________________
उद्देशक:-६, मूल - १४८, [भा. २४४८]
. १५५ [भा.२४४८] इति संयमंभि एसा विराहना होइमा उ आयाए ।
छगलगसेनावतिकलुण रयणथालेय एमादी ।। वृ- इत्येवममुना प्रकारेण एषानन्तरोदिता संयमे विराधना भवति । आत्मविराधना पुनरियं वक्ष्यमाणा छागदृष्टान्तेन सेनापतौ मृते समागते करुणरोदने रत्नस्थाले रत्नभूते स्थाले ढौकिते एवमादौ । तत्रयथाच्छागदृष्टान्तेनाभिसमीहितेसेनापतौमतेतस्मिन्नागते आत्मविराधनाभवतितथा[भा.२४४९] जहरनेसूयस्सा मंसं मजारएणअक्खिउं । .
सो अन्नो मंसं मग्गइइणमोयतत्थातो ।। [भा.२४५०] कटुहुंडपट्टलीए गलबद्धाएउछगलतोतत्थ ।
सूपेण यसोवहितो थक्के आतोत्तिनाऊणं ।। वृ- यथा राज्ञसूपस्य सूपकारस्य मांसमाजरिणाक्षिप्तं नीतं, ततः सूपकारो भीतोऽर्दनो जातो मांसं मृगयते । तस्मिंश्च मृगयमाणे तत्र महानसेऽयमतर्कितः कडुमागडपोट्टलिकया गलबद्धया युक्तश्छाग आयातःसन्सूपेनसूपकारेणमारितः । थक्केप्रस्तावेआयातइतिज्ञात्वाएष दृष्टान्तः ।साम्प्रतमुपनयमाह [भा.२४५१] एवं अद्दन्नाइंताईमगंतितंसमंतेन ।
सो यतहिं संपत्तो ववरोवितोसंजमातेहिं ।। वृ- एवं सूपकार इव तस्य साधोर्ये स्वजनास्तेषां सेनापतिर्मृतस्ततस्तानि स्वजनरुपाणि मानुषाणि अन्नाई इति असत्यानि तं श्रमणीभूतं सेनापतिभ्रातरमात्मीयं समं ततो मृगयन्ते । सच मृग्यमाणस्ततैव सम्प्राप्तस्ततस्तं ससमुपस्थिताः स्वजना वयं परिभूता भविष्यामो न च त्वयि नाथे विद्यमाने परिभवोऽस्माकंयुक्तस्तस्मात् कुरुप्रसादमित्येवं तैरुपसर्यमाणः संयमात् व्यपरोपितः ।। [भा.२४५२] सेनावती मतो ऊ भायपिया वा वि तस्स जो आसि ।
अणो य नत्थि अरिहो नवरि इमो तत्थ संपन्नो । । वृ-सेनापतिम॒तस्तस्य यो भ्राता पिता वा आसीत् सोऽपि मृतोऽन्यश्च तस्मिन् गृहेऽर्हो योग्यः सेनापतित्वस्य नास्तिनवस्मयमेव योग्यः । स च तत्रसंप्राप्तः ।। [भा.२४५३] तो कलुणं कंदंता विंति अनाहा वयं विना तुमए ।
माय इमा सेनावतिलच्छी संकामउ अन्नं । ! वृ-ततस्तत्सम्प्राप्त्यनन्तरंतेस्वजनाः करुणंक्रन्दतोब्रुवतेवयमनाथास्त्वया विना इयंच प्रत्यक्षत उपलभ्यमाना सेनापतिलक्ष्मीरन्यं पुरुषान्तरं मा संक्रामतु ।। . [भा.२४५४] तंचकुलस्स पहाणंबलिविरिएतुज्झहीणमयंच ।
__ पच्छावि पुनो धमकाहिसि देतापसीयाहि ।। वृ-त्वं च कुलस्यास्य समस्तस्यापि प्रमाणं । एतच्च बलं हस्त्यादि वीर्यमान्तरोत्साहः समस्तस्यापि कुलस्य तवाधीनं पश्चादपि त्वं धर्म करिष्यसि ।। सम्प्रति पदे प्रार्थये तावत् यावत् सेनापतिपदप्रतिप्रत्या प्रसीद[भा.२४५५] एवं कारुणेणं इड्डीएउलोभितो ततो तेहिं ।
. . ववरोविजइताहिं संजमजीयातोसो तेहिं ।। वृ- एवमुपदर्शितेन प्रकारेण कारुण्येन ऋद्धया च तैः स्वजनैः स लोभितो लोभं ग्राहितस्ततो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org