Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3

SR No.: 003372
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1046
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara
File Size: 21 MB

Page 397

३९६
व्यवहार - छेदसूत्रम्-१-३/६६ सचैतगुणसम्प्रयुक्तस्तदाभवतियदिप्रतिबोधादिभिर्वक्ष्यमाणगुणैर्युक्तोभवति, प्रतिबोधादयो गुणाः प्रतिबोधकादिदृष्टान्तेभ्योभावनीया इति,तानेव प्रतिबोधकादीन् दृष्टान्तानुल्लिङ्गयति ।। [भा.१३६७] पडिबोहग देसिय सिरिधरे य निजामगेयबोधव्वे ।
तत्तो यमहा गोवो एमेया पडिवत्तिओपंच ।। वृ-प्रतिबोधकः सुप्तोत्थापकः, देशको मार्गदशी, श्रीगृहिकोभाण्डागारनियुक्तो निर्यामकः समुद्रे प्रवहणनेता तथा महागोपोऽतीवगोरक्षणकुशल एवमेता अनन्तरोदिताः पञ्च प्रतिपत्तयोऽधिकृतार्थे आभिरितिप्रतिपत्तयः उपमा । तत्रप्रतिबोधकोपमाभावयति[भा.१३६८] जहआलित्ते गेहे, कोइपसुत्तं नरंतुबोहेजा ।
जरमरणादिभयत्तेसंसारधरमितह उजिए ।। वृ- यथाआसमन्ततोदीप्ते गृहेकोऽपिपरमबन्धुः प्रसुप्तंनरंप्रबोधयेत्तथासंसारगृहेजरामरणप्रदीप्ते जीवान् अविबुद्धान्भावसुप्तान्प्रबोधयति सस्थापनीयोगणधरोदेशितस्तीर्थकरैः ।उक्तः प्रतिबोधक दृष्टान्तः ।सम्प्रति देशकादिदृष्टान्तमाह[भा.१३६९] बोहेइ अपडिबुद्धदेसियमाईविजाएजा ।
एयगुणविप्पहीणे अपलिच्छन्नेय नधरेज्जा ।। वृ-बोहेइ अपडिबुद्धे इति पूर्वगाथाव्याख्यायां व्याख्यातमेव देशकादीनपि दृष्टान्तान् योजयेत् । तांश्चैवं-योग्रामादीनांपन्थानमृजुकंक्षेमेण प्रापयतिसदेशक इष्यते । एवंज्ञानादीनामविराधनांकुर्वन यो गच्छं परिवर्धयति स गणधरः स्थापनीयो न शेषः, । श्रीगृहकदृष्टान्तभावना-यथा यो रत्नानि सुनिरीक्षितानि करोति स श्रीगृहे नियुज्यते, । एवं यो ज्ञानादीनामात्मसंयमयोश्चाविराधनया गणं । परिवर्धयतिस ताशो गणस्य नेता कर्तव्यः, निर्यामकदृष्टान्तभावना-यथा-निर्यामकस्तथाकथं-च नापिप्रवहणंवाहयतियथा क्षिप्रमविध्नेनसमुद्रस्य पारमुपगच्छतिएष एवच तत्वतो निर्यामक उच्यते, शेषो नाम धारकः, एवं य आचार्यस्तथा कथंचनापि गच्छं परिवर्धयति । यथा क्षिप्रमविध्नेनात्मानं गच्छंचसंसारसमुद्रस्यपारंनयति ।सतत्वतोगणधरःशेषोवैनाममात्रपरितुष्टः ।महागोपदृष्टान्तभावनायो गोपो गाः स्वापदेषु विषमेषु वा प्रदेशेष्वटव्यां वा पतंतीवर्वारयित्वा च क्षेमेण स्वस्थानमानयति स महागोप उच्यते, । एवमाचार्योऽपि यो गणमस्थानेषु प्रत्यन्तदेशादिषु विहारिणं धारयति पूर्वाभ्यास प्रवृत्तानिच प्रमादस्खलितान्यपनयतिसताद्दशो गणपरिवर्धकः करणीयोनशेषः, अथवा प्रतिबोधकोनामगृहचिन्तकउच्यतेयोगृहंचिन्तयन्योयत्रयोप्यस्तंतत्रव्यापास्यति । तत्रव्याप्रियमाणं चप्रमादतः स्खलन्तंनिवारयतिसगृहचिन्तक उच्यते । एवंयःस्थापितोयो यत्र योग्यस्तंतत्र नियुक्ते। नियुङ्क्तांश्च प्रमादतः स्खलतः शिक्षयति स स्थापनीयो गणधरपदे नेतर इति यश्चैतदुणविहीणः प्रतिबोधादिगुणविकल्पो यश्च द्रव्यतो भावतश्चेत्यर्थः छन्नः परिच्छदहीनः स गणं न धारयेत् । न स गणधरपदे स्थापनीयइतिभावः ।। [भा.१३७०] दोहिं वि अपलिच्छन्ने, एकेकेणंच अपलिच्छन्नेय ।
आहरणा होतिइमे, भिक्चुमिगणंधरतमि ।। वृ-द्रव्यतोऽपरिच्छन्नोभावतश्चापरिच्छन्नइत्यादिचतुभ्रङ्गीप्रागेवोपदर्शिता ।तत्रभिक्षौगणंधारयति द्वाभ्यामपि द्रव्यतो भावतश्च नेतव्यः । अपरिच्छन्ने परिच्छदरहिते प्रथमभङ्ग उपात्तः । एकैकेन वा