Page Text
________________
उद्देशकः-७, मूल - १७६, [भा. ३१६३]
२८५ वृ- एवमावश्यिकीमशय्यां आदिशब्दादन्यामपि भूमिप्रत्युपेक्षणादिकां वितथा क्रियां कुर्वन्ति, तथास्खलितेपतितेचतथा यदिनिर्गच्छतोक्षुतंभवतिप्रदीपज्योतिर्वाभवेत्तदाव्याघातइतितौ निवर्तेते । [भा.३१६४] अहपुननिव्वाघायं ताहे वच्चंति कालभूमिंतु ।
जइतत्थ गोणमादी संसप्पापततो एति ।। वृ-अथ पुनर्नियाधातं यथोक्तरुपस्यैकस्यापि व्याघातस्याभावस्तदा कालभूमि व्रजतः, । यदि तत्रकालभूमौगौणमादीतिगवादय आदिशब्दात्श्वादिपरिग्रहः ।संसाबहवः कीटकावेल्लूकप्रभृतयोऽत्रादिशब्दान्मार्जारादिपरिग्रहः पततआगच्छन्तितत्र (तन्न)कालग्रहणंकुर्वन्तिकालस्यव्याहननात् । [भा.३१६५] एमादिदोसरहिते संडासादीपमजिउ निविठ्ठो ।
अच्छंति निलिच्छंतोदोदो दिसोदुअग्गादि (वि)।। वृ- एवमादिभिरनन्तरोक्तैर्दोषैरहिते कालग्रहणयोग्यप्रदेशे सण्डासादि प्रमार्ण्य कालग्रहणवेलां प्रतीक्ष्यमाणोनिविष्टस्तिष्ठति ।इतरोऽपिदण्डधारी युगमात्रान्तरितस्तिष्ठतितौ चैवं द्वावपितिष्ठतो वे द्वे दिशौ निरीक्षमाणौ । पुनः कथंभूतावित्याह[भा.३१६६] सज्झायमचिंतता कविहसिए विजुगजिउक्काए।
कनगम्मिय कालवहो दिठे अदिठे इमा मेरा ।। वृ- प्रत्येकं वे द्वे दिशौ निरीक्षमाणावुपयुक्तौ स्वाध्यायमचिन्तयन्तावननुप्रेक्षमाणौ तिष्ठतः, यदि स्वाध्यायमनुप्रेक्षेते तदा कालवधः । दिशो निरीक्ष्यमाणौ च यदि कपिहसितं श्रृणुतः । कपिहसितंनाम नभसि विकृतिरुपस्य वानर सदृश मुखस्य अटट्टहासः । विद्युतं वा पश्यतो गर्जितं वा समाकर्णयन्तः उल्का वा निरीक्षेते तदा कालवधः । कनकेऽपिच वक्ष्यमाणसंख्याकेनिपतिते कालवधः । एवं तावत् दृष्टेऽदृष्टे पुनरियंवक्ष्यमाणमर्यादासमाचारी तामेवाह[भा.३१६७] कालो सज्झायतहादोवि समप्पंतिजह समंचेव ।
तहतं तुलंति कालंचरमदिसंवा असज्झायं ।। वृ-तथाकथंचनापितंकालंतुलयतः कालग्रहणवेलांकलयतोयथाकालस्तथासन्ध्यावद्वावप्येतो यथा समकं समाप्नुतः समाप्तिं यातः । काले समाप्ति यथा संध्यादिविगमो भवतीतिभावः, । यदिवा यथा कालसमाप्तौ चस्मा पश्चिमां दिशं ससन्ध्याका पश्यतस्तथा तुलयतश्चरमायां दिशि पश्चात्सन्ध्या विगमोभवतीतिप्रकारान्तरोपदर्शनम् ।। [भा.३१६८] नाऊणकालवेलं ताहे उठेउदंडधारीउ ।
गंतूण निवेदेती बहुवेला अप्पसद्दत्ति ।। वृ- उक्तप्रकारेण कालग्रहणवेलां तुलयित्वा ज्ञात्वा च कालवेलां किमुक्तं भवति । स्तोकावशेषसन्ध्यात इत इदानीं कालग्रहणसमयइति परिज्ञाय तदनन्तरं दण्डधारी साधुजननिवेदनार्थमुत्तिष्ठति, उत्थाय ततः कालग्रहणस्थानान् दण्डधारी प्रतिश्रयमागच्छति, । तस्य वा गच्छत इयं सामाचारी यदि समागच्छन् नैषेधिकी न करोति कालवधः, । अथ नमो खमासमणाणमिति न ब्रूते, तदापिकालवधः, एवंगत्वासनिवेदयतियथाकालस्यबहुवेला वर्तते, तस्मात्यूयमल्पशद्वाभवथइति । [भा.३१६९] ताहे उवउत्तेहिं अप्पसद्देहिं तत्थ होयव्वं ।
जइनसुयत्थकेहिं विदिटतो गंडएणतहिं ।।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003372 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1046 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara |
| File Size | 21 MB |