________________
ર૭ર
व्यवहार-छेदसूत्रम् -२. ७/१७६ केइ परिमुक्काते विरणादंडिया ।। अक्षरयोजनात्वेवम्-म्लेच्छभयमाकण्य नृपेण दण्डः कृतः । [भा.३१००] राया इव तित्थगरोजानवया साहुणो घोषणंसुतं ।
मिच्छाय असज्झातो रयणधनाइंचनाणादी ।। वृ- अत्र राजा इव तीर्थकरो जनपदा इंवे साधवः, घोषणमिव सूत्रम् । म्लेच्छा इव अस्वाध्यायो रत्नधनानीवज्ञानादीनि । तत्रयेसाधवोजनपदस्थानीयाराजस्थानीयस्यतीर्थकरस्याज्ञां नानुपालयन्ति तेप्रान्तदेवतयाच्छल्यन्ते । प्रायश्चित्तदण्डेन च दण्ड्यन्ते । केन पुनः कारणेनास्वाध्यायिक स्वाध्यायं करोति । ततआह- . [भा.३१०१] पोवावसेव पोरिसिअल्झयणंवा विजोकुणइसोउं ।
नाणाइ सारहीनस्स तस्स छलणाउसंसारो ।। वृ-स्तोकावशेषामपि पौरुष्यमध्ययनं पाठ उद्देशो वाद्यापि नान्तं नीत इति कृत्वा उद्घाटायामपि पौरुष्यामस्तमिते वा सूर्ये अथवा अस्वाध्यायिकमिति श्रुत्वापि योऽध्ययनं पाठमपि शद्वादुद्देशनं च करोति । तस्य ज्ञानादित्रिकंतत्वतोऽपगतंतीर्थकराज्ञाभङ्गकरणादिति, ज्ञानादित्रिकसारहीनस्यसंसारे नरकादि भवभ्रमणलक्षणेच्छलनाभवति, ।अपारघोर संसारे निपतनं भवतीति भावः, । [भा.३१०२] अहवादिटंत अवरोजहरनो केइपंचपुरिसाओ ।
दुग्गातिपरितोसिओ, तेहियरायाअह कयाई ।। [भा.३१०३] तोदेति तस्स राया नगरंभी इच्छियंपयारंतू ।
महिएया दइमोल्लंजनस्स आहारवत्थादी ।। [भा.३१०४] एगेन तोसियतरोगिहमगिहे तस्स सव्वहिं वियरे ।
स्त्थाइंसुचउण्हएविह सज्झाइए उवमा ।। वृ-अथवेतिदृष्टान्तस्य प्रकारान्तरसूचनेअपरोदृष्टान्तोयथा-राज्ञः पञ्चपुरुषाः सेवकास्तैरथकदाचित राज्ञा दुर्गादिषु पतितो निस्तारितस्तत्रापि तेषां पञ्चानां मध्ये एकेन केनचित् परमसाध्वसमवलंब्यस्वयमवलंब्यभूयस्तरंसाहायिकमकारिततस्तेषांतेनैकेन वर्जितानांचतुर्णापुरुषाणांसजापरितुष्टः सन्नगरेरथ्यादिषुगृहचर्येषुप्रचारमीप्सितंददाति, । यथायत्किमपिरथ्यायामापणादिषुत्रिकचतुष्कचत्वारादिषुवायूयं यद्वस्त्राहारादिकंप्राप्नुयात्युष्माकमेवएवं प्रसादे कृते वस्त्राहारदौ नगरे तैः स्वेच्छया गृहीते राजा यस्य सत्कंतैः गृहीतं तस्यमूलं ददाति । येन चैकेन पुरुषेणभूयस्तरंसाहायिकं कुर्वता राजा तोषिततरस्तस्य राजा गृहेऽगृहे वा सर्वत्र नगरमध्ये प्रचारमीप्सितं वितरति अनुज्ञानाति । तत्रापि यस्य सत्कं तेन गृह्यते वस्त्राहारादितस्य राज्ञा मूल्यं दीयते । इतरेषांतुचतुर्णा रथ्यादिष्वेव प्रचारमनुज्ञातवान् नगृहेषु । एवमुक्तेन प्रकारेण इह प्रस्तुतेअस्वाध्यायिके उपमादृष्टान्तः । तदेवमुक्तो दृष्टान्तः । [भा.३१०५] पढममि सव्वचिट्ठासज्ज्ञातो वा निवारतोनियमा ।
. सेसेसुअसज्ज्ञातो चेट्ठा न निवारिया अणा ।। वृ- प्रथमे अस्वाध्यायिके संयमोपधातिलक्षणे सर्वा कायिकी वाचिकी चेष्टा स्वाध्यायश्च नियमाद्वारितस्तोषकतर पुरुषस्थानीयतया तस्य सर्वत्र साधुव्यापारेषु प्रवृत्ते, शेषेषु पुनश्चतुर्थस्वाध्यायिकेषु अस्वाध्यायः स्वाध्याये एव केवलो निवारितो नान्या कायिकी वाचिकी वा प्रतिलेखनादिकाचेष्टा वारिता,तेषांशेषपुरुष चतुष्ट्यस्थानीयानां बहीरथ्यादाविव स्वाध्यायमात्र एव
Jain Education International
For
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org