________________
उद्देशक :
६:-८, मूल- २०१, [ भा. ३६६३ ]
[भा. ३६६३ ]
३७७
नीको वसठो नेहुव हिमहं खु उहाभि । संविग्गाणि य गृहणं इयरेहिं विजाणगा गेहे ।।
वृ- वाशब्दो विकल्पान्तरे निःशङ्को व्रजन् संविग्गैरसंविग्नैर्वाऽनुशिष्टो यथा यदि त्वमुन्निष्क्रमिष्यसि किमुपधिं नयसि ततः स ब्रूते । अमुमुपधिं तेषां समीपं नयत अहंखु निश्चितमवधाविष्यामि । तत्र यदि संविग्रानां हस्ते प्रेषयति तदा तैरानीतस्य ग्रहणमथागीतार्थानां हस्ते प्रेषयति तदा तैरितैरैशनीतं यदि सर्वे गीतार्थास्ततो गृह्णन्ति परिभुज्जते च, अथागीतार्थमिश्रास्तदा कारणिकानामेकाकिनां व्रजतां ददति परिष्ठापयन्ति वा ।
[भा. ३६६४ ]
नीसंकितोवि गंतूण दोहिं विवोहिं चोदितो एति । तक्खणनिंत न हम्मेतेहिं परिणयसुच्छ उवहम्मे ।।
वृ- निशङ्कितोऽपि गत्वा यदि द्वाभ्यां वर्गाभ्यां संविग्गैरसंविग्नैर्वा इत्यर्थः । चोदितोऽनुशिष्टः सन् तेषामुपाश्रयात् यदि तत्क्षणमेव निर्गच्छति तदा तस्योपधिर्नोपहन्यते । अथ तत्क्षणं न निर्गच्छति वसति वा तदा उपहन्यते । अथवा यदि तस्यैवं परिणामो जायते अत्रैव तिष्ठामि तदापि तस्य तत्र परिणतस्योपधेर्घातः । ततस्तस्योपधिःकथमप्यागत इति कृत्वा परिष्ठाप्यते । सम्प्रति पडिलेहणनिक्खवणप्पणोट्टाए अन्नेसिम् इत्यस्य व्याख्नमाह[भा. ३६६५]
अत्तट्ठा परट्टा वा पडिलेहिय रक्खितो विउन हम्मे ।
एवं तस्स उनवरि पवेस वइयासु भयणा ।।
वृ- स गतः सन् यदि चिन्तयति तेषामेवमुपकरणं दास्यते । अथवा मम भविष्यति एवमात्मार्थं वा उभयकालं प्रत्युपेक्षितो निरुपद्रवस्थाननिक्षेपणेन च रक्षितोऽपिशब्दः प्रागुक्तापेक्षया समुच्चये तुरधारणे भिन्नक्रमे च नैव हन्यते नवरं केवलं प्रत्यागच्छतो व्रजिकादिषु प्रवेशे भजना । किमुक्तं भवति ? सं प्रत्यागच्छन् यदि व्रजिकादिषु सजति तदोपहन्यते अथ न सजति नोपहन्यते ।
[भा. ३६६६ ] अह पुन तेनुक्जीवितो सारुविय सिद्धपुत्तलिंगीणं ।
भणंतु वह मतिचरणाभावातो तन्नभवे ।।
वृ- अथासी अनुशिष्टोऽपि न प्रतिनिवृत्तः किं तु तेन लिङ्गेनोपजीवति भिक्षादि किमित्येवं शीलमुपजीवी सारुपिकत्वेन सिद्धपुत्रत्वेन वा स्थित इत्यर्थः । सारुपिको शिरो मुण्डो रजोहरणरहितो अलाबुपात्रेण भिक्षामटति सभार्योऽभार्यो या, सिद्धपुत्रो नाम सकेशी भिश्रामटति वा न वा वराटकैः विटलकं करोति यष्टिं धारयति तस्य प्रत्युत्थितस्य यः पूर्व उपधिर्यच्च सारुपकत्वेन सिद्धपुत्रत्वेन वा तिष्ठता यदुत्पादितं तदुपहन्यते न वा तत आहः केचिद्भणन्ति सारुपिकसिद्धपुत्रलिङ्गनामुपकरणमुपहन्यते तत्र भवति कुत इत्याह-चरणाभावादुपहननमनुपहननं वा चरणवतामुपधिर्न च सारुपिकसिद्धपुत्रलिङ्गिनश्रचरणवन्तः ||
[भा. ३६६७ ]
सो पुन पच्छुट्टितो जड़ तं से उवयं तु उवकरणं । असतीयवतो अन्नं उग्गोवेतिति गीयत्थो ||
वृ- स पुनः प्रत्युत्थितो यदि तस्योपकरणमुपहतमथवा नास्ति तहिं गीतार्थोऽन्यमुपधिमुद्गमयन् एति आगच्छति । कृत्र कुत्र स्थाने उत्पादयन् आगच्छतीत्याह
[ भा. ३६६८ ]
संजयभावियखेत्ते तस्स असतीए उ चक्खुवितिहवे ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org