________________
३२९ ।
उद्देशक:-८, मूल - १९०, [भा. ३४०८]
वृ-कालस्य शीतलतया भूमौ प्राणाः संमूर्च्छन्ति के ते इत्याह-कुन्थवः प्रतीताः उत्पादका नाम ये भूमिभित्वा समुत्तिष्ठन्ति दीर्धाःसर्पास्तेभ्य आत्मविराधना, गोम्मी नाम कर्णशृगाली शिशुनागोऽलसः तथाशीतलायां भूमौ पनकः संजायते, उपधावपिपनकाः समुर्च्छन्ति तथा उपधेः शीतलभूमिस्पर्शतः कोथनसंभवः । तथा सत्रे (ए) (सती) हधूलि लगनं मलसंभवः ततो हिण्डमानस्य वर्षा पतति उदकवधोऽप्काय विराधना तथा उपधेर्मलिनत्वेनारतिसंभवे निद्राया अलामतो अजीर्णसंभव आदिग्रहणात्ततोग्लानत्वं तदन्तरं चिकित्सा करणेत्यादिपरिग्रहः । [भा.३४०९] तम्हा खलु घेत्तव्यो तत्थ इमे पंच वणिया।
गहणेय अनुन्नवणाएगंगिय अकुयपाउग्गे ।। वृ-यस्मादेते दोषात्स्तस्मादवश्यं फलकरुपः संस्तारको गृहीतव्यः । तत्रच ग्रहणे इमे वक्ष्यमाणाः पञ्चवर्णिताभेदास्तानेवाह-ग्रहणेऽनुज्ञापनायामेकानिके अकुचेप्रायोग्येच तत्रप्रथमतो ग्रहणद्वारमाह[भा.३४१०] गहणंचजाणएणंसेज्जाकप्पोउजेन समहीतो ।
उस्सगववाएहिंसोगहणेकप्पिओ होइ ।। वृ- येन समधीतः सम्यगधीतः शय्याकल्पः शय्याग्रहणविधिस्तेन जानता ग्रहणं संस्तारकस्य कर्तव्यं । यतः स उत्सर्गापवादाभ्यां ग्रहणेकल्पिको योग्योभवति । गतंग्रहणद्वारमिदानीमनुज्ञापने या यतना तामाह[भा.३४११] अनुन्नवणाए जयणागहिए जयणाहोति कायव्वा ।
अनुन्नाए लद्धे बेति पडिहारियं एयं ।। वृ-अनुज्ञापनायां यतना गृहीते च यतना कर्तव्या । तत्रानुज्ञायामियं लब्धे संस्तारकेब्रुवते ! एतं संस्तारकं प्रातिहारिकंगृहीष्यामो यावत्प्रयोजनंतावद्धरिष्यामः पश्चात्समर्पयिष्यामइति । [भा.३४१२] कालंचठवेइ तहिबेइयपरिसाडिवज्जमप्पेहं ।
अनुन्नवणजयणा एसा गहिए जयणा इमा होति ।। वृ- यदा संस्तारको लब्धो भवति तदा तत्र कालं स्थापयति । एतावन्तं कालंधरिष्यामः तथा ब्रूते एष संस्तारको जराजीर्णतया परिशाटिरुपस्तंएनं वयं गृहीष्यामस्तत्र नियाघातेनैतावता कालेन यत्परिशटति तन्मुक्त्वा शेषमपयिष्यामः । एवं यदि प्रतिपद्यते तदा गृह्यते अथ न प्रतिपद्यते तदा न गृहीतव्यः । किन्त्वन्यो याच्यते ।अथान्योयांच्यमानोन लभ्यते,तदास एव परिगृह्यतेकेवलं परिशाटी यतना विधेया । एषाअनुज्ञापने यतना गृहीतेयतना इयं वक्ष्यमाणाभवति तामेवाह[भा.३४१३] कासपुनप्पयन्चो चेतिमिमंजाहितंभवे सुन्नो ।
अमुगस्सविसोविसुन्नो ताहे घरम्मीठवेनाहि ।। [भा.३४१४] कहि एल्थ चेव ठाणे पासे उवरिंच तस्स पुंजस्स ।
अहवा तत्थेवत्त उतेवि हनियल्लया अम्हं ।। वृ- गृहीते संस्तारके पुनः पृच्छति कार्यसमाप्तौ करय पुनरर्पयितव्य एष संस्तारकः । एवमुक्ते स यदिब्रूतेममैव समर्पयितव्यः इति तदा वक्तव्यमत्वं भवसि शून्यः किमुक्तंभवति, यदायूयं न श्यध्ये तदाकस्य समर्पणीयः, अथ ब्रूयायुकस्य, ततो भूयोपि वक्तव्यं सोऽपि यदा शून्यो भवति न दृश्यते इत्यर्थः । तदा कस्मै समर्पणीयः । अथ ब्रूयादत्रैव गृहे स्थापयेत् ततः पुनरपि पृच्छेत् कतरस्मिन्नवकाशे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org