावनमागमविमर्शः । सम्प्रत्याप्तशब्दव्याख्यानमाह
भा. [४०६०]
नाणमादीनि अत्ताणि, जेन अत्तो उसो भवे । रागदोसप्पहीणो वा, जे व इट्ठा विसोधीए ॥
वृ. ज्ञानादीनि ज्ञानदर्शनचारित्राणि येनाप्तानि स भवत्यातः ज्ञानादिभिराप्यते स्म आप्त इति व्युत्पत्तेः यो वा रागद्वेपप्रहीणः स आप्तः । यदि वा ये इष्टा: शोधों शोधिविषये ये आताः । सुतं अत्थो उभयं आलोयण आगमो व इति उभयं । जं तदुभयंति वुत्तं वत्थ इमा होइ परिभासा ।
भा. [४०६१]
वृ. सूत्रमर्थ इत्युभयं तेनागमविमर्शं कुर्वन्ति किमयं सह इल्य्दि अथवा आलोचनामागशविमर्श विदधति । यथा किं यथावस्थितास्या लोचना किं वा नेति । तत्र यत्तदुभयमित्युक्तं । तत्र इयं वक्ष्यमाणा परिभाषा भवति । तामेवाह
|
भा. [४०६२ ]
पडिसेवणाइयारे जइ नाउट्टर जहक्कमं सव्वे । न हुदेंती पच्छित्तं आगम ववहारिणो तस्स ॥
वृ. यदि प्रतिसेवनातिचरान् यथाक्रमं सर्वान् यदि नाकुट्टयति नालोचयति तदा तस्यागमव्यवहारिणः प्रायश्चित्तं न ददति । यदि पुनः प्रतिसेवनातिचारान् यथाक्रमं सर्वान् आकुट्टयति अग्लोचयति तदा तस्यागमव्यवहारिणः प्रायश्चित्तं ददति ।
भा. [ ४०६३ ]
कहेहि सव्वं जो वुत्तो जाणमणो वि गूहति । न तस्स दित्ते पच्छित्तं, बिंति अन्नत्थ सोहय !
जइ आगमोय आलोयणा य दोनिवि समं निवडियाई । देति ततो पच्छित्तं आगमववहारिणो तस्स |
Jain Education International
४४७
वृ. यान् सर्वानालोचयन् कथय सर्वं मा निगृहयेति य उक्तः सन् जानानोऽपि गृहयति तस्य प्रायश्चित्तमागव्यवहारिणो न ददति । किन्तु ब्रुवते अन्यस्य समीपे गत्वा शोधय, शोधि गृहाण । न संभरति जो दोसे सब्भावा न य मायया । पच्चक्खी साहए ते न माइणो उ न साहए ।।
भा. [ ४०६४ ]
वृ.
यो दोपान् सद्भावतो न स्मरति न मायया, तस्य प्रत्यक्षी, प्रत्यक्षागमज्ञानी कथयति । भा. [ ४०६५ ] जइ आगमतो व आलोयणा व दोवि विसमं निवइयाई । न हु होंति पच्छित्तं आगम ववहारिणो तस्स ||
वृ. यद्यागम आलोचना च एते द्वे अपि विषमं निपतिते यथा तेनालोचितं तथागमज्ञानी तस्यातीचारं न प्रेक्षते किन्त्वन्यादृशमूनमधिकं वा इत्यर्थः । तदा तस्यागमव्यवहारिणः प्रायश्चित्तं न ददति ।
भा. [४०६६]
-
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org