Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3

SR No.: 003372
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1046
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara
File Size: 21 MB

Page 905

४२०
व्यवहार-छेदसूत्रम्-२- १०/२५१ केचित्तत्रसमकालं सीमानं प्राप्तानामियं वक्ष्यमाणामार्गणाभवति ।अनया गाथयान्यपादत्रयेणसमकं किल चतुर्भङ्गी सूचितास्ततस्तामेव दर्शयति. [भा.३८९९] पुव्वं विनिगतो पुटवमतिगतो पुवनिग्गतोपच्छा । .
पच्छा निगतोपुव्वं, तुअतिगतो दोवि पच्छा वा ।। वृ-जातावकेवचनमतोबहुवचनंद्रष्टव्यंपूर्व निर्गताः पूर्वमेव समकंप्राप्ताः १ पूर्वनिर्गताः पश्चादेकतरे प्राप्ताः २ पश्चाद्विनिर्गताः पूर्वं प्राप्ताः ३ एकतरेपश्चाद्विनिर्गताः पश्चादेव चतत् क्षेत्रमतिगताः ४ । [भा.३९००] पढमभंगे इणमोउमगणा पुव्यणुन्नवे जइतु |
तातेसिहोइखेत्तं अह पुन अच्छंति दप्पेण ।। वृ-तत्र भङ्गचतुष्टयमध्ये प्रथमके भङ्गे इयं मार्गणा भवति । यदि पूर्वमेव समकं निर्गतः पूर्वमेव च समकंतत्क्षेत्र प्राप्तैः पूर्वमेघ चसमकमनुज्ञापयन्ति तदा तेषां भवतिसाधारणक्षेत्रमथ पुनःसमकं प्राप्ता अपि एकतरे दर्पण तिष्ठन्ति, दर्पोनाम निष्कारणं, तदा यैः पूर्वमनुज्ञापितं तेषां तत्क्षेत्रनेतरेषाम् । [भा.३९०१] खेत्तमतिगयामोत्ति वीसत्यजइअत्थहे ।
पच्छा गयणुन्नवए, तेसिंखेत्तं वियाहियं ।। वृ-क्षेत्रमतिगताः प्राप्ताः स्म इति यदि विश्वस्ता आसीरन् न क्षेत्रानुज्ञापनाय यतन्ते तदा आसतां पूर्वप्राप्ताः किन्तुपश्चागताः अपि येतेभ्यः पूर्वमनुज्ञापयन्ति क्षेत्रंतेषांतत् क्षेत्रं व्याख्यातं कथितम् । [भा.३९०२] गेलनवाडलाणंतु, खेत्तमन्नरस नोभवे ।
निसिद्धोखमतोचव तेन तस्सनलब्भते ।। - ग्लानत्वेन आकुलानां पूर्वं समकं प्राप्तानामपि समकं पूर्व वानुज्ञापनमभूत्तदा कारणे स्थितत्वात्तेषामाभवति तत्क्षेत्रमन्यस्य पूर्व प्राप्तपूर्वानुज्ञापकस्य वा, तथाक्षपको निष्कारणे क्षेत्रप्रत्युपेक्षणाय न प्रवर्तयितव्यो निषेधात्तेनाकारणेन तस्य क्षपकस्य यत्क्षेत्रं तेन क्षपकेणयदनुज्ञापितं क्षेत्रमित्यर्थःतत्तैनलभ्यते, किन्तुयैः पश्चादप्यागतैरनुज्ञापितं तेषांतत्क्षेत्रं, अथकारणेक्षेत्रप्रत्युपेक्षणाय क्षपकः प्रवर्तितस्तदातेनानुज्ञापितंतेलभन्तेक्षेत्रं,तथाक्षपकस्यपारणकेव्याकुलाइति नानुज्ञापयन्ति । तदा न तेषां तत्क्षेत्रं, किन्तु यैरनुज्ञापितं तेषामिति तदेवं गतः प्रथमो भङ्ग । सम्प्रति द्वितीयं तृतीयं च भङ्गमधिकृत्य विवक्षुरिदमाह[भा.३९०३] पुव्वविनिगया पच्छा, पविट्ठा पच्छा यनिगया ।
पूव्विं कयरेसिंखेत्तं, तत्थ इमामगणा होइ ।। वृ-पूर्व विनिर्गताः पश्चादन्यापेक्षयाक्षेत्रे प्रविष्टाः, अपरेपश्चाद्विनिर्गता अन्यापेक्षया पूर्व प्रविष्टाः, कतरेषां तेषांक्षेत्रं भवतिमार्गणा । तमेवाह[भा.३९०४] . गेलन्नादीहिंकज्जेहिंपच्छाइंताण होतिखेत्तंतु ।
निक्कारण ठियाऊ पच्छातिता उन लभंति ।। वृ-पूर्व विनिर्गताःसन्तोयदिग्लानादिभिः कारणैः पश्चादागच्छन्तितदातेषांपश्चादतियंतामागच्छतां भवति क्षेत्रं । अथ निष्कारणं यत्रतत्र वा स्थितास्तेन पश्चात् आगतास्तदा ते पश्चादागच्छतो न लभंते क्षेत्रम्, गतो द्वितीयभङ्गस्तृतीयमधिकृत्याह