Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3

SR No.: 003372
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1046
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara
File Size: 21 MB

Page 843

३५८
व्यवहार-छेदसूत्रम् -२- ८/२०० [भा.३५६६] दुट्टु अगेण्हणेलहुगो दुविहोउ विहीउनायमनातो ।
दुविहानायमणीयासंविगतहा असंविणा ।। वृ- द्विविध उपधिरौधिक औपग्रहिकश्च । तस्य द्वितीयस्यापि पतितस्य दृष्ट्रा अवग्रहणे लघुको मासोयेचपूर्वमुक्ताअधिकरणादयो दोषास्तेऽपितस्यप्रसजन्ति ।सर्व उपधिभूयोद्विधाज्ञातोऽज्ञातश्च । तत्र ज्ञातो नाम येषां स उपधिस्तेषां ज्ञायते अज्ञातोनाम यो न ज्ञायते यथाऽमुक्तस्य सम्वन्धीति । ते ज्ञाता द्विविधा भवेयुः-संविज्ञा असंविज्ञा वा । योऽपि चोपधिर्येषां सत्कृतया न ज्ञायते तेऽप्यज्ञाता द्विविधाः संविना असंविनाश्च । [भा.३५६७] मोत्तूण असंविणे संविग्गाणंतुनयनजयणाए।
दोवगा संविग्गेछभंगा नायमनाए ।। वृ- मुक्त्वा असंविग्नान् किमुक्तं भवति? यो ज्ञायतेऽसंविज्ञानामेष उपधिः स न नीयते येस्तु संविज्ञानांद्वौवर्गौतद्यथासंयताः संयत्यश्च । तत्रसंविग्ने एकैकस्मिन् वर्गेषड्भङ्गाज्ञातेभवन्ति अज्ञाते च वक्ष्यमाणो विधिः । तत्रषड् भङ्गानुपदर्शयति[भा.३५६८] संयमे व अन्नपेसे अप्पाहे वावि एयसगामे ।
परगामे विय एवं संजति वग्गेवि छब्भंगा।। वृ-यदितेसंयताः संविज्ञा इतिज्ञातास्तदा स्वयंवागन्तुंनयति ।अन्यस्य वाहस्तेप्रेषयतिसंदिशति वा यथा मयास उपधिर्विस्मरणतः पतितो लब्ध इति एवं स्वग्रामे त्रयो भङ्गाः परप्रामेऽपिस्थितानामेते एव त्रयः प्रकाराः षड्भङ्गाः संयतनामेवंसंयतीवर्गेऽपिषड्भङ्गाः । तदेवंज्ञातविषये विधिरुक्तः । [भा.३५६९] हाणादिनायघोसणसोउंगमनंचपेसणप्पाहे ।
पम्हुठे वोसठे अप्पबहुअसंथरंतंभि ।।। वृ-यो नज्ञायतेकस्याप्येष उपधिरितिसपरिज्ञाननिमित्तेस्नानादिसमवसरणेधोष्यते । घोषणांच श्रुत्वाकेनापिकथितेज्ञातेयेषांसउपधिस्तत्रस्वगंवागन्तुंनयति । अन्यस्य वा हस्तेप्रेषयतिसन्देशयति वा । तथा पम्हुठे विस्मरणतः पतिते व्युत्सृष्टे परित्यक्ते येनानीतस्तस्मिन्नसंस्तरति अल्पबहु परिभाव्य परिभोगोऽनुज्ञातः । एतदेव व्याख्यानयति[भा.३५७०] कामं पम्हटॅनो चत्तंपुन भावतो इमम्हेहिं ।
इति बेतिसमणुन्ने इच्छा कजेसुसेसेसु ।। वृ- येषां स उपधिर्विस्मरणतः पतितस्तेषामन्तिकं स नीयते नीत्वा वेदं भण्यते । यथार्य युष्माद्विस्मरणतः पतितोऽस्माभिश्चानीतस्ततो गृह्यतामितिएवमुक्तेतेप्राहुः कामंनोऽस्माकंविस्मरणतः पतितमिदमुपकरणं परंभावतइदमस्माभिस्त्यक्तस्त्रिविधं त्रिविधेनव्युत्सृजतितमितिभावः ।एवंब्रुवति उपधिस्ते यदिसंभोगिकास्तेन चविनासंस्तरतितहिंसयेषां सत्कस्तेपरिष्ठापयन्ति । एतेन इच्छाक सु इति व्याख्यातम् । सम्प्रति सेसेसुत्ति व्याख्यायतेशेषा असांभोगिकास्तेष्वपि कार्येष्विच्छा । इयमत्र भावनाअन्यसांभोगिकैरानीतेतैश्चप्रतिषेधेयदियैरानीतस्तेतैन विनानसंस्तरति । अन्यश्चोपधिर्दुर्लभो नलभ्यतेवा तदा तैः समनुज्ञातंपरिभुञ्जते । एतावता अप्पबहुसंथरंतम्मितिव्याख्यातं तदेवं संविनानां विधिरीदानीमसंविग्नानामुपधिविधिरुच्यते
[भा.३५७१] पक्खिगापक्खिगाचेव हवंति इयरे दुहा ।