________________
उद्देशक :- १०, मूल - २५१, [भा. ३९०५ ]
[भा. ३९०५ ]
पच्छविनिग्ग ओविहु दूरासन्ना समा व अद्धाणा । सिग्घगती उ सभावा पुव्वं पत्तो लभति खेत्तं ।। वृ-गाथायामेकवचनं स्पर्धकस्वाभ्यपेक्षया पश्चाद्विनिर्गतोऽपि हु निश्चितं दूरात् आसन्नात् समाद्वा
स्वभावात् १
तू शीघ्रगतिरिति कृत्वा पूर्वं प्राप्तस्तदा स लभते क्षेत्रम् ।
[भा. ३९०६ ] अह पुन असुद्धभावो गतिभेदं काउ वच्चती पुरतो । मा एए गच्छंती पुरओ ताहे न लभति ।।
वृ- अथ पुनर्मा एत अन्ये पुरतो गच्छन्ति यास्यन्तीति एवमशुद्धो भावो गतिभेदे कृत्वा पुरतो याति तदा स पुरोगाम्यपि न लभते क्षेत्रं भावस्याशुद्धत्वात् ।
[ भा. ३९०७ ]
समयपि पत्थियाणं सभावसिग्घगतिणो भवे खेत्तं । एमेव य आसन्ने, दूरठाणीण जो एति ।।
- समकमपि विवक्षितान् प्रस्थितानां मध्ये यः स्वभावशीघ्रगतिः सन् पुरतो याति तस्य तत्क्षेत्रं एवमासन्ने आसन्नाध्वनीतो दूराध्वनतो वा यः पुरतः समागच्छति अनुज्ञापयति च स लभते क्षेत्रम्[भा. ३९०८] अहवा समयं पत्ता, समयं चेव अनुन्नविते दोहिं । साहारणं तु तेसिंदोहवि वग्गाण तं होइ ।।
वृ- अथवा आसन्नात्दूरात्समाद्वा अध्वनः समकमेव तत् क्षेत्रंप्राप्ताः समकमेव द्वाभ्यामपि वर्गाभ्यां तत् क्षेत्रमनुज्ञापितं तदा तयोर्द्वयोरपि वर्गयोः साधारणं तत् क्षेत्रं, गतस्तृतीयो भङ्गञ्चतुर्थे तु भङ्गे यदि पूर्वप्रविष्टैः सह समकमनुज्ञापितं तदा साधारणं अथ पश्चात्प्राप्तैरपि पूर्वमनुज्ञापितं तदा तेषामिति । तदेवमुक्ता चतुर्भङ्गिकी, सम्प्रति 'समसीमं तू पत्ताण' इत्येतद्व्यानमाह
[भा. ३९०९]
अहवा समयं दोहि वि सीमं पत्ता उ तत्थ जे पुव्विं ।
४२१
अनुजाणावे तेसिं न जे उदप्पेण अच्छंति ।।
वृ- अथवेति प्रागुक्तापेक्षया प्रकारान्तरे द्वावपि वर्गी समकं सीमानं प्राप्तौ तत्र ये पूर्वमनुज्ञापयन्ति तेषां तत्क्षेत्रं न ये दर्पेण निष्कारण मेवमेव तिष्ठन्ति तेषामिति, सीमाग्रहणद्वारगाथायामुद्याना दीनामुपलक्षणं तेन तद्विषयामपि मार्गणामाह
7
[भा. ३९१०] उज्जानगामदारे वसहि पत्ताण मग्गणा एवं । समयमणुन्ने साहारणं तु तेन लभंति जे पच्छा
वृ- उद्यानं ग्रामद्वारं ग्रामग्रहणं नगरादीनामुपलक्षणं तथा वसतिं समकं प्राप्तानामेवमुक्तप्रकारेण मार्गणा कर्तव्या । तामेव दर्शयति । यदि समकमनुज्ञापयन्ति ततः साधारणं, ये पुनः पश्चादनुज्ञापयन्ति तेन लभन्ते ।
[ भा. ३९११]
ते पुन दोन्नी वग्गा गणि आयरियाणं होज्ज । दोहं गणिणं य होइज्ज दोपहं तु आयरियाणं । ।
Jain Education International
वृ-तौ पुनद्व वर्गी द्वयोर्गण्याचार्ययोर्भवेतां, गणी नामात्र वृषभः एको वर्गो वृषभस्यापर आचार्यस्य, अथवा द्वयोर्गणिनोर्यदि वा द्वयोराचार्ययोद्वौ वर्गाविति तत्रेयं मार्गणा
[भा. ३९१२]
अच्छंति संथरे सव्वे गणीनीति असंथरे । जत्थ तुल्ला भवे दोवी तत्थिमा होति मग्गणा ।।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org